Om ervoor te zorgen dat de ouders van kinderen die opgroeien in een kwetsbare situatie op tijd de hulp en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben, is de Rijksoverheid gestart met het programma ‘Kansrijke Start’. Omdat de eerste 1000 dagen heel belangrijk zijn in de ontwikkeling van een kind, ligt hierop de focus. Vanuit het programma ‘Kansrijke Start’ worden er daarom allerlei interventies ingezet om ook kinderen die geboren worden in kwetsbare situaties een zo goed mogelijke start te geven. Hierbij is vooral ook de samenwerking tussen zorg en welzijn van groot belang. We spraken Jolanda Mikic, beweegmakelaar, en Nikkie Konings-Soons, jeugdconsulent, die dit initiatief samen met andere netwerkpartners van de coalitie Kansrijke Start, vormgeven voor de gemeente Vaals. In dit artikel lees je hoe zij dit doen!

Voor wie is Kansrijke Start bedoeld?

Jolanda legt uit dat het kan gaan om een situatie waarin er medisch iets met een kindje aan de hand is, maar dat het ook kan gaan om een gezin met sociaaleconomische problemen. Daarbij kan gedacht worden aan psychische problemen of problemen op financieel gebied. “Eigenlijk gaat het om gezinnen die te maken hebben met welke vorm van stress dan ook, die van invloed kan zijn op de ontwikkeling van het kind. Daarbij wordt gekeken naar het hele gezin, het hele systeem, en wordt er in kaart gebracht wat hetgeen is dat die stress veroorzaakt”.

Drie initiatieven

Nikkie vult aan: “Vanuit Kansrijke Start zijn er in Vaals drie initiatieven voortgekomen het ‘knooppunt’, de klankbordgroep en ‘kids & koffie’.

Knooppunt

Tijdens een knooppunt gaan alle relevante hulpverleners samen rond de tafel om te bekijken welke ondersteuning het best passend is bij het betreffende gezin. Een belangrijk uitgangspunt bij de knooppunten is dat de ouders zelf ook aan tafel zitten bij dit overleg en als een gelijkwaardige gesprekspartner worden gezien. “Samen kijken we naar wat er nodig is, in de breedste zin van het woord”, voegt Jolanda toe. Door het programma Kansrijke Start krijgen de knooppunten steeds meer bekendheid.

Klankbordgroep

De klankbordgroep bestaat momenteel uit een 5-tal ouders. Zij hebben zichzelf als ervaringsdeskundige opgegeven. Met deze groep wordt besproken wat zij denken dat er nodig is in de gemeente en worden er nieuwe initiatieven opgezet. Op deze manier wordt er niet door de professionals bedacht wat er moet gebeuren, maar door de ouders – om wie het uiteindelijk gaat – zelf. Hun ervaringen worden ingezet om in kaart te brengen wat wel en niet werkt. “Op die manier wordt er aangesloten op de leefwereld van de ouder”, legt Jolanda uit.

Kids & Koffie

Kids & Koffie is het derde en meeste recente initiatief dat is voortgekomen uit Kansrijke Start Vaals. Kids & koffie is een laagdrempelige ontmoetingsplek voor ouders van kinderen van 0-18 jaar. Hier kunnen ouders elkaar vinden en ervaringen delen. Ook de kinderen zijn van harte welkom. Er is een vrijwilligster als gastvrouw en een professional aan wie je vragen kan stellen. Er worden regelmatig thema’s besproken, zoals omgaan met emoties van een kind. Ook is er een training gestart over ‘Opvoeden met ups en downs’. Iedereen die betrokken is bij de opvoeding van en kind en geïnteresseerd is, is welkom. Ook ouders die niet op een andere manier bij het programma betrokken zijn. Daarnaast is de ruimte ook beschikbaar voor allerlei initiatieven die te maken hebben met opgroeien. We hopen een ontmoetingsplek te creëren waar iedereen elkaar zo laagdrempelig mogelijk kan ontmoeten onder het genot van een lekkere kop koffie.

Wat zijn de uitdagingen en kansen specifiek voor Vaals?

”Hoewel het geboortecijfer in Vaals laag is, kampt de gemeente met hardnekkige problemen. Zo zijn er veel mensen met een lage sociaaleconomische status en is er veel armoede. De problemen in Vaals zijn op sommige vlakken te vergelijken met die van bijvoorbeeld Parkstad of zelfs een grote stad als Rotterdam”, vertelt Jolanda. Het voordeel aan Vaals is dat de gemeente vrij klein is, waardoor de lijntjes kort zijn en men makkelijker de ouders in kwetsbare situaties bereikt. “Ook door het programma Kansrijke Start hebben we als winst behaald dat we elkaar als hulpverleners van het medische en sociale domein sneller en makkelijker weten te vinden. “Met name met de verloskundigenpraktijk hebben we de banden sterk aangehaald door het programma Kansrijk van Start.”, zegt Jolanda.

Een andere uitdaging voor Vaals is dat de gemeente dicht bij de Duitse grens ligt en er veel mensen over de grens naar het ziekenhuis gaan om te bevallen. Die mensen zijn vaak moeilijk te bereiken. Zorgverleners uit de ziekenhuizen in Heerlen en Maastricht weten Kansrijke Start Vaals echter wel goed te vinden.

Aansluitend daarop is de diversiteit aan nationaliteiten kenmerkend voor de gemeente Vaals. Vaals kent maar liefst 67 verschillende nationaliteiten. Er worden veel verschillende talen gesproken en dat brengt de nodige uitdagingen met zich mee, omdat het aanbod normaliter in het Nederlands is. Wanneer nodig wordt er een tolk ingezet of wordt er in het Engels gesproken. Bij de peuterspeelzaal worden er activiteiten georganiseerd specifiek voor mensen die de taal nog niet machtig zijn. Op speelse wijze wordt dan zowel ouders als kind de taal geleerd. Wellicht dat er in de toekomst binnen ‘Kids & Koffie’ ook een rol weggelegd kan worden voor het stimuleren van de Nederlandse taal bij deze doelgroep.

Voor de toekomst

Wat de plannen voor de toekomst zijn hangt deels af van waar de ouders in Vaals behoefte aan hebben. Dit wordt onder andere besproken in de klankbordgroep. Nikkie en Jolanda hebben daarnaast ook nog hun eigen ambities, geven ze aan, zoals meer aandacht voor echtscheidingsproblematiek of het opzetten van Buurtgezinnen binnen Vaals.

Contact opnemen

Wil je zelf iemand aanmelden voor een knooppunt van Kansrijke Start Vaals? Of heb je andere vragen? Mail dan naar wijvaals@vaals.nl om een aanvraagformulier te ontvangen of je vraag te stellen. Of bel het algemene telefoonnummer 043 – 306 85 83.