Jonge kinderen kunnen regelmatig last hebben van hoest. Als je kind daarnaast ook benauwd is met een piepende of snelle ademhaling, kan dit schrikken zijn. Meestal is de hoest het gevolg van een virusinfectie, zoals verkoudheid. Vaak is hoesten dan ook onschuldig, maar soms is er meer aan de hand. Wat veroorzaakt hoesten bij je kind en hoe kun je je kind helpen om de klachten te verlichten? Lees het in dit artikel.

Wat is hoesten?

Hoesten is een natuurlijke reactie van het lichaam en ontstaat door een prikkeling aan de luchtwegen. Door te hoesten worden slijm, ziektekiemen of irriterende stoffen uit de luchtwegen geblazen. Het heeft dus in principe een beschermende werking. Hoesten komt vaak voor bij verkoudheid of griep. Naast het hoesten kan je kind dan last hebben van een verstopte neus, tranende oogjes en hangerigheid. De hoest gaat meestal binnen 2 tot 3 weken over. Jonge kinderen krijgen gemakkelijk nieuwe virusinfecties. Soms gaat het ene virus over in het andere virus, waardoor klachten nog langer aanhouden. In de meeste gevallen gaat hoest vanzelf over.

3 soorten hoest bij peuters

1. Normale hoest

Bij normale hoest is het slijmvlies in de longen geprikkeld en wordt er slijm geproduceerd. Er ontstaat een hoestreactie. Je kind is doorgaans snel van het hoesten af.

2. Vastzittende hoest

Hierbij zit er taai slijm vast in de luchtwegen. Dit komt met hoesten moeilijk los. Je kind moet hierdoor veel en diep hoesten. Daardoor kan je kind het wat benauwd krijgen, maar dit is na de hoestbui meteen weer over.

3. Droge of kriebelhoest

Een kriebelhoest wordt veroorzaakt vanuit een prikkeling van het longslijmvlies. Hierbij wordt er geen slijm opgehoest en dit hoesten heeft eigenlijk geen functie. Irritatie van de luchtwegen door prikkelende stoffen of een verkoudheidsvirus is meestal de oorzaak. Je herkent het aan het blaffende geluid dat je kind maakt. Door het vele hoesten raakt het slijmvlies meer geprikkeld en geïrriteerd, waardoor de kriebelhoest ook erger wordt. Door het vele en lange hoesten kan de keel rauw en pijnlijk aanvoelen.

Wat is de oorzaak van hoest bij peuters?

De meest voorkomende oorzaken op een rij die ervoor zorgen dat het slijmvlies van de luchtwegen van je kind geïrriteerd raakt:

