In mei 2020 ging het project ‘Jongeren & Geld’ van Humanitas van start in Zuid-Limburg. Dit project is erop gericht de financiële zelfredzaamheid van jongeren in de leeftijd van 16 tot 25 jaar te vergroten. In dit interview vertelt projectcoördinator Lianne Janssen meer over dit project!

Jongeren & Geld

“Het doel van het project ‘Jongeren & Geld’ is om de financiële zelfredzaamheid van jongeren te vergroten. Dat doen we op verschillende manieren; enerzijds proberen we jongeren tussen de 16 en 25 jaar preventief te bereiken met informatie over wat er verandert als je 18 wordt of als je gaat studeren. Waar moet je dan aan denken? Wat komt erbij kijken als je op jezelf wilt gaan wonen? Een stukje bewustwording dus. En anderzijds is er ook de mogelijkheid tot individuele ondersteuning door een van onze getrainde vrijwilligers. Bijvoorbeeld als je als jongere schulden hebt opgebouwd en je je geldzaken op orde wilt krijgen. Of als je even wat hulp kunt gebruiken bij het uitzoeken van bepaalde regelzaken rondom bijvoorbeeld de DigiD, zorgverzekering, studiefinanciering of belastingaangifte. Of als je op jezelf gaat wonen en wilt leren budgetteren.”

Financiële volwassenheid

“Eigenlijk leggen we in zo’n individuele begeleiding de basis voor financiële volwassenheid. Er is bijvoorbeeld aandacht voor het bijhouden van de financiële administratie; weten welke brieven en mails je moet bewaren en hoe je die kunt terugvinden. Maar ook; hoe creëer je en behoud je overzicht; wat komt er elke maand binnen en wat gaat er uit? En wat betekent het als je dingen moet afbetalen? Zeker als er al schulden zijn gemaakt, is het belangrijk om samen met een jongere te gaan bekijken hoe hij of zij dat kan gaan oplossen. Veel jongeren hebben het idee van ‘over 2 maanden wil ik ervan af zijn.’ Maar de vaste lasten gaan ook door en het inkomen wordt niet meer. Hoe ga je dat dan doen? In dat soort situaties is overzicht heel belangrijk. Wat houd je over? Wat is reëel om af te betalen? Het moet ook een beetje leuk blijven; als je je alles moet ontzeggen, dat is niet leuk. En dat houd je ook niet vol.”

Financiële problemen voorkomen

“Voor ons is dat preventieve stuk heel belangrijk, om te voorkomen dat jongeren financieel in de problemen komen. Soms zie je dat jongeren in de schulden raken doordat ze kopen op afbetaling. Maar vaak ontstaan schulden bij jongeren ook door iets heel kleins. Dat er iets mis gaat bij de aanvraag voor studiefinanciering bij DUO of dat ze een belangrijke mail over het hoofd hebben gezien. Soms zie je ook wel dat ze niet goed weten hoe ze iets moeten doen en het daarom niet doen. Vaak begint het met een kleine betalingsachterstand, waarbij jongeren de kop in het zand steken en niks laten horen, waardoor het bedrag alleen maar oploopt. Terwijl er – als je even belt met zo’n instantie – vaak iets geregeld kan worden. Het is echt jammer als een jongere door zulke kleine dingen uiteindelijk in financiële problemen komt.”

Vertrouwen

“Het doel van onze individuele begeleiding is om jongeren tijdelijk een steuntje in de rug te geven, waardoor ze het vertrouwen in zichzelf terugvinden. Persoonlijk vind ik dat een van de mooiste dingen in dit werk. Dat je bijvoorbeeld samen met een jongere even naar DUO belt en dat je na dat telefoontje echt de opluchting ziet. Zo van ‘ik heb het weer onder controle’. Dat ze weer weten wat de situatie is, wat ze de komende maanden moeten betalen en dat ze weten dat dat lukt omdat ze ook voldoende binnenkrijgen. Het besef dat het goed gaat komen. Dat is zo mooi om te zien! En dan kunnen ze zich ook weer volledig richten op hun school of de examens…”

Vrijwilligers

 “Voor iedere jongere die zich meldt voor individuele begeleiding, gaan we op zoek naar een passende vrijwilliger. We hebben op dit moment een bestand met 25 getrainde vrijwilligers. Bij het matchen van jongeren en vrijwilligers kijken we natuurlijk eerst naar de hulpvraag, maar we houden ook rekening met een eventuele voorkeur van een jongere voor een man of vrouw of een wat ouder of juist wat jonger iemand. Naast de vrijwilligers werken we ook met twee stagiaires van hbo Social Work.”

