HOE TE REAGEREN ALS JE KIND IETS TRAUMATISCH HEEFT MEEGEMAAKT; 5 TIPS!

In gesprek met Elke Brants en Melanie van de Mark
In gesprek met Elke Brants en Melanie van de MarkGZ-psycholoog/Cliëntgericht Psychotherapeut en PMT-therapeut Traumacentrum Jeugd Limburg

Als je kind een heftige gebeurtenis meemaakt, is dat voor ouders vaak erg aangrijpend. Enerzijds ben je blij dat het goed afgelopen is, maar anderzijds ben je ook erg bezorgd over de impact die de gebeurtenis heeft op het psychisch en emotioneel welzijn van je kind. Hoe kun je je kind helpen om een traumatische gebeurtenis te verwerken? Elke Brants en Melanie van der Mark van Traumacentrum Jeugd Limburg geven een aantal tips!

Over traumatische gebeurtenissen en trauma

“Bij trauma ervaren mensen in het dagelijks leven last van psychische problemen, die samenhangen met een aangrijpende gebeurtenis die ze hebben meegemaakt. In de eerste 6 weken na de traumatische gebeurtenis kun je bijvoorbeeld denken aan klachten als; herinneringen die zich blijven opdringen, piekeren, concentratieproblemen, problemen met slapen, nachtmerries, continue spanning in het lijf, of de neiging om dingen te vermijden die met de gebeurtenis te maken hebben. In deze eerste periode zijn deze klachten ‘normaal’. En als het natuurlijke verwerkingsproces goed op gang komt, nemen deze klachten in die eerste 6 weken ook aanzienlijk af. Bij kinderen die echt een trauma ontwikkelen, is dit niet het geval. De klachten houden aan en kunnen zich op den duur zelfs gaan door ontwikkelen naar angst, paniekaanvallen, somberheid of depressie, onzekerheid of moeite met het functioneren in sociale situaties.”

>> Wil je meer weten over trauma? Lees dan ook het artikel “Trauma; hoe werkt dat precies?”.

Onderstaande tips zijn bedoeld voor ouders van wie het kind recent iets aangrijpends heeft meegemaakt:

Tip 1: Draag je ongerustheid niet over

Voor ouders van kinderen die iets heftigs hebben meegemaakt is het heel belangrijk te weten dat bepaalde klachten er de eerste weken bij horen. Vaak zie je dat ouders erg ongerust raken wanneer hun kind in die eerste weken na het incident last blijft houden van bijvoorbeeld slaapproblemen. Deze onrust dragen ze vaak over op hun kind, door anders te reageren of het kind extra te willen beschermen. Waardoor het kind als het ware bevestigd wordt dat het heel ernstig is en steeds meer vast kan komen te zitten in deze gedachten en gevoelens. Probeer dus als ouder richting je kind je ‘kalme mensenbrein’ te bewaren.

Tip 2: Ga je kind niet ‘anders’ behandelen

In het verlengde van voorgaande tip is het ook belangrijk dat je probeert om een kind dat iets heftigs heeft meegemaakt zoveel mogelijk ‘gewoon’ te benaderen, zoals je daarvoor ook deed. Zodat het niet het gevoel krijgt dat het opeens anders of speciaal is. Dat geldt niet alleen voor ouders, maar ook op school of bij clubjes. Door het meemaken van een ingrijpende gebeurtenis krijgt de wereld van het kind opeens een andere betekenis. Het zorgeloze wereldje kan er in een dag volkomen anders uit komen te zien. Je kan hierover praten met het kind, maar het is belangrijk het kind zo snel mogelijk weer zijn alledaagse dingen te laten oppakken. Op deze manier komt de gebeurtenis niet geïsoleerd te staan. Het is gebeurd, het was heftig, maar het betekent niet dat alles negatief en anders wordt.

Tip 3: Push je kind niet om te praten over de gebeurtenis

Mensen hebben weleens de neiging te denken dat het voor de verwerking noodzakelijk is dat kinderen praten over wat ze hebben meegemaakt. Terwijl er ook kinderen zijn die die eerste verwerkingsperiode in stilte doen. Het een hoeft niet beter te zijn dan het andere. Ga je kind dus niet pushen om te praten over wat er gebeurd is. En sta klaar als je kind aangeeft de behoefte te hebben erover te praten.

Tip 4: Stel je kind gerust

Ook als je kind niet de behoefte heeft om te praten over de traumatische gebeurtenis, is het goed om wel met je kind te praten over de dingen die het kan gaan voelen de komende tijd. Bijvoorbeeld: “het was heel heftig wat je hebt meegemaakt, dus ik kan me voorstellen dat je daar de komende tijd nog verdrietig over bent of dat je ’s nachts slecht slaapt.’ Belangrijk is dat je je kind duidelijk maakt dat het incident ongewoon was en niet zijn/haar reactie daarop. Zodat je kind bijvoorbeeld niet gaat denken dat het gek geworden is.

Tip 5: Wees beschikbaar en geef je kind de ruimte om op z’n eigen manier te verwerken

Je kunt ervan uitgaan dat je kind op zijn/haar manier hoe dan ook bezig is met wat er gebeurd is en de gevoelens die het daarbij ervaren heeft. Ook als het er niet over praat. Bij jonge kinderen zie je dit bijvoorbeeld terugkomen in hun spel of tekeningen. Oudere kinderen laten er met momenten toch zelf iets over los. Geef je kind hierin de ruimte en laat het voelen dat je er bent voor je kind als het dat nodig heeft.

Tip 6: Zorg goed voor jezelf!

Als ouder ben je zelf vaak ook erg geschrokken als je kind iets ingrijpends heeft meegemaakt. Misschien kun je het nog niet helemaal plaatsen wat er gebeurd is. Of misschien ben je zelf ook slachtoffer van de gebeurtenissen. Dan is het belangrijk om bovenstaande tips ook op jezelf toe te passen. En in de omgeving mensen te zoeken die jou hiermee kunnen helpen. Een goede vriendin, een collega of je broers of zus. Soms kan het ook helpend zijn om contact te zoeken met een gespecialiseerd centrum om even samen te sparren. Ook als ouders heb je die verwerkingsperiode nodig als zoiets ingrijpends gebeurt. En dit bekent dat ook jij af en toe een kalm ander mensenbrein kan gebruiken!