Social media; je kunt er van alles van vinden. Maar zeker voor pubers vormen ze vaak een onmisbaar onderdeel van het leven. Snapchat is een van de meest populaire platforms onder jongeren. De app wordt in Nederland gebruikt door meer dan 6.5 miljoen mensen, vooral jongeren tussen de 13 en 24 jaar. 71% van alle jongeren van 12-19 jaar gebruikt Snapchat om hun dagelijkse leven te delen met vrienden en de rest van de wereld. Juist omdat de app ook bepaalde risico’s met zich mee kan brengen, is het belangrijk dat je als ouder weet wat Snapchat is en dat je begrijpt hoe de app werkt. Daarom in dit artikel alles wat je als ouder moeten weten over Snapchat!

Wat is Snapchat?

Snapchat is een app waarmee je foto’s, video’s en berichtjes kunt sturen die na korte tijd verdwijnen. Deze berichten worden snaps genoemd. Het gegeven dat de content die je deelt maar een beperkte tijd zichtbaar is, is kenmerkend voor Snapchat. Ook staat de app bekend om de filters die je over je foto’s en video’s kan plaatsen.

Naast de mogelijkheid om snaps uit te wisselen, zijn er nog een aantal andere functies binnen Snapchat. Zoals Stories, dit zijn posts die 24 uur zichtbaar blijven. Daarnaast bevat Snapchat de functie ‘Snap Map’. Dit is een kaart waarmee je live de locatie van je vrienden kunt zien. Discover is een functionaliteit binnen Snapchat waarmee je content van media en influencers kunt zien.

Hoe werkt Snapchat?

Snapchat is beschikbaar als app voor je mobiele telefoon of tablet, maar er is ook een webversie beschikbaar die je in je internetbrowser kunt openen. Zoals hierboven beschreven, bevat Snapchat verschillende functies. Hieronder lees je meer over de verschillende mogelijkheden van de app:

Snaps

Via de app kunnen gebruikers foto’s of video’s maken en deze direct naar vrienden sturen. Bij het maken van snaps kun je verschillende filters, lenzen (augmented reality effecten), stickers, en tekst toevoegen om je berichtjes leuker te maken. Er zijn hierin tal van mogelijkheden; van het veranderen van gezichten tot het plaatsen van virtuele objecten in de echte wereld en nog veel meer.

Na het versturen, zijn de snaps maar voor een hele korte tijd zichtbaar. Je kunt zelf een timer instellen van 1 tot 10 seconden als periode waarna de foto verdwijnt. Al kun je ook instellen dat de snap zichtbaar blijft tot de ontvanger deze wegklikt. De ontvanger kan een screenshot maken van de ontvangen snap, om deze te bewaren. Als dit gebeurt, ontvang je hiervan als verzender een melding. Helaas zijn er ook verschillende manieren om onopgemerkt snaps te screenshotten.

Stories

Indien gewenst kun je ervoor zorgen dat je snaps langer zichtbaar blijven. Dit doe je door foto’s en video’s toe te voegen aan je ‘story’. Deze stories blijven 24 uur beschikbaar en zijn zichtbaar voor al je vrienden en volgers. Zij kunnen daardoor als het ware zien wat je allemaal gedaan/beleefd hebt die dag. Je kunt als maker van een story zien wie je verhaal heeft bekeken.

Spotlight

Ook heeft Snapchat recentelijk Spotlight gelanceerd. Dit is een platform waarop gebruikers hun beste content kunnen uploaden en delen met miljoenen andere mensen wereldwijd. Hiermee wordt Snapchat meer dan alleen een communicatie-app; het wordt ook een plek waar makers hun talent kunnen laten zien aan een breed publiek.

Chat

Snapchat biedt ook een chatfunctie waarmee gebruikers tekstberichten, foto’s, video’s, en audio-opnames kunnen verzenden. Ook deze berichten verdwijnen na een dag of een week (dit kun je zelf instellen). Net als bij WhatsApp is het ook binnen Snapchat mogelijk om groepsgesprekken te starten en berichtjes naar meerdere personen tegelijk te sturen.

Discover

Binnen het ‘discover-deel’ van Snapchat kun je nieuwe content ontdekken van beroemdheden, influencers en bekende merken. In deze sectie vind je nieuws, entertainment en andere interessante content.

Snap Map

Met de Snap Map kunnen gebruikers hun locatie delen en zien waar hun vrienden zich bevinden op een kaart. Je kunt deze functie uitschakelen als je je locatie niet wil delen.

Memories

Ten slotte biedt Snapchat een opslagfunctie, genaamd ‘Memories’. Daarmee kunnen gebruikers hun snaps en verhalen opslaan en later opnieuw bekijken. Zo voorkom je dat waardevolle content na 24 uur voorgoed verloren gaat.

