‘Wie jarig is trakteert!’, zo luidt het gezegde. GGD Zuid Limburg wil daar graag verandering in brengen met de campagne ‘Wie jarig is viert feest!’. Met deze campagne wordt voorgesteld het traktatiebeleid op scholen en voorschoolse voorzieningen te vervangen door een feestbeleid. Op sommige scholen en kinderdagverblijven in de regio gebeurt dit al. Zo ook bij Peuteropvang ’t Kelderke in Wijlre. Wij spraken juf Ine Blezer, die erg enthousiast is over het invoeren van het feestbeleid!

Waarom een feestbeleid?

Trakteren of ‘uitdelen’ op school als je jarig bent; dat doen we al decennia in Nederland. Als ouder heb je zelf vast ook nog goede herinneringen aan de dropkettingen met Nibbits en snoepsleutels, zakjes chips en al wat meer wat er aan lekkers uitgedeeld werd. ‘Waarom moet dat anders?’, vraag je je dan misschien ook af?

Er zijn verschillende redenen waarom de GGD de overgang wil stimuleren naar een feestbeleid. Allereerst heeft het te maken met gezondheidsaspecten. Vaak wordt er snoep getrakteerd. Kinderen krijgen daardoor in verhouding veel snoep en koek binnen, waardoor ze mogelijk hun lunch en avondeten niet meer willen eten. Een ander aspect is duurzaamheid; de laatste jaren worden ook regelmatig kleine cadeautjes uitgedeeld. Goedkope, plastic hebbedingetjes met een korte levensduur. En een derde aspect is ‘kansengelijkheid’. Voor gezinnen met een smalle beurs kan het een hele uitdaging zijn om mee te doen met deze trend van uitgebreid trakteren met speelgoed en snoep of fruit.

>> Lees ook: Opgroeien in armoede? 1 op de 8 kinderen in Limburg overkomt het!

Ervaringen uit de praktijk

Bij Peuteropvang ’t Kelderke in Wijlre hebben ze in september 2023 de overstap gemaakt naar een feestbeleid. Juf Ine Blezer is enthousiast: “We zijn van het ene op het andere moment gestopt met het trakteren en dat is eigenlijk heel gemakkelijk gegaan. Kinderen passen zich makkelijk aan. De jarigen of kindjes die iets te vieren hebben omdat ze bijvoorbeeld een broertje of zusje gekregen hebben, of naar de basisschool gaan, worden nu de hele ochtend in het zonnetje gezet. Daar genieten ze volop van! En het is een stuk rustiger in de groep. Want het trakteren bracht toch wel de nodige onrust met zich mee, doordat ouders erbij waren en het natuurlijk ook wel spannend is voor de kleintjes. Je zag dan dat de aandacht van de jarige veelal naar papa en mama ging en dat hij/zij daardoor niet echt bezig was met het eigen feestje.”

Feest!

Juf Ine: “We hebben allerlei leuke momentjes ingebouwd voor de jarige. Zo wordt de foto van hem of haar op een speciaal bord aan de muur geplakt (zie foto). Elke ochtend starten we bij de grote houten bus. Dan bekijken we de foto’s van de juffen en kindjes die die dag in de bus zitten en dus aanwezig zijn. Zo ontdekken de kindjes dat de foto van de jarige ontbreekt, want die hangt op de feestmuur!
Dan wordt er tijdens het eetmoment aan tafel bij een nep-taart met nep-kaarsjes… die overigens net zo hard worden uitgeblazen”, voegt Ine er lachend aan toe.

“De jarige drinkt zijn water uit een aparte feestbeker. Alle kindjes hebben eerder al gekleurd voor de jarige, daar wordt dan een knutsel van gemaakt. Verder mag de jarige bij het buiten spelen de eerste activiteit kiezen. En hij of zij mag de juf helpen. Aan het eind van de ochtend, in de kring, wordt de verjaardag echt gevierd. Op de verjaardagsstoel met een kroon. Dan wordt er gezongen en de jarige krijgt de gemaakte knutsel en een klein presentje voor thuis. Er worden foto’s gemaakt, die ouders via de app ontvangen. En ze mogen nog een activiteit of een liedje kiezen.”

Waarom eigenlijk?

“Toen we nog het traktatiebeleid hadden, zag je dat er met name voor de zomervakantie soms door meerdere kinderen tegelijkertijd getrakteerd werd. Kindjes die in de vakantie jarig waren en kindjes die na de zomer de overstap zouden maken naar de basisschool. Dan kregen ze soms wel vijf cadeautjes in een keer! En dan zie je ook de verschillen; het ene gezin kan meer besteden dan het andere. De een kan wel online cadeaus bestellen, de ander niet. Soms kregen ze ook cadeautjes die helemaal niet bij de leeftijd pasten. De kleintjes zagen door de bomen het bos het niet meer. Dan vroegen wij als leidsters ons weleens af ‘waarom doen we dit eigenlijk?’. En dan heb je nog kindjes met allergieën, die steeds de uitzondering waren als er iets lekkers werd getrakteerd. Het brengt in die zin ook veel meer gelijkheid.”

Gezonde kinderopvang

“Vanuit Spelentère zijn we al langere tijd bezig met het thema gezondheid. Twee jaar geleden hebben twee van onze leidsters de training ‘De Gezonde Kinderopvang’ gevolgd. Zij hebben daarna de andere leidsters ook gecoacht. Dat ging dan over allerlei thema’s zoals voeding, beweging, naar buiten gaan, zonbescherming en de seksuele ontwikkeling van peuters. Vanuit dit programma hebben we ook geprobeerd om ‘gezond trakteren’ in te voeren. Stagiaires hebben zelfs boekjes gemaakt met inspiratie voor gezonde traktaties. Maar in de praktijk bleek dit toch niet altijd te werken en werd er toch gekozen voor kant en klare traktaties”.

Geen discussie

“Hoe ouders gereageerd hebben op het afschaffen van het traktatiebeleid?”, herhaalt Ine de gestelde vraag. “We hebben ouders vooraf per brief geïnformeerd over een gezonde opvang en deze verandering. Het heeft eigenlijk niet echt tot discussies geleid. Wellicht zijn ouders er ergens ook wel blij mee, omdat het natuurlijk een hoop werk scheelt. Sommige ouders hebben wel aangegeven dat ze het jammer vonden dat ze er niet meer bij kunnen zijn als de verjaardag van hun kindje gevierd wordt in de groep. Dat hebben we ook gemerkt toen we na Covid de regel hebben aangehouden dat ouders niet meer bij het brengen, maar alleen bij het ophalen in de groep komen. Ook dat zorgt voor veel meer rust bij de kinderen.”