• Verkoudheid: Bij een verkoudheid is er vaak sprake van een virus. Dit is een van de meest voorkomende oorzaken van hoest bij jonge kinderen.
• Allergie: Allergieën kunnen ook hoestprikkels veroorzaken. Bij jonge kinderen ontstaat dit vaak door pollen, dieren of huisstofmijt.
• Verslikking: Een automatische reactie bij verslikking is hoesten, zodat het verslikte etenswaar weer omhoog komt.
• Meeroken: Als je zelf rookt of iemand anders rookt in de buurt van je kind, dan rookt je kind mee. Dit meeroken irriteert de longen van je kind, daarnaast is het slecht voor zijn/haar gezondheid.
• Schrale keel: Als je kind langdurig hoest, zorgt dit op den duur voor een schrale en pijnlijke keel. Een schrale keel kan vervolgens weer een hoestprikkel veroorzaken.
• Pseudokroep: hierbij is de keel ontstoken door meestal een virus. Het slijmvlies in de keel wordt daardoor dikker, waardoor je kind het benauwd krijgt en het hard moet hoesten. Het is een zware blafhoest en klinkt een beetje als een zeehond. Het klinkt vaak ernstig, maar pseudokroep is meestal niet ernstig. Na een aantal uur is de hoestaanval weer voorbij.
• Kinkhoest: dit is een ziekte van de neus, keel en longen en begint met een verkoudheid. De oorzaak is een bacterie. Na 2 weken krijgt je kind heftige hoestbuien, waarbij het soms moet overgeven. Je kind hoest veel slijm op, kan het benauwd krijgen en blauw aanlopen. De meeste kinderen zijn ingeënt tegen kinkhoest, dit zorgt ervoor dat ze meestal niet (erg) ziek worden van kinkhoest.
• RS-virus: dit virus veroorzaakt een infectie van de luchtwegen, zoals verkoudheid, longontsteking of oorontsteking. Het RS-virus is seizoensgebonden en het komt doorgaans voor van oktober tot maart. Het veroorzaakt meestal klachten die lijken op een gewone verkoudheid, maar kan dan na een paar dagen verergeren en leiden tot langdurige hoestbuien met braken, kortademigheid, neusvleugelen en koorts.
• Longontsteking: Bij een longontsteking zijn de bronchiën en de longblaasjes ontstoken. Een gewone verkoudheid of griep kan de aanleiding zijn, veroorzaakt door een virus of bacterie. Een longontsteking is te herkennen aan benauwdheid, ophoesten van slijm, koorts en rillen. Je kind is meestal behoorlijk ziek.
• Covid-19 virus: het coronavirus kan diep in de longen gaan zitten. Kinderen krijgen weinig klachten van dit virus. Mochten klachten zich toch voordoen dan kunnen deze bestaan uit verkoudheid, hoesten, niezen of keelpijn. Soms veroorzaakt het coronavirus bij de peuter ernstige klachten. Het gaat dan om een moeilijke ademhaling en benauwdheid. De peuter wordt steeds zieker. Er ontstaat koorts (boven de 38 °C).
• Astma: dit is een aandoening van de luchtwegen. Je kind kan last hebben van een piepende ademhaling, benauwdheid en hoesten. Het is sneller moe en bij inspanning benauwd. Een astma-aanval kan ontstaan door allergische prikkels, zoals stuifmeel van gras en bomen, huidschilfers van huisdieren en huisstofmijt. Het kan ook komen door niet-allergische prikkels, zoals virusinfecties, baklucht, rook, koude lucht, mist en inspanning.

Hoe herken ik benauwdheid bij mijn peuter?

Diverse kinderziekten en ook astma kunnen voor een benauwd gevoel zorgen. Een duidelijke aanwijzing voor benauwdheid is kortademigheid, een versnelde ademhaling of een hoorbare, ’piepende’ ademhaling. Als een kind benauwd is moeten de spieren extra hard werken. Dit zie je bij het ademen. Onder en tussen de ribben zie je de borst en soms het kuiltje tussen de sleutelbenen naar binnen trekken. Als de benauwdheid erger wordt, kun je dit ook zien aan de neusvleugels van je kind. Deze bewegen dan op en neer bij het ademen, ook wel ‘neusvleugelen’ genoemd. Dit betekent dat je kind extra moeite moet doen om te ademen.

Blijf kalm

Als je kind benauwd is of veel hoest, schrik je als ouder. Dit is een normale reactie. Je helpt jouw kind het beste als je zelf kalm blijft. Als jij in paniek raakt, kan je kind angstiger worden, waardoor de benauwdheid vaak toeneemt. Neem bij twijfel contact op met je huisarts.

Astma of toch niet?