Vanaf welke leeftijd Snapchat?

Net als bij veel andere social media platforms is de minimumleeftijd voor Snapchat 13 jaar. Daarnaast is het zo dat gebruikers tussen 13 en 17 jaar officieel toestemming moeten hebben van een ouder of wettelijke voogd om de app te gebruiken. Snapchat hanteert geen leeftijdsverificatie. Kinderen kunnen dus gemakkelijk liegen over hun leeftijd en een account aanmaken. Wanneer Snapchat ontdekt dat een gebruiker jonger is dan 13 jaar, wordt het account wel verwijderd.

Waarom is Snapchat zo populair bij jongeren?

Uit het social media onderzoek van Newcom (2022) blijkt dat Snapchat in Nederland op een gedeelde 4e plaats staat met YouTube in de lijst met social media apps die het vaaks dagelijks gebruikt worden door 15- tot 19-jarigen. Alleen WhatsApp en Instagram worden vaker gebruikt. Er zijn verschillende factoren die maken dat Snapchat op dit moment erg populair is bij de jeugd. Allereerst natuurlijk het feit dat Snapchat jongeren de mogelijkheid biedt om contact te hebben met leeftijdgenoten. En dan ook nog in een omgeving die (nog) niet zo bekend is bij volwassen. Maar de belangrijkste succesfactor van Snapchat is toch wel het tijdelijke karakter van berichten. Dit geeft een gevoel van vrijheid om jezelf te kunnen uiten, zonder dat er een permanente digitale voetafdruk achterblijft. Daarnaast biedt Snapchat veel mogelijkheid voor creativiteit, in het gebruik van filters, lenzen en stickers, wat ook bijdraagt aan het succes van de app onder jongeren.

Wat zijn de risico’s van Snapchat?

In het artikel ‘Online weerbaarheid; wat komt je kind online allemaal tegen?‘ lees je over de verschillende risico’s en uitdagingen die tieners tegenkomen in de digitale wereld. Ook aan Snapchat zijn een aantal risico’s verbonden. We zetten de belangrijkste voor je op een rij:

Privacy

Een van de gevaren is dat tieners zich niet altijd voldoende bewust zijn van eventuele privacy-risico’s. Denk bijvoorbeeld aan het verzenden van gevoelige informatie. Je kind zou zich vrijer kunnen voelen om bepaalde content te delen, denk bijvoorbeeld aan seksueel getint beeldmateriaal (sexting) vanuit de gedachte dat de snap toch maar kort zichtbaar is. Een ontvanger kan echter altijd een screenshot maken of met een ander apparaat een opname maken van het ontvangen bericht, waardoor dit bewaard blijft of zelfs verder verspreid kan worden. Dit laatste wordt shame sexting genoemd. In dit artikel op onze site lees je wat je kunt doen als jouw kind slachtoffer is geworden van shame sexting.

Ook in het delen van de eigen locatie kan een risico schuilen, mocht deze info in verkeerde handen vallen. Daarom is het belangrijk deze functie uit te schakelen of te beperken tot vertrouwde vrienden.

In-app aankopen

Hoewel de Snapstore winkel in Nederland (nog) niet beschikbaar is, kunnen er wel al in-app aankopen gedaan worden binnen Snapchat. Je kunt zogenaamde Snap Tokens kopen, waarmee je plaatjes kunt kopen om ‘cadeau te doen’ op een verhaal van een ander. Daarmee laat je zien dat je een bericht leuk vindt. Ook kun je de tokens inzetten binnen spelletjes in Snapchat. Wanneer jouw creditcard of telefoonrekening gekoppeld is, is het dus goed je kind erop te wijzen dat deze tokens geld kosten.

Cyberpesten

Omdat snaps snel verdwijnen, kunnen daders van cyberpesten denken dat ze onopgemerkt blijven. Dit kan de drempel om te pesten verlagen. Daarnaast is het door het tijdelijke karakter van de berichtjes voor het slachtoffer lastiger om bewijslast te verzamelen. In het artikel ‘6 tips bij het omgaan met online pesten’ lees je meer over dit onderwerp.

Ongepaste content

Via de Discover-sectie kunnen gebruikers toegang krijgen tot inhoud die niet geschikt is voor jongere kijkers, zoals seksueel getinte foto’s en gewelddadige content. Daarnaast kunnen volwassenen met ‘verkeerde bedoelingen’ ook eenvoudig contact zoeken met minderjarige gebruikers van de app door direct messages te sturen. Het risico op grooming ligt daarmee op de loer. Ook de op het eerste oog onschuldige ‘life hack’ content kan risicovol zijn, omdat sommige ‘life-hacks’ ronduit gevaarlijk zijn.

