Vanaf welke leeftijd laat je je kind alleen buitenspelen? Dat is een vraagstuk dat vrijwel elke ouder op een gegeven moment tegenkomt. Omdat elk kind en ook elke omgeving anders is, kunnen we natuurlijk geen standaard advies geven voor de leeftijd waarop je je kind met een gerust hart alleen buiten kunt laten spelen. Wat we wél kunnen doen, is een overzicht maken van factoren die je kunt laten meewegen in jouw keuze om je kind wel of niet al alleen buiten te laten spelen. Ook vind je in dit artikel een aantal handige tips voor afspraken die je met je kind kunt maken!

Kijk goed naar je eigen kind

Bij de afweging om een kind wel of niet alleen buiten te laten spelen, is het allerbelangrijkste goed te kijken naar je kind. Is jouw kind al redelijk zelfstandig, voorzichtig in het verkeer en kun je goed afspraken maken met je kind? Dan is je kind er eerder aan toe om alleen op straat te spelen, dan als je kind erg impulsief en snel afgeleid is en graag de grenzen opzoekt. Hieronder vind je een aantal factoren om mee te nemen in deze afweging.

Factoren om op te letten als je kind alleen buiten gaat spelen

• Houd je kind zich doorgaans aan gemaakte afspraken? Dit is een hele belangrijke om mee te nemen in je afweging. Als je je kind alleen laat buitenspelen, wil je immers een aantal afspraken maken. En dan is het natuurlijk wel zo fijn als je kind zich naar alle waarschijnlijkheid aan deze afspraken zal houden. Aan het eind van dit artikel, bij de tips, gaan we uitgebreider in op welke afspraken slim zijn om met je kind te maken.
• Hoe is het verkeer? De verkeerssituatie in de wijk is een tweede belangrijke factor om te laten meewegen. Wonen jullie in een rustige woonwijk met enkel bestemmingsverkeer, dan zal het eerder vertrouwd voelen om je kind alleen op straat te laten spelen dan als jullie aan een drukke weg wonen. Daarnaast speelt natuurlijk ook de vraag mee hoe jouw kind zich gedraagt in het verkeer. Want ook in een rustige woonwijk is het belangrijk dat je kind alert is als het de straat wil oversteken.
• Waar gaat je kind spelen? Ook dat is een belangrijke factor om te laten meewegen; wat voor sfeer hangt er op de speelplaats? Zijn er veel kinderen van dezelfde leeftijd, of hangen er ook jongeren rond? Wordt er weleens kattenkwaad uitgehaald of heb je de indruk dat er gepest wordt in de groep kinderen die buiten speelt? Wat ook mee kan spelen is of je vanuit huis zicht hebt op de speelplaats of dat je zelf echt de straat op (of uit) moet om even te gaan kijken hoe het gaat. Ten slotte is het natuurlijk ook goed om een inschatting te maken van de omgeving van de speelplek. Stel je kind gaat toch op ontdekking? Wat kan het in de omgeving tegenkomen? Denk aan een drukke weg, open water, een bos?
• Hoe speelt je kind? Dit is een laatste factor om te laten meewegen in je keuze om je kind wel of niet al alleen buiten te laten spelen. Kan je kind zich alleen vermaken als er geen andere kinderen zijn? Kan het goed samenspelen met andere kinderen? Is je kind makkelijk beïnvloedbaar en gevoelig voor groepsdruk om bijvoorbeeld gevaarlijke dingen te doen? Of kan het goed zijn grenzen aangeven? Is je kind motorisch handig of valt het vaak? Kan het alleen op de eventuele speeltoestellen die er staan of zijn er een aantal gevaarlijke speeltoestellen bij?

Alleen buitenspelen, wat zeggen de experts?

Hoewel de afweging die jij maakt voor jouw kind natuurlijk altijd leidend is, heeft de jeugdgezondheidszorg de volgende globale richtlijn opgesteld wat betreft de leeftijd waarop het wel of niet verstandig is om je kind alleen buiten te laten spelen:

• 0 tot 4 jaar: kinderen van 0 tot 4 jaar kun je niet alleen laten buitenspelen. In deze leeftijdsfase is het belangrijk altijd toezicht te houden, omdat de meeste peuters nog niet zo goed in staat zijn om gevaren in te schatten en te overzien.
• 4 tot 6: in de leeftijdsfase van 4 tot 6 jaar kun je beginnen met het opbouwen van het alleen buitenspelen als je denkt dat je de verantwoordelijkheid kan dragen voor zijn/haar eigen veiligheid. In de volgende alinea lees je meer over hoe je het alleen buitenspelen van je kind kunt opbouwen.
• Vanaf 6 jaar: vanaf 6 jaar kunnen de meeste kinderen wel alleen buitenspelen in de buurt. Dit is ook de leeftijd waarop je kun gaan oefenen om je kind alleen op pad te laten gaan naar een vriendje of school, als dit niet te ver weg is. Loop de eerste keren met je kind mee of op een afstandje achter je kind aan, zodat je kunt zien hoe je kind het doet. Indien nodig kun je je kind nog wat tips geven.

Je kind alleen buiten laten spelen, hoe pak je het aan?

Als jij de inschatting maakt dat je kind wel klaar is om alleen buiten, op straat te gaan spelen, is het goed om het alleen buiten spelen langzaam op te bouwen. Begin bijvoorbeeld met het maken van afspraken met je kind, over de grenzen van het gebied waar je kind mag komen, over het oversteken, hoe te handelen bij bepaalde situaties etc. Vervolgens kun je beginnen je kind alleen buiten te laten spelen, waarbij jij als ouder op afstand aanwezig bent om een oogje in het zeil te houden. Als dat goed gaat, kan een volgende stap zijn om even weg te gaan om thuis iets te pakken. En vervolgens kun je de tijd van alleen buitenspelen steeds iets langer maken. In het begin ga je bijvoorbeeld om de 5 minuten even kijken en dat bouw je dan uit naar om de 10 minuten of om het kwartier. Let erop dat je de gemaakte afspraken rondom het buitenspelen regelmatig blijft herhalen met je kind.

