Er kunnen allerlei redenen zijn waardoor ouders niet zo goed voor hun kind kunnen zorgen. Dan is het fijn als het kind (tijdelijk) in een ander gezin kan gaan wonen; een pleeggezin. Organisaties als Pleegzorg Nederland en XONAR zijn voortdurend op zoek naar nieuwe pleeggezinnen, omdat er nog veel kinderen zijn die wachten op een geschikt plekje. In dit interview met Edith Deckers van XONAR lees je over Pleegzorg Zoekertjes, waarmee heel gericht een pleeggezin gezocht wordt voor een specifiek kind. 

Verschillende vormen van pleegzorg

Er zijn allerlei vormen van pleegzorg. Wanneer een kind wordt opgevangen door familie, vrienden of bekenden van het eigen gezin, noemen we dit netwerkpleegzorg. Vaak is dit de fijnste optie voor ouders en kind. Wanneer er in het netwerk geen mogelijkheden zijn om het kind op te vangen, wordt er gezocht naar een geschikt pleeggezin uit het bestand met pleeggezinnen. En ook hierin bestaan verschillende varianten; pleeggezinnen voor crisisplaatsingen, pleeggezinnen voor kortdurende pleegzorg, pleeggezinnen voor langdurige pleegzorg en deeltijd pleegzorg. In dat laatste geval gaat een kind af en toe een weekend en in de vakanties naar het pleeggezin.

Er wordt gekeken wat het beste is voor het kind en de thuissituatie. Soms is een korte periode voor ouders en kind genoeg om de problemen aan te pakken, zodat de ouders de opvoeding weer aankunnen. Maar pleegzorg kan ook langere tijd duren.

>> Lees ook: Netwerkpleegzorg: Elly is oma en pleegmoeder ineen!

Pleeggezinnen gezocht

Edith: “Niet alleen hier in Zuid-Limburg maar ook landelijk zien we dat het aantal bestandspleeggezinnen de laatste jaren terugloopt. Dit maakt dat we steeds op zoek zijn naar nieuwe manieren om pleegzorg onder de aandacht te brengen bij het brede publiek. De beslissing om pleeggezin te worden, neem je niet van vandaag op morgen. Daar gaat vaak een uitgebreid beslissingsproces aan vooraf. Misschien heb je het ooit met je partner erover gehad dat het je mooi lijkt om pleeggezin te zijn, zonder dat dat op dat moment een serieuze optie was in jullie leven. Als je dan op een later moment een reclamespotje of advertentie voorbij ziet komen, kan dat een zetje zijn om dat gesprek weer opnieuw te gaan voeren. En misschien past het dan wel…” 

Nieuwe manieren

“Op de website van XONAR Pleegzorg werken we nu met zogenaamde zoekertjes. Dat zijn berichtjes waarin we een oproep doen voor een specifiek kind. Daar geven we wat informatie over het kind, zoals de leeftijd en hobby’s, maar ook over de ontwikkeling of het gedrag van het kind. En natuurlijk ook wat informatie over het gezin en wat voor pleeggezin er gezocht wordt. Dit alles uiteraard anoniem en met toestemming van de ouders. De foto die erbij wordt geplaatst is een foto uit een beeldbank. Sinds kort delen we deze zoekertjes ook op onze social media kanalen. Dat voelt wel wat dubbel, alsof je een kind in de etalage zet. Maar we denken dat het wel kan helpen om het bewustzijn over de nood aan nieuwe pleeggezinnen te verhogen. Bovendien is de privacy altijd goed gewaarborgd.”

Screeningstraject

“Als mensen na het zien van een zoekertje denken dat zij misschien een match zouden kunnen zijn voor het betreffende kind, kunnen ze telefonisch contact opnemen met XONAR Pleegzorg. Vervolgens wordt er een afspraak gemaakt voor een gesprek om verder te verkennen of er inderdaad een match zou kunnen zijn. Als dit het geval is, wordt er een vervolgtraject in gang gezet met een gezinsonderzoek en uitgebreide screening, waarin wordt gekeken of dit specifieke gezin geschikt is voor dit specifieke kind en of dit gezin een veilige plek kan bieden. Een vast onderdeel wat screening op veiligheid betreft, is dat we een Verklaring van Geen Bezwaar opvragen bij de Raad voor de Kinderbescherming. Daarnaast willen we natuurlijk mensen die dit voor langere tijd kunnen doen. Pleegouder worden is niet is wat je doet voor 3 maanden. Je gaat een commitment aan voor langere tijd. Daarom zien we ook graag dat een nieuw gezin onze STIP-cursus gaat volgen, alvorens het kind geplaatst wordt.”

De STIP-cursus

“De STIP-cursus bestaat uit 5 bijeenkomsten, waarin je als aankomend pleeggezin meer informatie krijgt over wat er op je af gaat komen. Wat houdt het in om pleegouder te zijn, wat voor gedrag kun je tegenkomen bij je pleegkind, wat voor problematieken kunnen er spelen bij ouders, hoe maak je de verbinding tussen je eigen gezin en ‘de bagage’ van het pleegkind. Er is ook een kinderprogramma voor de eigen kinderen van een pleeggezin. En één van de bijeenkomsten kunnen aanstaande pleegouders ook mensen uit hun netwerk meenemen. Want pleegouder worden doe je in de praktijk nooit alleen. Daar heb je ook je netwerk bij nodig. Als er een calamiteit is, of gewoon als luisterend oor. Dat is eigenlijk hetzelfde als bij het gewone ouderschap.”

>> Lees ook het gezinsinterview: Over de impact van pleegouderschap op het eigen gezin

Ondersteuning voor pleeggezinnen

“Maar ook wanneer je eenmaal pleeggezin bent, bieden we verschillende vormen van ondersteuning. Allereerst krijg je vanuit XONAR een vaste begeleider. Deze komt in principe 1x per 6 weken op bezoek, maar zo nodig natuurlijk vaker. Deze begeleider is er zowel voor de pleegouders, als de ouders en ook voor het kind. Deze begeleider kan bijvoorbeeld ondersteunen bij praktische regelzaken, de samenwerking met ouders en eventuele instanties, het volgen van de ontwikkeling en het gedrag van het kind en het bespreken van de impact op het eigen gezin.

Ook kun je als pleeggezin gebruikmaken van deskundigheidsbevordering die door XONAR wordt georganiseerd. Denk aan een training ‘zorgen voor getraumatiseerde kinderen’, een training Geweldloos Verzet en allerlei thema avonden. Onlangs was er bijvoorbeeld een bijeenkomst waarin een jongere als ervaringsdeskundige heeft verteld over verslaving en het proces van verslaafd raken.

Voldoening

“Pleegzorg heeft vaak het imago van iets wat zwaar is. Natuurlijk zijn er soms moeilijke momenten, maar het is belangrijk om ook de positieve kanten van het pleegouderschap te benoemen. Het geeft natuurlijk heel veel voldoening en zingeving om dit te kunnen doen voor een kind. Een ander gezin op deze manier te kunnen helpen.” Pleegmoeder Carrie verwoordt dat heel mooi in het interview ‘Het is een stuk onvoorwaardelijke liefde die je krijgt’. Edith: “Zeker bij deeltijdpleegzorg kun je met iets relatief kleins; samen naar het bos, een spelletje doen, een fijne avond samen, echt iets betekenen voor zo’n kind. De rust die je kunt bieden, een moment van ademruimte voor de eigen ouders. Vaak zijn dat ook gewoon hele gezellige en ontspannen momenten.”