Training

“Al onze vrijwilligers volgen trainingen waarin enerzijds aandacht wordt besteed aan de inhoudelijke thema’s en kennis die nodig is om jongeren te kunnen begeleiden. Maar het grootste deel van de training is gericht op vraagstukken als ‘hoe maak je echt contact met jongeren?’ en ‘hoe zorg je dat je niet dingen gaat overnemen van een jongere?’ Het gaat erom dat je de jongere zelf activeert. Een stukje motiverende gespreksvoering is daarbij belangrijk. Ook bereiden we vrijwilligers erop voor dat het passend is bij de leeftijdsfase dat jongeren niet altijd hun afspraken direct nakomen. Bij ons is het niet van ‘je bent twee keer je afspraak niet nagekomen, nu wordt de begeleiding beëindigd’. Dan kijken we altijd hoe we zelf dat stapje extra kunnen doen om een jongere te stimuleren de draad weer op te pakken.”

Op maat

“De inhoud van de begeleiding is ook helemaal op maat. Jongeren kunnen zelf aangeven waar men hulp bij wil. We werken op gelijkwaardige voet met de jongere. Dat is een van onze uitgangspunten. Het is niet van ‘je moet dit en je moet dat’, maar ‘waar wil je mee beginnen?’. Soms ligt er een hele stapel brieven en begin je met het creëren van overzicht. En een andere keer wordt een jongere steeds gebeld door schuldeisers en ga je direct aan de slag om de jongere contact te laten opnemen met deze schuldeisers om te laten weten dat hij of zij hulp heeft gezocht om uit de problemen te komen. De jongeren kunnen zelf ook aangeven wat ze fijn vinden in de frequentie van het contact met hun vrijwilliger. In het begin is dat vaak wekelijks, maar het kan ook een keer per twee weken. Vaak zie je dat de contacten worden afgebouwd als alles meer onder controle is en de jongere weer meer zelfvertrouwen heeft. In principe vinden de afspraken plaats bij de jongere thuis, maar het kan ook op een andere locatie zoals hier op kantoor, op school of in de bieb.”

Contact

“Hoe we in contact komen met jongeren? De meeste jongeren komen bij ons terecht via een verwijzer; het Vista college, het Jongerenloket van de gemeente, Jongerenwerk van Trajekt, de Kredietbank. Zelf ben ik contactpersoon voor het Vista College. Afgelopen jaar hebben we vanwege de corona-maatregelen op afspraak gewerkt, maar het plan is dat we komend schooljaar gaan werken met inloopmomenten. Verder draait er vanuit Humanitas een landelijke social media campagne, met advertenties gericht op jongeren in de leeftijd van dit project. En sommige jongeren vinden ons ook zelf; door social media of doordat ze zelf gaan zoeken. En ‘via via’ is ook een belangrijke. Een aantal van de jongeren die we nu begeleiden, kennen elkaar.”

School

“In het kader van informatievoorziening geven we ook workshops op scholen vanuit Jongeren & Geld. Dat gaat over een stukje bewustwording. Bijvoorbeeld met een quiz over ‘Wat ben je voor iemand als het aankomt op geld? Iemand die het al heeft uitgegeven voor het binnen is? Of ben je iemand die spaart?’ Verder werken we met filmpjes en korte opdrachten. Afgelopen jaar hebben we op het Bonnefanten College een pilot gedraaid. Het is de bedoeling dat dit op termijn uitgerold gaat worden naar meer scholen. Daarnaast is het plan om zichtbaar te zijn op ouderavonden op school, zodat ook ouders weten van ons bestaan.”

Meer informatie & aanmelden

“Ouders kunnen in principe contact met ons opnemen als ze na het lezen van dit interview interesse hebben in dit aanbod voor hun zoon of dochter. Daarbij is wel belangrijk dat het kind het zelf ook graag wil! Het succes van onze coaching wordt namelijk voor een belangrijk deel bepaald door of een jongere echt wilt en bereid is om afspraken na te komen. Want dat is niet altijd leuk. Een jongere moet sowieso tijd vrij maken voor de afspraken met de vrijwilliger, maar soms moet je je ook dingen ontzeggen omdat je anders niet uitkomt met je geld. Als je kind gemotiveerd is, kan het me gewoon een appje sturen. We werken echt heel laagdrempelig; niets officieels. Ik had nooit gedacht dat ik zoveel zou appen voor mijn werk!”

Voor meer informatie neem een kijkje op de webpagina van Jongeren & Geld of neem contact op met Lianne Janssen per mail: jongerenengeld.zuidlimburg@humanitas.nl of telefoon: 06 – 12 60 92 63.