Uit een recent onderzoek naar ondermijnende jeugdcriminaliteit in Limburg van het RIEC-Limburg blijkt dat 30% van de 690 ondervraagde Limburgse jongeren aangeeft betrokken te zijn geweest bij tenminste één criminele activiteit. Wanner kinderen geleidelijk betrokken raken bij criminele activiteiten, gebeurt dit vaak zonder dat ouders dit merken. Daarom is het belangrijk om signalen van crimineel gedrag tijdig te herkennen en te weten wat je kunt doen als je vermoedt dat je puber zich bezighoudt met crimineel gedrag. Want hoe sneller jij of een betrokken jeugdprofessional in actie komt, hoe eerder en beter de jongere geholpen kan worden. In dit artikel vind je informatie en tips!

Wat is ondermijnende jeugdcriminaliteit?

Bij ondermijning gaat het over het vermengen van de onderwereld met de bovenwereld. Jeugdige ondermijners zijn jongeren die verleid of geronseld worden om op illegale wijze snel veel geld te verdienen. Er zijn allerlei vormen van ondermijning. Denk bijvoorbeeld aan drugscriminaliteit (drugs dealen, vervoeren, knippen of maken), op de uitkijk staan voor politie, geldezel zijn (bankpas en pincode afgeven voor witwaspraktijken), maar ook loverboyproblematiek en het meewerken aan mensenhandel vallen onder jeugdige ondermijning. Uit het eerdergenoemde onderzoek naar ondermijnende jeugdcriminaliteit in Limburg blijkt dat het zwaartepunt bij de delicten ligt bij eenvoudige mishandeling en drugs.

>> In het interview ‘Jeugdige ondermijning: over jongeren en het criminele circuit’ met Fleur Hoofs van het RIEC-Limburg lees je meer over ondermijnende jeugdcriminaliteit. 

Wat zijn signalen dat een kind zich bezighoudt met criminaliteit?

Snel geld verdienen is aantrekkelijk voor jeugd. Dit maakt hen kwetsbaar om geronseld te worden voor illegale praktijken. Dit ronselen gebeurt offline en online, voornamelijk door (online) vrienden, kennissen en familie. Dit zijn signalen dat een kind zich bezighoudt met crimineel gedrag:

• Dure kleding, nieuwe spullen, sieraden.
• Gedragsverandering:
  • Vermoeidheid.
  • Neerslachtigheid.
  • Vermagering.
  • Lagere motivatie.
  • Teruggetrokkenheid.
• Onverklaarbaar bezit cash geld/drugs.
• Wapenbezit.
• Slachtoffers van loverboys spijbelen meestal niet. Hierdoor zijn zij moeilijker te herkennen.
  Wel worden ze vaak met een tattoo van de loverboy gebrandmerkt. In het artikel ‘Wat als een meisje slachtoffer is van een loverboy?’ lees je meer over dit onderwerp.
• Spijbelen, problemen op school.
• Achteruitgaande resultaten.
• Zichtbare verwondingen.
• Meerdere mobieltjes, veel berichten en oproepen.
• Andere vrienden.
• Meer gebruik van social media.

Hoe ga je in gesprek met je kind?

Tip 1: Kies het juiste moment

Als je iets ontdekt wat je doet vermoeden dat je kind zich bezighoudt met criminele activiteiten, schrik je waarschijnlijk. Misschien ben je boos, verdrietig en/of bezorgd. Als je zelf hoog in emotie zit, is het lastig om op een rustige manier het gesprek aan te gaan. De kans is dan groot dat een gesprek uitloopt op een confrontatie, die enkel zorgt voor meer verwijdering tussen jou en je kind. Daarom is het goed om je emoties eerst te delen met je partner of een andere volwassene die dicht bij je staat. Als je emoties wat gezakt zijn, kun je bepalen hoe je een en ander bespreekbaar wil gaan maken met je kind. Kies dan een geschikt moment, waarop jullie rustig en ongestoord met elkaar in gesprek kunnen, zonder dat er tijdsdruk is omdat je kind bijvoorbeeld weg moet naar een hobby of bijbaantje.

Tip 2: Let op je gesprekstechnieken

Dit is waarschijnlijk een lastige, maar wat erg belangrijk is wanneer je hierover in gesprek gaat met je kind, is dat je vooral probeert te luisteren zonder te oordelen. Heb je het idee dat je kind contact heeft met jongeren in het criminele circuit? Roep dan niet zomaar dat zijn/haar vrienden niet deugen. Voor je kind zijn dat dé vrienden. En voor pubers zijn vrienden en erbij horen bij de vriendgroep prioriteit nummer 1. Wil je dus in verbinding blijven met je kind, is het belangrijk om je zorgen te kunnen bespreken, zonder direct te oordelen. In het artikel 7 tips om de invloed van ‘foute vrienden’ te beperken lees je hier meer over. Probeer vooral te luisteren en niet met het spreekwoordelijke vingertje te wijzen of alleen maar over mogelijke consequenties te praten. Daar zijn pubers niet mee bezig en zo raak je de verbinding snel kwijt. Juist door open vragen te stellen, kun je ze aan het denken zetten en meer bewust maken.

>> Meer over communicatie met je puber lees je in het artikel Praten met je puber – 7 tips om met je puber in gesprek te komen en te blijven. De belangrijkste do’s en don’ts in de communicatie met pubers vind je hier: 10x niet zo handig om te doen in de communicatie met je puber!

Tip 3: Maak duidelijke afspraken

Zoals blijkt uit het onderzoek van het RIEC-Limburg is de betrokkenheid van ouder van cruciaal belang. Net als bij het voorkomen van middelenmisbruik geldt ook hier dat je als ouders meer invloed hebt dan je mogelijk denkt. Probeer dus samen met je kind afspraken te maken over hoe het kan stoppen met het criminele gedrag. Het artikel ‘Praten over regels en afspraken met je puber: 7 tips’ biedt handvaten over hoe je dit het beste kunt aanpakken.

Hulp inschakelen

Heb je het vermoeden dat je kind zich bezighoudt met criminele activiteiten en lukt het niet om hier zelf afspraken over te maken met je kind? Dan is het goed om hulp te zoeken. Dit zijn de plekken waar je terecht kunt voor informatie, advies en begeleiding:

• De mentor van school of het schoolmaatschappelijk werk.
• De jongerenwerker van Trajekt bij jou in de buurt.
• De wijkagent of jeugdagent (0900 – 8844).
• De huisarts.
• Het CJG043-chatspreekuur voor ouders van pubers, verzorgd door preventiewerkers van Mondriaan. Elke dinsdag tussen 10.00 en 12.00 uur en donderdag tussen 20.00 en 22.00 uur via cjg043.nl.
• Meld Misdaad Anoniem (0800 – 7000) of via meldmisdaadanoniem.nl.
• In directe nood? Bel 112.

Bronnen: RIEC-Limburg

We hopen dat dit artikel je geholpen heeft. Wil je meer weten of heb je nog vragen? Chat met ons! We denken graag met je mee.