ONDEUGENDE OF EIGENWIJZE DREUMES OF PEUTER? ADVIES VAN EEN JEUGDVERPLEEGKUNDIGE!

In gesprek met Wilke van der Pluijm
In gesprek met Wilke van der PluijmJeugdverpleegkundige & Triple P Coach

Heb jij een eigenwijze dreumes of peuter in huis? Dat valt niet altijd mee… Hoe reageer je op een ondeugende dreumes die niets liever lijkt te doen dan gooien met speelgoed of eten? Hoe deal je met peuterperikelen als niet luisteren en driftbuien? Jeugdverpleegkundige Wilke van der Pluijm geeft een aantal handvaten en tips!

Dealen met een driftbui

Driftbuien horen erbij in de ontwikkelingsfase van dreumesen en peuters. Maar hoe ga je hier als ouders mee om? Wilke: “Dat ligt aan de situatie en aan de leeftijd van het kind. Bij kinderen jonger dan 2 jaar adviseren wij ouders meestal om driftbuien ‘gepast te negeren’. Dat betekent dat je – mits de situatie veilig is – niet reageert op het gedrag van je kindje. Dus je blijft in de buurt van je kind, maar niet naar je kind kijken en niet ertegen praten. Je geeft pas weer aandacht als de driftbui voorbij is. Wat daarbij belangrijk is, is dat je dit ook écht volhoudt. Ga je na een minuutje toch iets zeggen tegen je kind, leert het vooral dat het moet blijven volhouden om een reactie van papa/mama te krijgen.

Als negeren geen optie is, bijvoorbeeld omdat het niet veilig is, je in het openbaar bent of omdat er bezoek is, zeg dan kort en duidelijk tegen het kind wat het moet doen. Bijvoorbeeld ‘stop nu met schreeuwen, als je iets wil hebben, kun je dat ook gewoon zeggen’. Als het kind dan luistert, geef je een positieve reactie. Belangrijk is dat je zelf rustig blijft. En dat je de instructie voor je kind kort en krachtig houdt. Je hoeft niet helemaal te gaan uitleggen waarom je bepaald gedrag wel of niet wil zien. Daar kunnen kleine kinderen niet zoveel mee.”

Time-out

“Wanneer de driftbui aanhoudt kan het ook werken om je kind even uit de situatie te halen en het de kans geven om op een aparte plek even tot rust te komen. Je zegt dan bijvoorbeeld ‘ik heb je gevraagd om te stoppen met schreeuwen, dat heb je niet gedaan, daarom zet ik je nu even op de gang. Als je een minuutje stil bent, komt papa of mama je weer halen. Je komt dus niet zelf uit de gang’. Ook hierbij geldt dat je geen uitleg moet gaan geven, omdat je daarmee teveel aandacht geeft aan het negatieve gedrag. Als je kind weer rustig is geworden, help je ‘m terugkomen in de situatie. Dan zeg je bijvoorbeeld ‘fijn dat je weer rustig bent, kom dan krijg je een knuffel en dan gaan we weer spelen’. Je hoeft dan niet nog een keer terug te komen op wat er gebeurd is. Ook deze aanpak valt of staat met heel consequent zijn. Ouders moeten echt steeds op dezelfde manier reageren en zelf ook rustig blijven. Stel je zet je kindje even op de gang, waar het hevig protesteert en je gaat dan hierop reageren met ‘schei uit met stampen’ dan leert je kind dat op zulk gedrag toch weer aandacht volgt.”

tips thuis met dreumes peuter corona

Niet luisteren

“In feite pas je deze aanpak ook toe als je kindje niet luistert, alleen voeg je dan iets meer tussenstapjes in. Stel een kindje vindt het leuk om met speelgoed te gooien. Dan zeg je eerst dat dat niet mag en dan geef je het kind 5 seconden de tijd om te luisteren. Als het dan door blijft gaan om met speelgoed te gooien, pak je het speelgoed af en leg je het 5 minuutjes weg. Daarna kun je het speeltje weer teruggeven. Als het dan weer lief verder speelt, is het oké. Maar als het weer met het speelgoed gaat gooien, zet je je kindje even apart in dezelfde ruimte. Als het dan weer rustig is, geef je het speelgoed terug en kan het weer verder spelen. Als dat ook niet werkt, komt de stap dat je je kindje even op de gang zet. Maar dat kan pas bij kinderen vanaf 2 jaar. Bij de allerkleinsten komt het dan toch aan op negeren; wegkijken en niet praten. Mits de situatie veilig is en blijft!”

Tips voor aan tafel

Van ‘gooien met speelgoed’ naar ‘gooien met eten’; voor veel kleintjes ook een zeer uitdagende bezigheid. Hoe kunnen ouders daarmee omgaan? Wilke: “Wat je eigenlijk wil, is dat kindjes leren ‘als ik niet met het eten knoei, krijg ik (positieve) aandacht van papa en mama’, waardoor ze dát gedrag meer zullen laten zien. Als een kindje met eten gooit en ouders reageren daar steeds heel sterk op, leert zo’n kindje dus eigenlijk het tegenovergestelde. Kleintjes vinden dat sowieso een van de meest interessante dingen om te doen; ontdekken wat voor reactie ze teweeg kunnen brengen met hun gedrag’. Het advies luidt dus om zo min mogelijk aandacht eraan te schenken aan het negatieve gedrag aan tafel. En je juist je kind aandacht geven als het positief gedrag laat zien zoals zelf met zijn lepel eten, nieuwe dingen proeven of rustig blijven zitten. Omdat voeding een primaire levensbehoefte is, is het eetgedrag van het kind iets waar in veel gezinnen veel aandacht naar toe gaat, dat kan het in de praktijk voor ouders best lastig maken om negatief gedrag te negeren.”

advies ondeugende eigenwijze dreumes peuter

Over vervelen en vervelend gedrag

“Ten slotte misschien nog goed om te benoemen dat het belangrijk is ervoor te zorgen dat je kindje zich niet gaan vervelen. Want vaak zijn dat de momenten waarop kinderen ondeugende gedrag gaan laten zien. Omdat ze bijvoorbeeld even moeten wachten omdat papa of mama bezig is met iets anders en ze niet de aandacht krijgen die ze graag willen hebben. De algemene uitgangspunten van Triple P kunnen ouders goede handvaten geven in hoe je dit kunt voorkomen. Denk aan het bieden van een veilige en uitdagende omgeving, waar je kindje uitgedaagd wordt en je ‘m niet steeds hoeft te waarschuwen of corrigeren. Maar ook het stellen van duidelijke regels en grenzen en deze dan ook consequent toepassen.”

Meer over hoe je de uitgangspunten van Triple P zelf thuis kunt toepassen als ouder van jonge kinderen, lees je in het andere deel van het interview met Wilke van der Pluijm.