Spruw is een van de meest voorkomende babykwaaltjes. Hoewel het vervelend kan zijn voor je baby, is het ook een vrij onschuldig en relatief makkelijk op te lossen kwaaltje! Het meest kenmerkende van spruw is een witte tong. Vooral baby’s jonger dan 6 weken oud kunnen last krijgen van spruw. Maar wat is spruw nu precies? Wat zijn de symptomen en oorzaken? En natuurlijk ook; wat kun je doen om spruw te behandelen en te voorkomen? Dit en meer in dit artikel over spruw bij baby’s!

Wat is spruw?

Spruw of mondspruw is een infectie van het mondslijmvlies. Een kwaaltje dat regelmatig voorkomt bij baby’s en dan vooral bij baby’s jonger dan 6 weken. Deze infectie wordt veroorzaakt door een gist (soort schimmel) genaamd Candida albicans. Deze schimmel kan ook voorkomen in het luiergebied van je baby. Je spreekt dan van luieruitslag. In dit artikel lees je wat je kunt doen als je baby last heeft van luieruitslag.

De schimmel die zorgt voor spruw zit van nature in onze slijmvliezen, mond, maag, darmen en bij vrouwen ook in de vagina. Als de hoeveelheid gist in balans is, levert dit geen klachten op. Soms kan de Candida snel groeien en wél problemen veroorzaken. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als je baby minder weerstand heeft of als de huidbarrière beschadigd raakt.

>> Meer informatie over de meest voorkomende babykwaaltjes vind je hier!

Wat zijn de symptomen van spruw?

• Witte plekjes in het mondje van je baby, die je niet kunt wegvegen (zoals bij aanslag van de melk). Vaak is spruw het duidelijkst zichtbaar op de tong, maar ook op de lippen, wangen en het gehemelte kunnen plekjes zichtbaar zijn.
• Het mondslijmvlies is wat roder dan normaal en er kan een glans op de tong zichtbaar zijn.
• Je baby huilt veel.
• Je baby drinkt minder soepel of onrustiger. Ook kan het zijn dat je kleintje een klakkend geluid maakt tijdens het drinken, vaak los laat of zelfs helemaal weigert te drinken.

>> Klik hier voor al onze artikelen over baby’s & voeding met handige voedingsschema’s naar het aantal maanden dat je baby oud is en meer!

Spruw bij moeder

Spruw kan ook voorkomen bij de moeder. Dit is het geval wanneer je borstvoeding geeft. Klachten die je in dat geval kunt ervaren zijn: branderige en pijnlijke tepels (vooral tegen het einde van de voeding en tussen de voeding door), jeuk, een stekende pijn in je borsten en tepelkloven die niet genezen. Ook kun je kleine bultjes of een glanzende gespannen of schilferende huid rondom je tepel hebben.
De tepel zelf kan wat paarsig gekleurd zijn. Het is ook mogelijk dat je helemaal geen klachten hebt, terwijl de schimmel toch aanwezig is op je tepels.

Wanneer ook jij spruw hebt, is het raadzaam contact te zoeken met je huisarts om zowel jezelf als je baby te laten behandelen. Dit om te voorkomen dat jullie elkaar blijven besmetten. De arts zal dan waarschijnlijk een zalf voorschrijven die je op het mondje van je baby aanbrengt en een zalf voor je tepels.

>> Lees ook de mamablog van Evy: ‘Borstvoeding geven: wat ik niet wist voordat ik begon’

Doet spruw pijn?

De witte uitslag hoeft niet altijd klachten te geven bij je kindje. Als dit wel het geval is zal het zich uiten in pijn en jeuk. Hierdoor zal je kleintje meer onrustig zijn, vaker huilen en wellicht ook niet willen drinken. Heeft de spruw zich verplaatst naar de billetjes? Ook de luieruitslag kan zorgen voor ongemak bij je kindje. In dit artikel lees je hoe je luieruitslag kunt behandelen.

Wat zijn oorzaken van spruw?

Zoals hierboven beschreven wordt spruw veroorzaakt door een gist genaamd Candida albicans. Dit komt bij alle mensen in lage hoeveelheden voor op de huid, maar ook in de mond, bij de vagina en in de darmen. Bij een verminderde weerstand kan de gist zich makkelijk vermenigvuldigen en klachten geven. Baby’s zijn meer vatbaar voor deze schimmel doordat ze hun weerstand nog moeten opbouwen. Dit maakt dat het zich sneller kan vermenigvuldigen en klachten kan veroorzaken. Ook bij de moeder is een verminderde weerstand vaak een oorzaak van spruw op de borsten en tepels. Andere mogelijke oorzaken van spruw bij de moeder zijn: stress, tepelkloven, onvoldoende luchten van de tepels, gebruik van antibiotica en het gebruik van zoogcompressen.

