Op het Vista college krijgen leerlingen in de sector Zorg en Welzijn sinds 2015 het programma ‘Happyles’ aangeboden.  Maar ook op andere lokaties worden deze lessen aangeboden. Happyles is een depressie preventieprogramma voor vmbo,mbo ,  HAVO en VWO. Hard nodig, omdat steeds meer jongeren kampen met stemmingsproblematiek, zo vertelt preventiemedewerker Mark Meijer van Mondriaan. In dit interview lees je meer over deze methodiek.

Wil je meer weten over hoe je als ouder stemmingsproblematiek bij je kind kan herkennen en wat je kunt doen als je dit vermoedt? Lees dan ook het interview met Mark over depressie bij tieners.

Depressie preventie bij jongeren

“De Happyles is een depressiepreventieprogramma, dat in opzet en taalgebruik ontwikkeld is voor leerlingen van het vmbo/mbo en HAVO/VWO. Voor havo/vwo is er ook nog het programma ‘Grip op je Dip’. Dit is een online programma, dat je onbegeleid en individueel volgt. Dat vraagt dus om een stuk meer discipline van de jongeren.

De Happylessen

“Het Happyles-programma start met een introductieles. Na een kennismakingsoefening, staan we met de klas stil bij de vraag ‘wat is geluk?’. Wat is dat voor jullie, waar bestaat het uit, wat bepaalt geluk? Is het gelukkig zijn of toch meer geluk hebben? In het verlengde daarvan kijken we ook naar de keerzijde van geluk, dus als het minder gaat. Ken je iemand die een flinke dip heeft gehad? Wat merk je? Hoe ga je ermee om? Wat kun je zelf doen? Wanneer houdt dat op en is er meer nodig? Aan de hand van allerlei interactieve oefeningen met stellingen en kleurkaarten gaat de klas samen aan de slag. We nodigen de jongeren uit om eens gezamenlijk na te denken over dit thema.”

De tweede en derde Happylessen zijn ook klassikaal, maar die volgt elke leerling individueel online. Er wordt gestart met een gezamenlijke oefening en vervolgens gaat elke leerling voor zichzelf aan de slag met het thema ‘gelukkig zijn en gelukkig blijven’. Het programma is gebaseerd op de positieve psychologie. We zoomen dus niet in op problemen, maar kijken bijvoorbeeld naar zaken als ‘wat zijn dingen die jou helpen om positieve relaties aan te gaan, plannen te maken en uit te laten komen en niet te veel last te hebben van problemen?’ Ook is er in de Happylessen aandacht voor gedachtes en gevoelens, maar ook dan vooral vanuit de insteek hoe je deze in positieve zin kan beïnvloeden.”

De vierde les gaat over de ‘denkfouten’ die we in het dagelijks leven maken. Aannames die we doen, zonder iets echt te weten. Ook staan we stil bij hoe gedachten ons niet altijd helpen in lastige situaties en hoe we daarin anders kunnen (leren) denken.

De Happyles-test

“Een ander belangrijk onderdeel van het Happyles-programma is de Happyles-test. Deze is afgeleid van een officiële screeningslijst voor depressie en dus redelijk betrouwbaar in het screenen op stemmingsproblematiek. Met de Happyles-test kunnen we per leerling zien hoe lekker iemand wel of niet in zijn of haar vel zit. De leerlingen vullen de Happyles-test  in tijdens de eerste online les.  Voorheen deden we test ook nog na afloop maar gebleken is dat de periode tussen het begin en eind van de Happylessen te kort is om een verschil te meten. Het dient nu als uitgangspunt en kan verhelderend werken.

Individuele gesprekken

“Na de vier Happylessen heeft mijn collega of ikzelf met de leerling een individueel gesprek. Op basis van de uitslag van de Happyles-test weet je vooraf al of het een kort of lang gesprek gaat worden. We gaan natuurlijk niet op zoek naar problemen die er niet zijn!”, lacht Mark. “De reden dat we toch met iedereen in gesprek gaan, is om te voorkomen dat degenen met wie het niet goed gaat ‘eruit springen’ omdat zij nog een extra gesprek krijgen en anderen niet. Dat maakt wel dat je met de ene leerling drie minuten zit en met de andere een kwartier. Hoe dan ook is dit gesprek niet bedoeld om problemen op te lossen. We kunnen wel bekijken wat er verder nodig is. Een nieuwe afspraak bijvoorbeeld. Of een keer samen het gesprek aangaan met de mentor of iemand van het zorgteam.”

De kracht van het Happyles-programma

“Voor mij zit de kracht van het Happyles-programma in het feit dat jongeren zowel anoniem voor zichzelf als ook in klassikaal verband, begeleid aan de slag gaan met bepaalde thema’s. En dat er de mogelijkheid is om waar nodig individueel dingen terug te pakken. Het is niet een enkele les, waarna je zegt ‘nou dat was het dan, succes ermee’. Je kunt dingen waar nodig volgen en oppakken of verwijzen. Ook het feit dat we het op scholen kunnen aanbieden, vind ik heel sterk. Daarmee bereiken we namelijk ook een heleboel leerlingen waar we op dat moment geen zorgen over hebben. Maar ook die leerlingen – met wie het best goed gaat – leren na te denken over wat als? Wat kan mij dan helpen? Dat is natuurlijk preventie ten top!”

De toekomst

“De Happyles is primair bedoeld om alle leerlingen te laten oefenen met positieve vaardigheden. Maar waar we graag naar toe willen, is dat eventuele zorgsignalen – niet alleen somberheidsklachten – die uit de Happyles naar voren komen, ook zoveel mogelijk binnen school kunnen worden opgepakt. Natuurlijk niet voor degenen die ernstig depressief zijn. Die hebben specialistische behandeling nodig. Maar wel als veel jongeren melding maken van middelengebruik. Misschien kan er dan een docent binnen school getraind worden op dit vlak? Of dat men een externe expert invliegt om hiermee aan de slag te gaan? Hetzelfde als zou blijken dat er veel kinderen zijn van ouders met psychische of verslavingsproblematiek. Ook dan zou je voor deze leerlingen een groepsaanbod kunnen organiseren op school.”

Lees meer over de aanpak KOPP/KOV.