Wist je dat zo’n 10% van de basisschoolkinderen last heeft van faalangst? Dat zijn gemiddeld zo’n 3 kinderen per klas! Maar wat is dat nu eigenlijk precies, faalangst? Wist je dat er verschillende soorten faalangst bestaan en dat er ook zoiets als ‘positieve faalangst’ bestaat? Waar komt het vandaan? En vooral ook: hoe kun je het herkennen? Dit alles lees je in dit artikel over faalangst bij kinderen!

Faalangst; wat is dat eigenlijk?

Eigenlijk zegt het woord ‘faalangst’ al wat het is; namelijk dat een kind bang is om te falen bij het uitvoeren van een bepaalde taak. Vaak doet faalangst zich alleen voor in bepaalde situaties. Op school bijvoorbeeld bij spreekbeurten of proefwerken. Maar faalangst kan ook buiten de schoolse situatie spelen. Zoals bijvoorbeeld bij een muziekoptreden of sportwedstrijd. Door de faalangst kan je kind last krijgen van allerlei lichamelijke klachten, zoals bijvoorbeeld buikpijn of hoofdpijn. Op het moment zelf kan je kind ‘blokkeren’ waardoor het ook echt een negatieve ervaring opdoet (en de angst wordt bevestigd). Dit kan ertoe leiden dat je kind bepaalde situaties wil gaan vermijden. Of dat het, als dit vaker voorkomt, een negatief zelfbeeld ontwikkelt.

Verschillende soorten faalangst

Positieve faalangst

Je spreekt van positieve faalangst als situaties waarin gepresteerd moet worden een ‘gezonde spanning’ teweeg brengen bij je kind. Spanning die je helpt om scherp te zijn en die je ook motiveert om beter te presteren. Dit type faalangst is uiteraard niet problematisch en ook niet waar dit artikel over gaat.

Negatieve faalangst

Als situaties waarin gepresteerd moet worden zoveel spanning met zich meebrengen dat de prestaties van je kind eronder lijden, kun je spreken van negatieve faalangst. Je kind voelt dat het moet presteren, is bang dat dit niet lukt en door deze spanning wordt het ook echt belemmerd in zijn functioneren. Vaak zie je dat kinderen door deze angst blokkeren en de situatie die de angst oproept, het liefst willen ontvluchten en vermijden.

Binnen negatieve faalangst kun je nog onderscheid maken tussen drie typen:

• Cognitieve faalangst: dit heeft betrekking op angst om te falen bij schoolse taken. Denk bijvoorbeeld aan angst om een onvoldoende te halen.
• Sociale faalangst: hierbij gaat het om angst om te falen bij meer ‘sociale’ taken. Zoals bijvoorbeeld uitgelachen te worden bij een spreekbeurt. Of als laatste gekozen te worden bij gymnastiek.
• Motorische faalangst: dit heeft betrekking op angst voor lichamelijke of competitieve taken. Denk bijvoorbeeld aan opzien tegen de gymles of angst om mee te doen aan een sportwedstrijd.

Kenmerken van faalangst

Elk kind is anders. En ook faalangst kan zich op heel veel verschillende manieren uiten. Onderstaande tabel laat een aantal mogelijke kenmerken van faalangst zien. Vermoed je dat jouw kind last heeft van faalangst? Lees dan ook ons artikel ‘Heeft jouw kind last van faalangst? … Tips!’.

De oorzaken van faalangst

Faalangst kan veel verschillende oorzaken hebben. Allereerst speelt erfelijkheid een rol; sommige kinderen lijken gevoeliger te zijn voor het ontwikkelen van faalangst dan andere kinderen. Kinderen die van nature wat onzeker zijn aangelegd bijvoorbeeld. Maar ook opgedane ervaringen spelen een rol. Kinderen die, bijvoorbeeld door een beperking, veel negatieve ervaringen opdoen, hebben namelijk ook een grotere kans om faalangst te ontwikkelen. Dit geldt bijvoorbeeld voor kinderen met dyslexie. Ten slotte spelen ook gezinsfactoren een rol. Als ouders erg prestatiegericht zijn en hoge verwachtingen hebben, kan dit faalangst in de hand spelen bij het kind. Maar ook problemen in het gezin kunnen faalangst uitlokken.

Bronnen:

• www.psychogoed.nl;
• www.apetrotsekinderen.nl

We hopen dat dit artikel je geholpen heeft. Wil je meer weten of heb je nog vragen? Chat met ons! We denken graag met je mee.