Michelle (40 jaar) uit Gulpen ging in de zomer van 2021 voor het eerst op vakantie met haar nieuw samengestelde gezin. Samen met haar partner Bart, zijn twee kinderen en haar eigen twee kinderen vertrok ze in een gehuurde Minivan naar de Italiaanse zon. Tijdens deze reis werd Michelle geconfronteerd met allerlei situaties die de vakantie een stuk ingewikkelder maakten dan ze vooraf had gedacht. Ze besloot haar persoonlijke verhaal op te schrijven en te delen met CJG043, dat lees je hier! Dit artikel is een interview met Michelle waarin we haar vragen naar de inzichten die ze opgedaan heeft na deze vakantie. Wat heeft ze geleerd? Wat zijn volgens haar de valkuilen en tips voor als je voor het eerst op vakantie gaat als nieuw samengesteld gezin? Je leest het in dit interview!

Een goede voorbereiding is het halve werk?

Michelle: “Een van de dingen die ik geleerd heb van ons avontuur naar Italië, is dat het belangrijk is om als je voor het eerst als samengesteld gezin op vakantie gaat, dit goed voor te bereiden samen. Zelf had ik me eigenlijk vooraf niet echt een beeld gevormd van hoe het zou gaan lopen. Ik liet het meer op me af komen, dacht ‘ik zie wel wat er gebeurt’. Als ik het nog een keer zou kunnen doen, zou ik vooraf met Bart een aantal scenario’s hebben doorgesproken; wat doen we als dit of dit gebeurt? Hoe willen we reageren als dit of dit zou spelen tussen de kinderen? Je kunt natuurlijk niet alles vooraf bedenken. Er zullen altijd onverwachte situaties op je pad komen, maar ik denk wel dat het verschil uitmaakt als je er al eens goed over gesproken hebt samen.”

Grootste fout

“Het enige wat wij vooraf globaal hadden afgesproken was dat Bart en ik allebei verantwoordelijk zouden zijn voor (de opvoeding van) onze eigen kinderen. Nou, dat werkte dus voor geen meter! Want wat ik met mijn kinderen doe, heeft direct effect op zijn kinderen. Als mijn kinderen iets niet mogen en zijn kinderen wel, ontstaat er natuurlijk snel wrijving. Dus ik denk dat het belangrijk is om als je als samengesteld gezin op vakantie gaat, het ook echt als één systeem te beschouwen en niet als twee mini-systeempjes. Achteraf gezien is dat denk ik onze grootste fout geweest… Als je zo samen op vakantie gaat, moet je toch bepaalde regels en afspraken maken samen die dan ook voor iedereen hetzelfde zijn.”

Kleine zorgen

“Nu ik er zo aan terugdenk”, vervolgt Michelle haar verhaal, “heb ik in aanloop naar de vakantie wel met mijn eigen kinderen gesproken over de vakantie en hoe dat zou gaan. Mijn dochters hebben toen ook wat dingetjes benoemd waar ze bang voor waren. Bijvoorbeeld dat ze de kinderen van Bart te druk zouden vinden en hoe dat dan zou moeten gaan tijdens die lange autorit. Ik heb dat gezien als ‘kleine, normale zorgen’, die ik niet heb besproken met Bart. Dat is ook zoiets waar je als samengesteld gezin misschien eerder tegenaan loopt; wat bespreek je wel samen en wat niet? Soms worden dingen ook onnodig groot als je ze gaat bespreken. Dan wordt het ‘een ding’. Vanuit die overweging heb ik gedacht ‘laat maar lopen, we zien wel’. Achteraf gezien denk ik dat het wel goed was geweest om hier meer aandacht voor te hebben. Misschien zelfs wel in een gesprek met z’n zessen.”

>> Lees ook: Lange autoreis met kinderen voor de boeg? Wij geven tips!

Onbewuste patronen

“Wat ik als lastigste heb ervaren tijdens de vakantie? Dat is denk ik toch wel de grote diversiteit in wensen en behoeften tussen ons allemaal. Hij en zijn kinderen zijn een bepaald patroon gewend en wij hebben ook een eigen ingebakken patroon vanuit ons stamgezin. Dat zijn dingen waar je je helemaal niet bewust van bent en die dan tijdens zo’n vakantie enorm worden uitvergroot. Bijvoorbeeld rondom het eten; Bart en zijn kinderen waren gewend om op vakantie drie keer per dag op een vaste tijd te eten, terwijl wij gewend waren om dat veel meer los te laten als we op vakantie zijn. An sich zijn die verschillen natuurlijk niet erg. Maar het vraagt wel om afstemming. Kinderen hebben behoefte aan duidelijkheid. En hoe zorg je ervoor dat je toch ook weer aan ieders behoefte kan voldoen? Zodat iedereen het gevoel heeft een stem te hebben in het geheel?”

