SOCIAL MEDIA IN DE HULPVERLENING

In gesprek met Kelly de Vries
In gesprek met Kelly de Vries Social Media Expert

Jongeren en social media. Voor veel jeugdprofessionals een actueel thema, dat allerlei vragen met zich mee brengt! Wat doen jongeren precies online? Welke risico’s lopen ze? Hoe ga je daar als professional mee om? En wat adviseer je als professional aan ouders die met vragen over dit onderwerp naar je toekomen? Kelly de Vries is expert op het gebied van social media en online hulpverlening in de jeugdzorg. Wij gingen met haar in gesprek en kregen een aantal waardevolle antwoorden op dit soort vragen!

Normaliseren

“Regelmatig kom ik in jeugdzorgorganisaties met de opdracht medewerkers ‘mediawijs’ te maken. Ik merk dat veel professionals de neiging hebben om het online gedrag van jongeren te willen controleren. Men wil precies weten wat jongeren doen, is bezorgd over allerlei risico’s en wil daarom invloed kunnen uitoefenen op het online gedrag.

Mijn insteek is echter niet gericht op het inperken van gevaren. Ik probeer professionals duidelijk te maken waarom social media en alles wat het web te bieden heeft, zo belangrijk is voor jongeren. Voor de jongere generatie is de online wereld namelijk volledig geïntegreerd in hun dagelijks leven. Online en offline lopen voortdurend door elkaar. En de online wereld speelt net zo’n belangrijke rol in hun ontwikkeling als hetgeen ze offline doen. Simpelweg verbieden is dus feitelijk geen optie! Op deze manier probeer ik professionals enerzijds bewust te maken, anderzijds wil ik het ook graag wat normaliseren. Vaak zijn de excessen algemeen bekend. Maar lang niet elke jongere die WhatsApp gebruikt, verstuurt seksueel getinte foto’s!”.

>> Lees ook: Sexting en Grooming; wat is dat eigenlijk?

Ga in gesprek!

“Mijn belangrijkste boodschap aan hulpverleners die worstelen met het thema social media is ‘ga gewoon het gesprek erover aan met je jongeren!’. En dan kom ik ook weer terug op het stukje ‘normaliseren’. Net zoals we het inmiddels ‘normaal’ vinden om als professional het gesprek aan te gaan over drugs of seks, moet het ook normaal worden om met jongeren te praten over hun online activiteiten. Je hoeft niet alles te weten over drugs om hierover het gesprek aan te gaan met een jongere. Dat is met social media niet anders. Wat wél een voorwaarde is om met elkaar in gesprek te kunnen en blijven, is dat je het niet gaat verbieden. Want dan is de deur voor het gesprek dicht! Sta er open en nieuwsgierig in en gebruik desnoods de actualiteit om het gesprek aan te knopen. Ik zeg vaak tegen hulpverleners ‘Wat ben je al gewend om te doen in gesprekken met jongeren? Pas dat dan ook gewoon toe op het thema social media!’. Ik hoop van harte dat de vraag ‘en hoe gaat het online? Wat doe je daar allemaal?’ over 5 jaar een standaardvraag is voor hulpverleners”.

Social media voor professionals

“Vaak krijg ik de vraag ‘moet ik dan ook op Instagram?’. Dat hoeft natuurlijk niet. Als je maar het gesprek erover aangaat! Professionals die wel gebruik willen maken van Instagram of Facebook, adviseer ik dringend om daarvoor een professioneel account aan te maken. Je wil immers niet ’s avonds op de bank de statusupdates van je cliënten voorbij zien komen in je tijdlijn. Of dat je cliënten gaan reageren op jouw berichten.

‘Wat moet ik dan plaatsen op dat professionele account?’ is een veel gehoorde vervolgvraag. Mijn antwoord daarop is simpel: ‘delen wat er al is!’. Er zijn allerlei organisaties die goede content maken voor jongeren. Denk aan DUO of Sense. Organisaties die jongeren niet zo snel zelf gaan volgen. Door hier een voor jouw doelgroep relevante selectie in te maken en te delen via jouw Facebook-account, kun je deze info ‘voorschotelen’ aan de jongeren die jou als professional volgen. Je kunt dit ook actief gebruiken in je hulpverlening door een jongere bijvoorbeeld als ‘huiswerk’ mee te geven een bepaald filmpje op jouw Facebook-account te bekijken”.

