Sinds 2004 verzorgt Trajekt de klassikale training ‘Ik Ok, Wij Ok’, die veelal wordt gegeven in groep 5 t/m 8 van de basisschool. In dit interview met trainsters Merel Paardekooper en Hannah Mennens, beiden ook opvoedondersteuner bij Trajekt, lees je alles over dit groepsaanbod!

Over de Training ‘Ik Ok, Wij Ok’

“De training ‘Ik Ok, Wij Ok’ is een training die onder schooltijd gegeven wordt aan een klas, waar ook de leerkracht actief aan deelneemt. Net als bij de Rots & Watertraining staan ervaringsleren (leren door te doen) en bewegingsexpressie centraal bij de training ‘Ik Ok, Wij Ok’. Het doel van de training is het verbeteren van de sfeer in de klas. We gaan dus echt aan de slag met de groepsdynamiek. Daardoor is de ouderbetrokkenheid bij deze training ook een stuk lager dan bij de Rots & Watertraining, die zich meer richt op de leerdoelen van het individuele kind.”

Problemen & plezier

“Voorafgaand aan een training leggen we altijd uit aan de leerlingen dat je als klas hoe dan ook ‘problemen’ tegenkomt. Bepaalde strubbelingen of dingen die lastig gaan, zijn niet te vermijden. Als er daarnaast ook genoeg positieve dingen zijn, genoeg plezier en leuke dingen samen, dan kun je die ‘problemen’ ook veel makkelijker samen aan. Soms zie je dat klassen verzanden in heel veel strubbelingen en dan is er nog maar weinig plezier. En dan gaat de sfeer in de groep snel naar beneden. Vaak is dat herkenbaar voor kinderen van die leeftijd en werkt dat al heel verhelderend.”

Inhoud van de training ‘Ik Ok, Wij Ok’

“Er zijn veel verschillende thema’s die aan bod komen bij de training ‘Ik Ok, Wij Ok’. Het gaat onder andere over oplossingsgericht denken – bijvoorbeeld als je tegen een bepaald probleem aanloopt tijdens een spel, hoe los je dat op? – maar ook over grenzen aangeven en vooral ook herkennen bij jezelf. Dat laatste is een hele belangrijke. We noemen dat lichaamsherkenning en dat gaat erover dat de leerlingen leren de signalen van hun eigen lichaam te herkennen; voel ik me onrustig of rustig? Daarnaast is samenwerken natuurlijk een belangrijk thema. Wat is daarin belangrijk? Hoe doe je dat? Wat werkt wel en wat werkt niet? We richten ons daarbij heel sterk op het groepsgevoel. Als er een competitie-element is; hoe zorg je ervoor dat je samen kunt winnen, als groep, in plaats van individueel te scoren?”

Mindfulness

“Naast allerlei actieve spelvormen is er ook aandacht voor een stukje mindfulness in de training. Wat we zien, is dat kinderen vaak heel sterk gericht zijn op de ander. Wat de ander niet goed doet, het corrigeren van de ander. Mindfulness vraagt juist om de aandacht te verleggen naar jezelf; bewust worden van wat bij jezelf gebeurt, ‘wat voel ik?’. Het gaat om jou als instrument en niet om wat de ander doet. En bij dit soort dingen is herhaling heel belangrijk. We reiken leerlingen dan ook aan dat er op YouTube veel meditatiefilmpjes te vinden zijn die je kunt doen als je ’s avonds moeilijk in slaap komt.”

>> Lees ook: 5 mindfulness oefeningen om te doen met je kind

Verschillende leerstijlen

“En natuurlijk is het zo dat in een klas van 30 leerlingen de mindfulness niet bij alle 30 even goed aansluit, maar juist doordat we zoveel verschillende vormen aanbieden, zit er voor elk kind wel iets bij waar ze iets uit kunnen halen. Voor kinderen die meer visueel zijn ingesteld is er een werkboekje waarin ze kunnen schrijven. Die leren daarvan. Andere kinderen zijn meer ingesteld op lichamelijk leren, die leren dan weer meer van de oefeningen. Anderen leren in het contact met de ander. Door al die verschillende facetten van leren aan te spreken, hopen we dat er voor elk kind wel iets bij zit waar ze iets mee kunnen en aan hebben.”

