Ik moet iets bekennen. Vanaf dat onze Fons twee jaar oud was, vond ik het opvoeden verschrikkelijk. Tot die tijd vond ik dat ik het heel goed deed. Hij was een heerlijk gezonde, vrolijke baby en zijn dreumes-driftbuien hadden we met succes doorstaan. Ik had me als pedagoog dan ook verdiept in verschillende opvoedtheorieën en kreeg het idee dat een positieve, onvoorwaardelijke opvoeding het beste was wat je je kind kon geven. Dat wil zeggen dat je goed gedrag aandacht geeft, dus beloont, en negatief gedrag negeert. Wat voor gevoel geef je je kind tenslotte wanneer je boos wordt om iets wat in zijn ogen de normaalste (onschuldige) zaak van de wereld is?

Werkte dat in de praktijk? Uhm… in ons geval niet. Ik deed écht mijn best om mijn geduld te bewaren en rustig te blijven. Goed onderbouwd uit te leggen dat iets niet mocht, keer op keer opnieuw. Hem aan te moedigen als hij zoet zat te spelen. Maar het had geen effect op onze eigenwijze peuterpuber. Hij testte me uit en haalde het bloed onder mijn nagels uit. Geniepig lachend trok hij de kasten leeg, walste buiten de plantjes omver terwijl hij mij trots aankeek. Kinderen willen uit zichzelf graag het goede doen voor hun ouders? Ben je gek?! Hij dreef me tot wanhoop en dikwijls zat ik ’s avonds te janken op de bank. Ik vond mezelf een mislukte moeder en nog erger, een mislukte pedagoog.

Ik ben blij en opgelucht dat ik de laatste tijd in de media steeds meer tegenargumenten lees die deze zogenaamd positieve en onvoorwaardelijke opvoedtheorieën weerleggen. Mijn vermoedens en gevoel worden steeds meer bevestigd door deze tegenbeweging. Wat geef je je kind mee als je altijd alleen maar positief en goed gemutst bent? Als hij nooit op zijn kop krijgt omdat hij iets uithaalt wat niet mag? Krijgt hij zo een realistisch beeld van hoe de wereld in elkaar steekt? Reken maar van niet!

Wat krijg je bovendien als je 24/7 klaarstaat voor je kind om in al zijn behoeften te voorzien? Als je elk jengeltje, elk zeurtje bloedserieus neemt? Kinderen vinden het al moeilijk om hun behoeftebevrediging uit te stellen; laat staan als je ze niet leert om te wachten of dat soms iets gewoon niet kan of mag.

Een mens, laat staan een kind, kán niet altijd alleen maar het goede doen. Je hébt niet altijd goede zin en het is niet altijd een feest. Bij het opgroeien hoort het aftasten van grenzen. Een kind dat negatief gedrag laat zien (iets doet wat niet mag), vraagt als het ware om begrenzing van zijn ouders. Hij wil weten hoe ver hij kan gaan, wat de normen en waarden zijn. Hij moet leren dat hij niet de enige op de wereld is en dat hij rekening moet houden met anderen. En dat is niet altijd leuk.

Ik klink nu misschien een beetje ouderwets. Maar goed, als Fons hier te ver gaat, dan belandt hij op de gang of op de trap. Mijn kinderen hebben af en toe een boze, tierende moeder voor hun snufferd. Ik verlies namelijk mijn geduld als ze na vijf keer corrigeren nog steeds over de schreef gaan (soms ook al sneller) of als Fons na drie keer vragen nog steeds zijn schoenen of jas niet aan heeft getrokken.

Zijn ze daardoor getraumatiseerd? Kunnen ze niet in contact komen met hun eigen emoties? Nee, integendeel. Fons spreekt met twee woorden en kan uitstekend aangeven wat hij wel en niet fijn vindt en waarom. Hij biedt zelf zijn excuus aan als hij iemand per ongeluk pijn doet. Hij begroet mensen en zegt dankjewel zonder dat ik hem aan hoef te moedigen. En niet omdat ik dat erin heb gestampt. En ondanks dat ik hem als tweejarige achter het behang kon plakken en niet zelden hem tierend en vloekend op de gang heb gezet.

Hoe dat kan? In mijn worsteling van het opvoeden van een peuterpuber, ben ik nooit vergeten het goede voorbeeld te geven en uit te leggen dat ik even boos of verdrietig werd en waarom.

Is het toch nog goed gekomen!