Gaat jouw kind na de zomervakantie naar de middelbare school? De overstap van de basisschool naar het voortgezet onderwijs is vaak een spannende mijlpaal, voor zowel kinderen als ouders. Het brengt grote veranderingen met zich mee, zoals nieuwe vakken, nieuwe klasgenoten en docenten en een ander schoolsysteem. In dit artikel bespreken we de grootste veranderingen als je kind naar de middelbare school gaat. En we delen natuurlijk ook een aantal praktische tips om je kind voor te bereiden op deze belangrijke stap.

Wat verandert er als je kind naar het vo gaat?

Als je kind in juli groep 8 verlaat en de veilige en vertrouwde omgeving van de basisschool achter zich laat, gaat je kind een spannende periode als brugklasser tegemoet! Waarschijnlijk hebben jullie de open dag van de middelbare school bezocht en wellicht heeft je kind ook al een dag kunnen meelopen op de nieuwe school? Maar toch komen er veel veranderingen op je kind af, wanneer het de overstap maakt van groep 8 naar de middelbare school. Wij zetten de belangrijkste voor je op een rij:

Een nieuwe dagstructuur

Op het voortgezet onderwijs krijgt je kind een lesrooster, dat elke dag verschilt. Op sommige dagen heeft je kind misschien het eerste uur vrij, waardoor het later op school hoeft te zijn. Op andere dagen is het misschien wat eerder of juist later klaar. Ook is er op de middelbare school geen vaste juf of meester meer, maar moet je kind wennen aan meerdere docenten. En aan het feit dat het zich voor elk lesuur moet verplaatsen naar een ander klaslokaal. Dat vraagt om meer zelfstandigheid en organisatorische vaardigheden van je kind.

Meer huiswerk

Hoewel de meeste kinderen op de basisschool al kennis hebben kunnen maken met het fenomeen ‘huiswerk’, zal je kind na de overstap naar het voortgezet onderwijs waarschijnlijk al snel ontdekken dat het huiswerk in groep 8 peanuts was. Op de middelbare school krijg je doorgaans dagelijks huiswerk van verschillende vakken. Tel daarbij op de proefwerken, overhoringen en werkstukken die ingepland worden en je begrijpt dat dit vraagt om goede planning- en studievaardigheden.

Nieuwe sociale omgeving

Niet alleen op onderwijsgebied verandert er veel als je kind de overstap maakt naar de middelbare school. Ook op sociaal gebied is dit vaak een spannende overgang! Het is niet voor niks dat kinderen vaak geneigd zijn om te kiezen voor de middelbare school waar vriendjes en vriendinnetjes ook naar toe gaan. Hoe dan ook zal je kind in de brugklas in een nieuwe klas komen, met kinderen van verschillende basisscholen. Dit kan spannend zijn, maar biedt ook kansen om nieuwe vriendschappen te sluiten. Daarnaast zal je kind er natuurlijk ook aan moeten wennen dat het niet meer bij de oudste, maar opnieuw bij de jongste leerlingen (de brugpiepers’ van de school hoort. Zeker wanneer je kind een jonge leerling is, kunnen de medescholieren uit de bovenbouw soms best imponerend zijn.

Meer vrijheid, meer verantwoordelijkheid

Het kwam bij de hierboven beschreven veranderingen zijdelings al aan bod; wanneer je kind naar de middelbare school gaat, krijgt het enerzijds nieuwe vrijheden, bijvoorbeeld met tussenuren of middagen dat het vroeg uit is. Maar meer vrijheid komt doorgaans ook met meer eigen verantwoordelijkheid. Aangezien het puberbrein van je brugklasser volop in ontwikkeling is in deze periode, kan dit soms de nodige uitdagingen met zich meebrengen.

>> In ons artikel ‘Alles over de puberteit en het omgaan met je puber’ lees je hier meer over!

Tips om je kind voor te bereiden op de overgang naar de brugklas

Tip 1: Bespreek de veranderingen

Wanneer er grote veranderingen op stapel zijn, is het fijn om zo goed mogelijk te weten wat er op je af gaat komen. Dat geldt voor volwassenen, maar zeker ook voor jouw aankomende brugklasser! Door in de weken/maanden voorafgaand aan de overstap naar de middelbare school zo nu en dan te praten over de dingen die gaan veranderen, weet je kind beter wat te verwachten. Bespreek bijvoorbeeld hoe een schooldag eruitziet en hoe je kind zich hierop kan voorbereiden. Dit helpt om eventuele onzekerheden weg te nemen.