Zoeken naar ieders rol

“Bart en ik wonen nog niet samen. Dus thuis waren we eigenlijk nog niet zo tegen deze dingen aangelopen. We hadden zeker wel al de nodige dingen met z’n zessen gedaan en ook wel met een overnachting erbij. Als je dan tegen bepaalde situaties aanloopt, laat je dat sneller los omdat je weet dat het snel weer voorbij gaat. Maar zo lang 24 uur op elkaars lip zitten; dat hadden we nog niet gehad. Het was de eerste dagen echt zoeken naar ieders rol en positie. Je zou die continue strijd tussen de kinderen over ieders plek in de auto en wie waar zou gaan slapen bijna symbolisch kunnen zien voor wat zich in de dynamiek tussen ons afspeelde. Het had bijna iets dierlijks; pas als de onderlinge posities en hiërarchie bepaald is, loopt het en anders niet.”

Afstemmen met je partner

“Wat voor mij ook wel een leerpunt is geweest, is dat het super belangrijk is om bewust tijd vrij te maken om samen met je partner af te stemmen. Het risico is dat je zo wordt opgeslokt door alle situaties in het ‘hier-en-nu’ die om acuut handelen vragen, dat de momenten van echt contact met je partner ontbreken.
Wij waren met vier kinderen op reis; er was altijd minimaal één van hen om ons heen. En als je dan een moment samen bent, is het een valkuil om te praten over ‘wat doen we met het eten?’, ‘wat gaan we morgen doen?’, ‘wat is het toch mooi hier’ en dat soort dingen. Terwijl het juist zo nodig is om het te hebben over ‘hoe voel jij je bij alles?’.

Reflectie & durf

“Ik denk dat je met de biologische ouder van je kinderen meer afgestemd bent, ook al vanuit de periode dat je samen was vóórdat de kinderen er waren. Je kent elkaar door en door in beide rollen; als partner en als vader. Bij je nieuwe partner moet dat veel meer groeien. Misschien ken je elkaar al vrij goed als partners, maar voor mij was het nieuw om hem zo uitgebreid in zijn rol als vader te zien. Het is belangrijk om het daarover te durven hebben samen. Dat vraagt om reflectie; eerlijk durven kijken naar jezelf en ook eerlijk durven benoemen wat je ziet bij de ander. In het begin dacht ik ‘laat maar, hij doet dat nu eenmaal zo…’, maar na een tijdje zorgde dat toch voor irritatie. Naar mijn mening is Bart bijvoorbeeld geneigd zijn oudste dochter te verwennen. Hij probeerde soms alles in het werk te stellen om het haar naar de zin te maken. Terwijl ik meer ben van ‘dan heb je pech gehad, we zijn nu met z’n zessen, pas je maar een keertje aan’. En dat gaat dan over hele kleine dingen, maar dat heeft een enorme impact op zo’n vakantie. Door het er wel over te hebben, werd het meer iets van ons samen.”

>> Lees ook: Meningsverschil met je partner? 8x zo voorkom je ruzie!

Bang om te verliezen

“Wat voor mij denk ik onbewust een groot thema was tijdens de vakantie, is de angst om wat Bart en ik in het afgelopen anderhalf jaar hebben opgebouwd samen en wat me zo dierbaar is, te verliezen. Op vakantie word je door de omstandigheden zo opgeslokt, dat hetgeen wat je in elkaar gevonden had, bijna niet meer terug te vinden is. Dat heeft bij mij voor veel onzekerheid en twijfel gezorgd over de toekomst. Stel dat ik zou gaan samenwonen met Bart, dan zouden we altijd in die actieve modus komen. Waar blijven ‘wij’ dan? vroeg ik me af. Ik wil niet meer in dat ‘standaard-gezinsding’ geduwd worden en heel graag behouden wat we nu samen gevonden hebben. Maar is dat haalbaar? Inmiddels weet ik dat het niet zo zwart/wit is en dat we in een proces zitten samen. Dat dingen over een jaar weer heel anders zullen voelen en gaan als nu. Maar op vakantie voelde dit enorm zwaar.”