Wat als je het spannend vindt om je kind alleen buiten te laten spelen?

Ben je als ouder van nature wat voorzichtig aangelegd en snel bezorgd over het welzijn van je kind? Dan kan het een hele stap zijn om je kind los te laten en alleen buiten te laten spelen! In ons artikel ‘Loslaten van je kind, hoe doe je dat?’ lees je hier meer over! Er zijn gelukkig allerlei dingen die je kunt doen voor wat extra geruststelling. Zo kun je bijvoorbeeld kijken of je met andere ouders uit de buurt kunt afspreken dat er altijd één iemand is die toezicht houdt. Je kunt sowieso in het begin met je kind afspreken dat het alleen op straat mag spelen als er ook andere kinderen buiten zijn. Eventueel kun je een wat ouder kind in de buurt vragen om een beetje een oogje in het zeil te houden.

Ten slotte zijn er inmiddels ook allerlei handige tools die je als ouder kunnen helpen om een vinger aan de pols te kunnen houden. Denk bijvoorbeeld aan een GPS-horloge, waarmee je altijd kunt zien waar je kind is en je je kind indien gewenst ook kunt bellen. Veel GPS-horloges kennen ook een SOS knop waarmee je kind een aantal vooraf ingestelde nummers kan bereiken. Wel zo’n veilig idee!

5 tips voor als je kind alleen buiten wil laten spelen

Tip 1: Maak concrete afspraken

Als je besluit om je kind alleen buiten te laten spelen, is het belangrijk om goede afspraken te maken met je kind. Daarbij kun je denken aan:

• Het speelgebied waar je kind vrij mag spelen, zoals alleen op de stoep, niet verder dan dat ene huis of dat ene verkeersbord. Hoe concreter, hoe beter!
• De afspraak dat je kind nergens naar binnen gaat zonder dat papa of mama het weet. Maak ook dat concreet; dus niet een huis binnen gaan of een auto instappen, ook niet bij een vriendje of vriendinnetje. Altijd eerst even binnen komen zeggen tegen papa of mama. Bij oudere kinderen die misschien al wat verder van huis mogen, is het goed de afspraak te maken dat ze ook even komen vertellen als ze (samen met een vriendje of vriendinnetje) naar een andere speelplek gaan.
• Als je kind nog niet even behendig is op alle speeltoestellen, kan het ook verstandig zijn om af te spreken welke speeltoestellen je kind wel en niet mag gebruiken als jij er niet bij bent.
• Realiseer je dat jonge kinderen heel erg in het hier-en-nu leven en weinig tijdsbesef hebben. Dit maakt dat de afspraak dat ze zich bijvoorbeeld elk kwartier even moeten komen melden, niet goed werkt. Als je kind überhaupt nog niet kan kloklezen, zou je eventueel kunnen werken met een kookwekkertje of ander alarm in z’n zak.

Tip 2: Neem verschillende scenario’s door

Er kan natuurlijk altijd iets gebeuren, daarom is het verstandig dat je jouw kind goed voorbereid op bepaalde situaties zodat hij of zij weet wat het dan moet doen. Denk daarbij aan ‘wat als je kind zich bezeert’, ‘wat als er geplaagd wordt of ruzie ontstaat’, ‘wat als andere kinderen gevaarlijke dingen willen doen’. Wellicht kun je nog andere situaties bedenken waarover je van tevoren afspraken kan maken. Sowieso is het altijd handig om je kind jouw mobiele nummer uit z’n hoofd te laten leren of mee te geven.

>> Lees ook het artikel: Praten met je kind over zijn/haar rol in de groep.

Tip 3: Bespreek het even na

Als je je kind de eerste keren alleen buiten laat spelen, kan het goed zijn om dit even na te bespreken samen. Vraag je kind hoe het gegaan is en vraag daarbij ook even gericht door; wat heeft je kind gedaan, waren er ook andere kinderen, met wie heeft het gespeeld. Hou het luchtig; het moet geen kruisverhoor worden natuurlijk! Het idee is dat – mochten er dingetjes zijn voorgevallen – je deze wellicht eerder kunt signaleren.

Tip 4: Geef complimenten

Als het alleen buitenspelen goed gaat, kun je je kind hier zeker ook een compliment voor geven. Laat je kind weten dat je trots op hem/haar bent, omdat het al alleen buiten kan spelen en zich zo goed aan de afspraken gehouden heeft.

Tip 5: Afspraak is afspraak

Kinderen zijn er vaak goed in om met argumenten als ‘ja maar, die en die mogen dat ook’ te proberen om dingen voor elkaar te krijgen. Als jouw kind die kaart speelt, kun je bij jezelf nagaan of je misschien niet toch iets te voorzichtig bent. Eventueel kun je eens met die andere ouder(s) in gesprek gaan over de afwegingen die zij maken. Kom je tot de conclusie dat jouw regels reëel zijn, laat je dan ook niet verleiden tot het oprekken van je regels. Je kunt je kind uitleggen dat ieder gezin z’n eigen regels heeft en nogmaals benoemen waarom jij gekomen bent tot de regels die in jullie gezin gelden.

We hopen dat dit artikel je geholpen heeft. Wil je meer weten of heb je nog vragen? Chat met ons! We denken graag met je mee.