De benauwdheid kan wijzen op astma, maar dat hoeft niet. Om de diagnose astma te stellen moeten de klachten van je kind een tijd lang in de gaten worden gehouden. Kinderen met astma hebben vooral last van veel hoesten, waarbij er slijm los komt en een piepende ademhaling. Deze piepende ademhaling komt dan in aanvallen. Andere aanwijzingen voor astma zijn: meer last bij lichamelijke inspanning, vaak te herkennen aan kortademigheid; Vaker last van allergieën, zoals voor huisdieren; Meer of juist minder last bij wisselingen in temperatuur of het weer, bijvoorbeeld bij mist. En ‘s nachts last hebben van de longen, voornamelijk door hoesten. Je merkt dit vaak door slaaptekort en vermoeidheid bij je kind. Het is wel verstandig om dit soort symptomen in de gaten te houden. Heb je dit een tijdje aangezien en de verschillende symptomen op een rij gezet? Neem dan contact op met je huisarts. Die kan in de meeste gevallen vaststellen of je kind astma heeft.

>> Momenteel wordt er veel onderzoek gedaan naar een ademtest die al op de leeftijd van twee jaar astma kan vaststellen. In het artikel ‘Astma of ‘gewoon’ een verkoudheid? Onderzoek ADEM2 van MUMC+’ lees je er meer over.

Hoe kun je hoest verhelpen bij je kind?

Je kunt een aantal dingen doen ter verlichting of verbetering:

• Veel drinken: door de slijmvliezen in de luchtwegen voldoende vocht te geven, worden ze minder geïrriteerd of vermindert de kans op hoesten. Dus zorg dat je kind voldoende blijft drinken. Geef zoveel als nodig, met tussentijds slokjes of een theelepeltje water. Het liefst koud. Dit helpt bij een pijnlijke keel.
• Hoestsiroop: Ook kun je hoestsiroop of tijmsiroop geven. Dit dempt de hoestprikkel niet, maar verzacht de keel. Lees goed de bijsluiter, want de leeftijdsindicatie verschilt per product. Ook honing kan verlichten. Let hierbij wel op, kinderen jonger dan 1 jaar mogen geen honing vanwege de bacteriën die erin kunnen zitten.
• Ventileren: Het is goed in huis en vooral ook de kinderkamer regelmatig te luchten. Je voorkomt hiermee meer prikkels. Zet altijd het ventilatierooster open of het raam op een kiertje. De temperatuur in de kinderkamer is ca. 18°C. Roken in huis verergert het hoesten.
• Neusspray: Hoesten wordt vaak veroorzaakt door verkoudheid. Als de neus verstopt is, kan je kind niet goed ademhalen. Gebruik neusspray of neusdruppels voor kinderen om het neusje open te houden.
• Stomen: Om vastzittend slijm dunner te maken, kun je een stoombad nemen met je kind. Zo kan hij/zij het makkelijker ophoesten. Doe de deur van de badkamer dicht en ga hier samen zitten. Doe de hete douche of kraan aan. De ruimte komt vol stoom, waardoor de luchtwegen van je kind zich openen. Blijf wel oppassen met heet water en hete stoom. Doe niets in het water als menthol of eucalyptus, dat zou de slijmvliezen extra kunnen irriteren.

Wanneer naar de huisarts?

Als de hoest langer dan een week duurt, bij een blafhoest of bij hoestaanvallen eventueel gevolgd door braken, is het verstandig de huisarts te raadplegen. Dit laatste kan wijzen op een ernstige infectie zoals kinkhoest of pseudokroep. Als je kind erg bleek wordt tijdens het hoesten, doe je er ook goed aan om een afspraak te maken bij je huisarts. Dit geldt ook als de volgende klachten optreden:

• Koorts die langer dan 3 dagen blijft of weer terugkomt na enkele koortsvrije dagen
• Sufheid, verwardheid
• Ademhalingsproblemen, benauwdheid
• Ontroostbaar huilen
• Minder drinken, minder dan de helft van wat normaal is voor je kind
• Bij twijfel, zorgen of een vermoeden dat er sprake kan zijn van een of andere ernstige aandoening zoals een longontsteking, astma, allergie.

Bronnen:

• Longfonds.nl;
• WIJ.nl

We hopen dat dit artikel je geholpen heeft. Wil je meer weten of heb je nog vragen? Chat met ons! We denken graag met je mee.