Samengevat kan de Candida albicans op een aantal manieren bij een baby terechtkomen:

• Tijdens de geboorte. Er zit altijd een beetje Candida in het geboortekanaal, waar de moeder overigens helemaal geen klachten van hoeft te hebben.
• Via de tepel van de moeder als daar Candida op zit (andersom kan een gist ook via de mond van de baby op de tepel van de moeder terechtkomen). Bij 16 procent van de moeders die borstvoeding geven en tepelpijn hebben, is de Candida ook te vinden op de tepels. Het is daarom belangrijk om bij spruw zowel jezelf als je baby te behandelen. Anders blijf je elkaar besmetten.
• Via een speen of vinger van iemand die Candida bij zich draagt.

Moedermelk is sowieso een goede voedingsbodem voor een candida-infectie vanwege de (melk)suikers die erin zitten.

Is spruw besmettelijk?

Zoals blijkt uit bovenstaande opsomming van mogelijke oorzaken van spruw, is spruw erg besmettelijk. Spruw is overdraagbaar via direct contact, maar ook via de handen en dingen die je baby in zijn mond gehad heeft, zoals een speen of speelgoed. Zorg er daarom voor dat je alle spullen die je baby gebruikt goed schoonmaakt en andere baby’s er niet aan laat zitten.

Is spruw gevaarlijk?

Er is geen reden tot paniek als je baby spruw heeft. Het is namelijk niet gevaarlijk en gaat vaak vanzelf weer over. Duurt de infectie lang of heeft je kindje veel klachten? Dan kan er een behandeling nodig zijn om de spruw te bestrijden. Neem dan contact op met de huisarts.

Wat te doen als je baby spruw heeft?

Meestal gaat spruw bij baby’s vanzelf over. Zolang je alles goed schoonmaakt krijgt het geen kans zich verder te ontwikkelen. De volgende hygiëne maatregelen kunnen daarbij helpen:

• Goed je handen wassen voor en na de borstvoeding.
• Voor en na de borstvoeding je tepels wassen met lauw water en ze goed laten drogen.
• Gebruik even geen zoogkompressen of verschoon ze frequent.
• Flesjes, spenen, fopspenen en eventueel borstkolf dagelijks uitkoken en bewaren op een droge en schone plek.
• Ook na een toiletbezoek en het luier verschonen je handen wassen.
• Handdoeken, spuugdoekjes en bh’s wassen op 60˚C.

Wanneer naar de huisarts bij spruw?

Als de spruw blijft aanhouden en je baby en jij er veel last van ervaren, is het een goed idee om hiermee naar de huisarts te gaan. Hier kan je dan een medicijn voorgeschreven krijgen die je in het mondje van je baby kunt aanbrengen, en een andere crème voor op jouw borsten. Als jullie samen behandeld worden, is de kans het grootst om de spruw geheel de kop in te drukken. Ook als slechts een van jullie twee klachten heeft, is het verstandig om jullie beiden te laten behandelen.

Komt de spruw iedere keer terug? Dit kan komen doordat je partner of familieleden het gist bij zich dragen. In dat geval is het nodig hen ook te behandelen.

Kun je borstvoeding blijven geven als je baby spruw heeft?

Spruw is geen reden om te stoppen met borstvoeding. Zeker als je spruw meteen behandelt, zou de borstvoeding daarna gewoon weer op rolletjes moeten lopen. Belangrijk is dat zowel jij als je baby behandeld worden, om te voorkomen dat jullie elkaar over en weer blijven besmetten. Als beiden worden behandeld, kun je gewoon doorgaan met de borstvoeding.

Het kan natuurlijk wel zijn dat het borstvoeding geven te pijnlijk wordt vanwege de spruw. In dat geval kun je tijdelijk je melk afkolven en op deze manier aan je baby geven. Let erop dat je deze melk niet te lang bewaart om op een later moment te geven, want als je baby eenmaal van spruw is genezen kan hij opnieuw besmet raken door de besmette melk. Je kunt de melk ook niet invriezen om op een later moment te geven. De schimmel wordt namelijk actief zodra de melk verwarmd wordt en daardoor kunnen jij en je baby opnieuw ziek worden.

Hoe kun je spruw voorkomen?

Veel baby’s lopen een Candida-infectie op tijdens de geboorte, als ze door het geboortekanaal gaan. Daar is niets aan te doen. De hygiëne maatregelen die benoemd staan bij het kopje ‘wat te doen als je baby spruw heeft?’ zijn ook helpend om spruw te voorkomen. Oftewel: vaak je handen wassen, flesjes en spenen goed uitkoken en laten drogen en handdoeken etc. op hoge temperatuur wassen.

Ten slotte geldt dat bepaalde omstandigheden extra gevoelig maken voor spruw. Door hier alert op te zijn, kun je een (nieuwe) besmetting met spruw wellicht voorkomen:

• Stress bij de moeder.
• Een niet ademende huid bij moeder of baby (door fopspeen, beha of zoogkompres).
• Gebruik van antibiotica.
• Gebruik van anticonceptie met oestrogeen.
• Suikerziekte.
• Gebruik van veel suiker in voeding.
• Verminderde weerstand door ziekte of zwangerschap.
• Tepelkloven.

We hopen dat deze tips je geholpen hebben. Wil je meer weten of heb je nog vragen? Chat met ons! We denken graag met je mee.