Verslaving

De constante stroom van nieuwe content maakt dat je als gebruiker steeds de behoefte kunt voelen om snaps te checken. Daarnaast zijn er een aantal specifieke features van Snapchat die het gebruik verslavend kunnen maken. Zoals de mogelijkheid om een snapstreak te houden met vrienden. Dit zijn opeenvolgende dagen van berichtenuitwisseling/contact. Ook de individuele snapscore kan voor jongeren verleidelijk maken om de app vaker te gebruiken. Dit cijfer wordt namelijk hoger, naarmate je actiever bent op de app. En daarnaast nodigen de spotlightpagina en de discoverpagina uit eindeloos te blijven scrollen.

Sociale druk

Als een snap via een openbaar verhaal op de Spotlight-pagina terecht komt, kan iemand hier geld aan verdienen. Hoe meer mensen de snap bekijken, hoe meer geld je verdient. Dit kan ervoor zorgen dat jongeren steeds gewaagdere snaps gaan maken of zelfs gevaarlijke challenges gaan doen om viral te gaan. In dit artikel lees je meer over pubers en challenges.

Negatief zelfbeeld

Last but not least kunnen filters en lenzen binnen Snapchat bijdragen aan onrealistische schoonheidsnormen, wat zeker bij jongere gebruikers kan leiden tot gevoelens van onzekerheid en een negatief zelfbeeld. In het artikel ‘Waarom veel pubers onzeker zijn’ lees je meer over dit onderwerp. Amerkaans onderzoek heeft uitgewezen dat dat apps als Snapchat body dysmorphia disorder kan veroorzaken, in het Nederlands ‘Stoornis van lichaamsbeleving’. Je kind raakt in het geval van Snapchat zo gewend aan zijn spiegelbeeld mét filter, dat het zich niet zichzelf voelt zonder filter.

5 tips voor ouders in het omgaan met Snapchat

Tip 1: Leer de app kennen

Met het lezen van dit artikel heb je hopelijk al een eerste beeld gekregen bij wat Snapchat is en hoe het werkt. Wil je de app echt leren kennen, om nog beter te begrijpen wat je kind hier ervaart en tegenkomt, installeer de app dan ook zelf en ga eens ontdekken hoe het allemaal werkt. Daarmee laat je ook zien aan je kind dat je nieuwsgierig en geïnteresseerd bent en niet alleen maar ‘zeurt’ over negatieve aspecten en risico’s. Dit vergroot de kans dat je kind ook met je deelt wanneer het iets negatiefs meemaakt online.

Tip 2: Praat over privacy

Afhankelijk van de leeftijd van je kind is het goed om ofwel de privacy-instellingen te controleren (en waar nodig aan te passen), ofwel samen met je kind te kijken wat hierin wel en niet wenselijk is. Wijs je kind op het belang van privacy. Wat zijn de mogelijke risico’s wanneer zomaar iedereen je berichten en locaties kan zien? Als je kind het belang van bepaalde instellingen en voorzorgsmaatregelen begrijpt, zal het deze waarschijnlijk ook sneller toepassen.

Tip 3: Bewustwording van risico’s

Maak je kind bewust van de risico’s die verbonden zijn aan apps als Snapchat. Denk bijvoorbeeld aan cyberpesten, sexting en grooming, ongepaste content en phishing-pogingen. Het is belangrijk dat je kind dit soort zaken die niet in de haak zijn snel herkent en kan vermijden. In ons artikel ‘Vergroot de online weerbaarheid van je kind door deze 5 topics te bespreken’, lees je meer hierover. Daarnaast is het specifiek voor Snapchat belangrijk dat je kind zich bewust is dat de snaps niet zo vluchtig/tijdelijk van aard zijn als misschien wordt gedacht.

Tip 4: Stel grenzen

Wanneer het aankomt op schermgebruik is het belangrijk om grenzen te stellen. Niet alleen over de duur, maar ook op de inhoud. Hoe lang mag je kind Snapchat gebruiken, wanneer wel/niet en op welke manier (met welke instellingen, welke content)? Bij jonge tieners kun jij als ouder hier de regels in bepalen, naarmate je kind ouder wordt is dat meer iets waarover je samen in gesprek gaat en in onderling overleg afspraken maakt.

Tip 5: Open communicatie

Nodig je kind uit om open te vertellen over wat er gebeurt op Snapchat en wat het meemaakt in deze (en andere) apps. Belangrijk is ook dat je kind weet dat het altijd bij je terecht kan als er iets misgaat online.

Bronnen:

• Veiliginternetten.nl;
• Internetmatters.org;
• VPNGids.nl.

We hopen dat dit artikel je geholpen heeft. Wil je meer weten of heb je nog vragen? Chat met ons! We denken graag met je mee.