Vriendjes worden met je hulpverlener?

Professionals staan ervan versteld dat jongeren er helemaal geen probleem van maken om online ‘vrienden te worden’ met hun hulpverlener. Maar eigenlijk is dit niet vreemd, wanneer je je realiseert dat het onderscheid online/offline voor jongeren veel minder relevant is en je offline als hulpverlener ook in hun privéleven komt”. Denk wel aan de privacy van de jongere: deel geen casusgevoelige informatie via social media en zorg er ook voor dat niet te herleiden is dat jij de hulpverlener van de jongere in kwestie bent. Overigens is het absoluut geen must om ‘vrienden’ te zijn met je cliënten op social media. Je kunt je profiel ook alleen gebruiken om informatie te delen. Kijken doen ze toch wel.

Wees open en eerlijk!

“Ik adviseer professionals om aan het begin van de hulpverlening duidelijk te maken dat je ook online actief bent. Dat het dus kan zijn dat je dingen gaan opvallen via social media en dat je dit dan bespreekbaar zal maken. Mits ze het van tevoren weten, maken jongeren daar meestal geen big deal van. Ik gebruik in dit verband vaker het voorbeeld van een hulpverleenster die zichzelf onnodig in een lastige situatie bracht, door ‘stiekem’ het Facebookprofiel van een van haar cliëntjes te checken. Ze ontdekte dat dit meisje van 14 zwanger was, maar in het gesprek liet het meisje er niets over los. Wat doe je dan? Dat zet hulpverleners meestal wel aan het denken!”.

Belangrijk is ook dat je van tevoren afspraken maakt met de jongere over hoe jullie social media gebruiken. Laat de jongere bijvoorbeeld weten dat de tijden waarop je bereikbaar bent, niet veranderen nu je ook op social media actief bent. En dat hij of zij bij spoed altijd moet bellen. Een WhatsAppje is dan niet genoeg! In het verlengde hiervan een andere wijze les: trek geen voorbarige conclusies uit hetgeen je op Facebook of andere social media ziet! Een zwaar deprimerende tekst hoeft niet autobiografisch te zijn. Uit ervaring weet ik inmiddels dat het ook om een songtekst kan gaan! Altijd eerst even checken dus! En ook dit kan een mooie aanleiding zijn om met je jongere het gesprek aan te gaan. ‘Wat als jouw latere werkgever jouw Facebook gaat checken en dit tegenkomt, wat zou die dan kunnen denken?’ Zo maak je jongeren weer meer bewust van hun online gedrag”.

Over online hulpverlening

“Ik ben van mening dat er in de hulpverlening nog veel te weinig gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden die de technologie ons inmiddels al lang kan bieden. Ik denk dat de hulp veel efficiënter, effectiever en leuker kan door de inzet van technologie. Het is dan ook een gemiste kans om middelen die jongeren al gebruiken, niet in te zetten in de hulpverlening. Als je kijkt naar virtual reality bijvoorbeeld; jongeren doen dit al, leren veel en doen allerlei vaardigheden op. Waarom zetten we dit middel dan niet bewust in om vaardigheden aan te leren die nog ontbreken? Puur technisch gezien kan het! Het moet alleen nog omarmd worden in onze sector. Men moet zich er meer thuis in gaan voelen om het te kunnen ontwikkelen”.

Biografie

Gedurende haar loopbaan in de jeugdzorg heeft Kelly de Vries zich gespecialiseerd in het gebruik van social media en online hulpverlening in de begeleiding van jongeren. Kelly traint, adviseert, blogt en innoveert. Haar motto: “Zijn waar je doelgroep is, dus ook online!”. Voor meer informatie: www.kellydevries.nl.