Leren voor de leerkracht

“En ook voor de leerkracht is er heel veel uit de training te halen. Als je zelf voor de klas staat en de leiding hebt, heb je een heel andere rol dan wanneer je niet in de lead bent en gewoon kunt deelnemen aan de groep. Vaak zie je dat leerkrachten als ze mee doen met de spellen hele andere dingen gaan zien. Dat ze heel anders naar de groep en de dynamiek gaan kijken. Dat kan veel meerwaarde hebben. Zeker als leerkrachten enthousiast zijn over de methodiek en ook tussen de trainingen door in de les aandacht besteden aan de materie door met het werkboekje aan de slag te gaan, oefeningen te herhalen en te bespreken, zie je dat er veel kan veranderen in een groep.” 

Actuele thema’s

Wat zijn thema’s die momenteel vaak spelen in klassen, die voor strubbelingen en een negatieve sfeer zorgen? “Zoals gezegd komt het veel voor dat kinderen zich heel veel met andere kinderen bemoeien en letten op het negatieve bij anderen, in plaats van op zichzelf. Een ander thema wat we vaak terugzien, is dat jongens op een negatieve en ruwe manier lichamelijk contact maken met elkaar. Lichamelijk contact is een normale menselijke behoefte, maar de manier waarop kan anders. Tijdens de training zijn er oefeningen waarbij er op een meer positieve manier en begrenst ruimte is voor fysiek contact.

Een ander thema wat ons opvalt, is hoe moeilijk sommige kinderen ontspannen. In een gemiddelde klas geeft zo’n 80% van de leerlingen aan lang wakker te liggen ’s avonds. Voor het ene kind is dat een half uur, maar er zijn ook kinderen die langer dan een uur wakker liggen voor ze in slaap vallen. In dit artikel lees je meer over slaapproblemen bij kinderen in de basisschoolleeftijd. Dat geeft aan dat ze teveel in hun hoofd en te weinig in hun lichaam zitten.

En angst is een belangrijk thema; nog nooit eerder hebben wij zoveel angstige kinderen gezien als de laatste jaren. Zowel in ons werk als opvoedondersteuner, als in signalen van leerkrachten als ook wat wij zelf zien tijdens de trainingen. Heel veel kinderen lopen rond met bepaalde angsten; bang voor afscheid, bang voor wat nog gaat komen, angst dat iemand overlijdt, paniekaanvallen. Allerlei vormen van angst. In het verlengde daarvan ook veel lichamelijke klachten; buikpijn en hoofdpijn. De traditionele stressklachten eigenlijk, wat aangeeft dat kinderen te weinig ruimte hebben om opgebouwde spanningen te ontladen. En ten slotte komt ook pesten helaas nog vrij veel voor…”

>> Lees ook: Angst bij kinderen – Interview met psycholoog Peter Muris

De opbouw van de training

“Het standaardprogramma van de training ‘Ik Ok, Wij Ok’ bestaat uit 8 lessen van een uur. Deze worden verzorgd door één trainer van Trajekt en vinden plaats in de gymzaal. Zoals gezegd neemt de leerkracht ook actief deel aan de training. En is er een werkboek waar de leerkracht en de klas tussen de trainingen door mee aan de slag kunnen. Het aantal lessen en de duur kan verschillen per groep. Dit zal steeds op maat verzorgd worden.

Naast dit standaard programma hebben we ook het verkorte programma ‘Group-skills’ ontwikkeld. Dit kan ofwel worden ingezet als een vervolgprogramma; om alles weer een beetje op te frissen als leerlingen naar een volgend jaar gaan en ook de nieuwe leerkracht hierin mee te nemen. Soms zetten we dit verkorte programma ook in als er in een groep 4 al bepaalde dingen spelen. Dan is het meer een voorloper op de training ‘Ik Ok, Wij Ok’ die we dan in groep 5 in z’n volledige vorm gaan aanbieden.

Interesse in de training ‘Ik Ok, Wij Ok’

De training ‘Ik Ok, Wij Ok’ is beschikbaar voor scholen in de regio 043. De training kan enkel worden aangevraagd door leerkrachten of interne begeleiders. Zij kunnen hierover per mail contact opnemen met Hannah Mennens (hannah.mennens@trajekt.nl) of Merel Paardekooper (merel.paardekooper@trajekt.nl) of kijk op de website van Trajekt!