De verbinding met mijn kinderen

“Niet alleen de verbinding met je partner, maar ook het contact met je eigen kinderen verandert als je als samengesteld gezin op vakantie bent. Ook dat riep angst bij me op. Er leek minder verbinding te zijn dan voorheen. Er was wel contact, maar dat was meer functioneel van aard, doordat je steeds met z’n allen bent. Misschien is het toch goed om een volgende keer meer bewuste momentjes in te bouwen met je eigen kinderen. Van die kleine reflectiemomenten, die heb ik deze vakantie veel minder gehad dan andere vakanties omdat er de rust niet voor was. Even samen naar de bakker lopen ’s ochtends. Dat zijn korte momenten, maar zo kostbaar…”

Het contact met je partners kinderen

“Wat ik lastig vond in het omgaan met de kinderen van Bart is dat je je continu bewust bent dat het niet je eigen kinderen zijn. Zelf vond ik het daardoor bijvoorbeeld lastig om hen te corrigeren. Op een gegeven moment werd ik me zelfs ervan bewust dat ik dit via mijn eigen kinderen probeerde te doen. Wat ik ook ervaren heb, is dat het zoeken is met ‘afstand en nabijheid’. Met je eigen kinderen gaat dan vanzelf. Met fysieke aanrakingen bijvoorbeeld. Of als ik ’s ochtends de haren van mijn dochters ging invlechten; moest ik dan die van zijn dochter automatisch ook doen? Of zou ze dat juist niet fijn vinden omdat dat iets was wat haar eigen mama voorheen altijd deed? Wat je ook merkt, is dat je tolerantiegrens voor je eigen kinderen veel hoger ligt. Dat voel je gewoon; het gedrag van de kinderen van de ander roept eerder irritatie op. Zelf merkte ik dat ik geneigd was om dat te gaan ‘overcompenseren’, waardoor ik juist toleranter reageerde op het gedrag van mijn stiefkinderen dan op dat van mijn eigen kinderen’.

Loslaten & accepteren

“Een ander inzicht dat deze vakantie me gebracht heeft, is dat je moet accepteren dat het nooit meer zo wordt als het is geweest. Als het je lukt om dat streven los te laten en als je dat ook volledig kunt accepteren, wordt het makkelijker de nieuwe situatie te accepteren. Zeker op de momenten dat het niet loopt zoals je zou willen, kun je weemoed voelen naar hoe het vroeger was. Het is een valkuil om je daarin te laten hangen. Dat geldt ook voor de kinderen. Als je geconfronteerd wordt met nieuwe, niet fijne gevoelens wordt het verlangen naar het stamgezin groter en ga je steeds meer proberen om daarbij in de buurt te komen. Dat is geforceerd en ook onmogelijk. Beelden van hoe het zou moeten zijn en hoe je je zou moeten voelen, zitten ons denk ik ook vaak in de weg. Emoties van gemis en verdriet of schuldgevoelens bijvoorbeeld labelen we als ‘negatief’. Dat past niet bij het plaatje van een fijne vakantie, dus die ‘mogen’ we niet voelen. Wat nu als we ook zouden kunnen accepteren dat die emoties erbij horen? Zouden dit soort processen dan niet veel makkelijker worden? vraag ik me af. Ik denk dat het durven uitspreken en erkennen van ‘negatieve gevoelens’ misschien nog wel voor meer verbinding kan zorgen op zo’n vakantie dan het geforceerd doen alsof deze er niet zijn.”

Opnieuw leren lopen

“Misschien kun je het wel vergelijken met de geboorte van je eerste kind, waarbij je opeens ‘mama’ wordt. Alles is ineens anders en het oude komt nooit meer terug. Allerlei gevoelens die je overspoelen, alles is nieuw. Alsof je opnieuw moet leren lopen. Met een samengesteld gezin is dat denk ik ook zo. Je moet loslaten van wat is geweest, opnieuw jezelf leren kennen, je weg zoeken, afstemmen met je partner, afstemmen met jezelf, alle gedachten en gevoelens. Dat is veel. Daar moet je mee leren omgaan en dat is een proces. Het feit dat ik het nu meer als een proces kan zien, is denk ik wel de winst van onze vakantie. Nu we terug zijn, ervaar ik ook dat de reis niets veranderd heeft aan mijn relatie met Bart. Wat we hebben samen, is nog steeds de basis die er is tussen ons. We hebben in die zin niets ‘verloren’, maar zijn wel een ervaring rijker. Als we ooit gaan samenwonen, nemen we die zeker mee! En de kinderen? Toen opa en oma vroegen hoe ze het gehad hadden op vakantie, vertelden ze alleen maar leuke verhalen. We hebben dit gedaan en dat gedaan… Ik dacht echt ‘huh??’. Kennelijk hebben ze er toch minder last van gehad dan ik dacht. In mijn verhaal komt dat misschien niet zo naar voren, maar zelf heb ik zeker ook een leuke vakantie gehad en genoten, ondanks alle uitdagingen die er waren!