Het Vriendenprogramma is nieuw in het aanbod van Mondriaan Preventie. Het is een programma dat in Australië ontwikkeld werd en al op verschillende plekken in Nederland wordt aangeboden. Het programma is bedoeld voor kinderen van 8-12 jaar en richt zich op het vergroten van de veerkracht, het zelfvertrouwen en oplossingsgericht denken. In dit interview met trainers Stephanie Metternich, Mark Meijer, Joyce van Erp en Arthur Kleisterlee lees je meer over het Vriendenprogramma zoals die wordt aangeboden in Maastricht-Heuvelland!

Over het Vriendenprogramma

Het Vriendenprogramma helpt kinderen om zich zelfverzekerder te voelen in situaties die men spannend vindt. Ook leren kinderen in het programma om beter om te kunnen gaan met stress, piekeren of sombere gevoelens. Centraal staat steeds de driehoek gebeurtenissen, gedachten en gedrag. Oftewel hoe beïnvloeden bepaalde gebeurtenissen je gedachten? En hoe beïnvloeden die wel of niet helpende gedachten je gevoel? En hoe beïnvloed je gevoel je gedrag of je reactie op die gebeurtenis? Met allerlei soorten oefeningen afgestemd op de belevingswereld van kinderen gaan we in het Vriendenprogramma aan de slag om daar meer inzicht in te krijgen. Het Vriendenprogramma bestaat uit 8 groepsbijeenkomsten van ongeveer 1.5 uur, begeleid door twee trainers. We streven naar een groepsgrootte van 8 kinderen.

Het doel van het programma

Hoewel de naam ‘Vriendenprogramma’ misschien anders doet vermoeden, is het Vriendenprogramma geen programma om de sociale vaardigheden of sociale weerbaarheid te vergroten. In het Vriendenprogramma staat echt het interne proces centraal; wat gebeurt er in jou bij bepaalde situaties? Hoe kun je gevoelens van spanning bij jezelf herkennen? Wat voel je dan in je lijf? Wat zijn helpende en niet-helpende gedachten in bepaalde situaties en hoe kun je eventuele niet-helpende gedachten omzetten in meer helpende gedachten? Het doel van het programma is om kinderen weerbaarder te maken in het omgaan met stress, piekeren en emoties.

Voor wie is het Vriendenprogramma?

Hoewel alle kinderen in principe baat zouden kunnen hebben bij het volgen van het Vriendenprogramma, wordt het programma in de regio Maastricht-Heuvelland ingezet voor kinderen die wat minder weerbaar zijn. Kinderen die kampen met angstgevoelens of somberheid. Of kinderen die geneigd zijn om te piekeren en wat faalangstig zijn aangelegd. Als je als ouder of leerkracht denkt dat een kind baat zou kunnen hebben bij het Vriendenprogramma, kan het kind aangemeld worden. Tijdens het kennismakingsgesprek voorafgaand aan het programma zal dan samen met betrokkenen gekeken worden of het Vriendenprogramma inderdaad passend is bij de specifieke hulpvraag van het kind.

Geen therapie

Wellicht is het goed om nog even expliciet te benoemen dat het Vriendenprogramma geen therapie is, maar een preventieprogramma. Het is echt een programma; met een werkboekje en huiswerkopdrachtjes. Dat zijn geen hele grote opdrachten overigens. Bijvoorbeeld om elke avond een fijn moment van die dag te herinneren. En ook tijdens de bijeenkomsten gaan we op een hele praktische manier met de verschillende thema’s aan de slag. Zo staan er allerlei opdrachten en oefeningen in het werkboekje, de kinderen krijgen tekenopdrachten en we werken met rollenspellen. Het is een heel afwisselend programma.

Rollenspel

Bij een van de oefeningen die we doen, laten we kinderen bijvoorbeeld bewust nadenken over en oefenen met het innemen van een totaal andere rol dan ze gewend zijn. Het verhaal is dan dat je met z’n allen op de Titanic zit, de boot zinkt en er is nog één plekje vrij op de reddingsboot. Vervolgens krijgen de kinderen een rol toegewezen die ze op het absurde af mogen uitspelen in het verdedigen waarom jij die ene plek verdient. Zo krijgen kinderen de ruimte om in een heel veilige setting een bepaald gedrag uit te proberen dat eigenlijk niet bij hen past. Een kind dat heel timide is, mag zich dan bijvoorbeeld eens opstellen als de persoon die zich helemaal verheven voelt boven de rest. Dat levert vaak hele mooie dingen op!

Leren door te ervaren

Omdat jonge kinderen natuurlijk nog niet zo goed abstract kunnen nadenken en kunnen reflecteren, is het Vriendenprogramma gericht op het ervaren, op het leren in het moment. Zo gaan we bijvoorbeeld inventariseren welke gevoelens er allemaal zijn en hoe kun je die in verband brengen met helpende of niet helpende gedachten. Wat zou er gebeuren als je niet-helpende gedachten als ‘ik doe alles fout’ of ‘niemand vindt mij aardig’ zou vervangen door helpende gedachten? En hoe pak je dat dan aan?

Vaak maken we dit soort dingen ook visueel. Zo mogen de kinderen levensgrote tekening maken van zichzelf, waarop ze kunnen aangeven waar in hun lijf ze bepaalde gevoelens voelen. Of we maken een thermometer die de spanning aangeeft, waarbij we met de kinderen kijken naar welke dingen ze bij zichzelf waarnemen als ze een beetje spanning hebben, oplopend naar wat ze ervaren als ze heel erg gespannen zijn. Wat merk je dan aan je gedachten? Wat voel je in je lijf? Vervolgens kun je dan ook samen gaan kijken welke dingen bij de verschillende ‘spannings-temperaturen’ op de thermometer kunnen helpen om de spanning weer omlaag te brengen. Zo laten we kinderen ook kennismaken met ontspanningsoefeningen.

Werken in een groep

Vaak vinden kinderen het vooraf best spannend om deel te nemen aan een groep en dan te moeten praten over wat er vanbinnen gebeurt. Toch horen we achteraf bij de evaluaties vaak dat dát ook hetgeen is waar ze het meest aan gehad hebben. Het kan heel fijn zijn om je verhaal te kunnen delen, om te horen dat je niet de enige bent die tegen bepaalde dingen aanloopt, dat het dus helemaal niet zo raar is. En vaak zie je ook dat kinderen door het werken in de groep ook anders over bepaalde dingen gaan denken. Ze ontdekken dat je op verschillende manieren met bepaalde dingen om kunt gaan. En wat heel mooi is om te zien, is dat kinderen elkaar ook spontaan hulp gaan bieden en elkaar tips gaan geven. Het werken in een groep heeft vaak dus echt een grote meerwaarde!

Meer weten of aanmelden?

Het Vriendenprogramma wordt op regelmatige basis aangeboden in de regio 043. Op de speciale aanmeldpagina op onze website vind je meer informatie over het Vriendenprogramma en zie je ook waar en wanneer het volgende programma van start gaat. Indien gewenst, kun je je kind hier direct gratis aanmelden.

Het Vriendenprogramma is zo gemaakt dat het gegeven kan worden als groepsprogramma, in individuele sessies of in een klas. Ben je als professional nieuwsgierig naar de mogelijkheden? Neem dan contact op met de trainers via preventie@mondriaan.eu.