Tip 2: Stimuleer de zelfstandigheid van je kind

Wanneer je kind naar de middelbare school gaat, wordt er veel van je kind verwacht als het aankomt op organisatie- en planningsvaardigheden. Hoe laat moest je ook alweer op school zijn vandaag? Welke boeken moeten mee? Wat leg je in je kluisje? Hoe plan je je huiswerk naast je hobby’s of andere verplichtingen?

Het is goed om al in groep 8 te oefenen met verantwoordelijkheden, zoals het maken van een huiswerkplanning of het zelf klaarmaken van de schooltas. Uit onderzoek blijkt dat het dragen van eigen verantwoordelijkheid ook een positief effect heeft op het gevoel van zelfvertrouwen. Aangezien onzekerheid bij pubers vaak voorkomt, is dat een welkome bijvangst! In dit artikel lees je concrete tips voor het stimuleren van de zelfstandigheid van je puber.

Tip 3: Bezoek de nieuwe school

Vaak organiseren middelbare scholen opendagen, meeloopdagen of andere kennismakingsactiviteiten. Zorg dat je kind hieraan deelneemt om alvast te wennen aan de nieuwe omgeving. Als je kind na de zomervakantie met de fiets naar de nieuwe school gaat, en dit een stukje van huis is, kan het ook goed zijn om de route samen te oefenen. Zo weet je kind wat te verwachten en kun je wijzen op eventuele gevaarlijke punten onderweg.

Tip 4: Werk aan de studievaardigheden van je kind

Goede studievaardigheden zijn belangrijk wanneer je kind naar het voortgezet onderwijs gaat. Je kind krijgt vaak beduidend meer huiswerk dan op de basisschool. Is je kind van nature ijverig, dan gaat het hier waarschijnlijk direct mee aan de slag. Maar er zijn ook kinderen die het lastig vinden om zichzelf te motiveren voor hun huiswerk en die geneigd zijn om het voor zich uit te schuiven. Je kunt je kind helpen met het aanleren van basisvaardigheden zoals plannen, samenvatten en op tijd beginnen aan opdrachten. Er zijn ook apps en tools die hierbij kunnen helpen. Of – mocht het nodig blijken – je kind aanmelden voor huiswerkbegeleiding.

>> Lees ook: Je puber motiveren voor school: 6 tips! en Zo help je je puber bij het huiswerk maken

Tip 5: Blijf betrokken

Last but not least is het – ook in de puberteit – superbelangrijk om betrokken te blijven bij je kind en waar het mee bezig is. Natuurlijk; pubers houden niet van moeilijke vragen en lange gesprekken. Laat je echter niet afschrikken door wat gezucht en rollende ogen! Vraag regelmatig hoe het gaat op school, zowel met de lessen als ook op sociaal gebied. Informeer wat je kind meemaakt, offline en zeker ook online! En probeer voeling te houden met de belevingswereld van je kind. In het artikel 7 tips om met je puber in gesprek te komen en te blijven, lees je hier meer over! Het allerbelangrijkste is dat je uitstraalt dat je beschikbaar bent voor steun als je kind daar behoefte aan heeft.

Tot slot…

De overgang naar het voortgezet onderwijs is een grote stap, maar met de juiste voorbereiding kun je je kind helpen deze verandering vol vertrouwen tegemoet te gaan. Door open te communiceren, zelfstandigheid te stimuleren en betrokken te blijven, maak je de overstap voor zowel je kind als jezelf een stuk gemakkelijker.

Wil je meer tips of informatie over dit onderwerp? Onze opvoedondersteuner denkt graag me je mee! Je kunt elke maandag- en dinsdagavond tussen 20.00 en 22.00 uur met haar chatten. Of stel je vraag 24/7 per mail via ons Stel-je-vraag-formulier. Je ontvangt dan binnen 2 werkdagen een inhoudelijke reactie.

We hopen dat dit artikel je geholpen heeft. Wil je meer weten of heb je nog vragen? Chat met ons! We denken graag met je mee.