Op maandag 23 september organiseert het CJG043 de gratis webinar ‘Maak een succes van je stiefgezin’, verzorgd door stiefgezinnencoach Marieke Jansen. Zij stelt dat stiefgezinnen gemiddeld zeven jaar nodig hebben om tot een werkende dynamiek te komen. Wij gingen in gesprek over dit proces met Bas (35) uit Maastricht. Hij werd op zijn dertigste verliefd op Ellen, moeder van twee kinderen van toen vijf en zeven jaar. Na een lange periode van twijfel besloot hij de sprong in het diepe te wagen. En inmiddels is hij met trots ‘stiefvader’ van twee tieners. In dit interview lees je zijn verhaal! 

Over aantrekkingskracht & twijfel

“Ellen en ik kennen elkaar nu zo’n vijf jaar. Ik werkte in de sportschool waar zij sportte. Op een avond kwamen we elkaar tegen bij het uitgaan. We wisselden nummers uit, gingen appen en hebben een paar maanden gedatet. Tot ik op een punt kwam dat ik dacht ‘poeh, dit is toch niet voor mij’; een vrouw van vijf jaar ouder, met twee kinderen… Een aantal maanden later, tijdens de lock-down, kregen we weer app-contact. Dat was weer heel gezellig, waardoor we toch weer bij elkaar kwamen. Tot bij mij de twijfel opnieuw toe sloeg. Uiteindelijk ben ik in die eerste twee jaar vier keer op een punt gekomen dat ik heb gezegd ‘dit gaat niet verder’. En toch kwamen we na verloop van tijd weer bij elkaar uit…”

Sprong in het diepe

“Als ik nu erop terugkijk, was ik er op dat moment gewoon niet klaar voor. Ik was net 30 toen ik Ellen leerde kennen. Ik had altijd gedatet met meiden die jonger waren dan ik. Het hele vraagstuk ‘kinderen’ was nog nooit aan de orde geweest in mijn leven. En toen was daar ineens een hele leuke vrouw, die 5 jaar ouder was dan ik en die twee – in mijn beleving – toch wat oudere kinderen had. Het was niet zozeer het leeftijdsverschil, maar vooral de kinderen, wat me tegenhield. Terugkijkend was ik er denk ik angstig over, omdat ik er nooit over had nagedacht. Ik had er helemaal geen beeld bij, wist niet wat te verwachten. Alsof je voor een donkere tunnel staat, waar je het eind niet van kunt zien. Het was voor mij echt sprong in het diepe, waar ik lang over getwijfeld heb.”

Ideaalplaatje

“Ellen was op een gegeven moment natuurlijk klaar met mijn getwijfel en wilde weten waar ze aan toe was. Door het hele proces werd ik ook uitgedaagd om na te denken over mezelf. Ik kon me niet langer verstoppen achter ontwijkende antwoorden als ‘ik weet het niet’. Na verloop van tijd realiseerde ik me dat ik een ‘ideaal-plaatje’ in mijn hoofd had, dat ik moest loslaten. Objectief gezien hadden we het namelijk hartstikke goed samen. Ik kon veel van haar leren. Wat wilde ik eigenlijk nog meer?

Met dat besef hebben we zo’n 3 jaar geleden besloten om het officieel te maken. En als ik eerlijk ben, vind ik de kinderen inmiddels de leukste bijkomstigheid van onze relatie. Ik vind het leuk om een gezin te vormen; ’s avond samen aan tafel te zitten, samen te eten, dingen te ondernemen met ze”. Lachend: “ook dingen die je als volwassene niet zo snel zou doen, maar die eigenlijk wel heel leuk zijn. Ik vind dat het echt iets toevoegt aan onze relatie en verheug me op de weken dat ze bij ons zijn”.

Een band opbouwen

“De kinderen hebben me van begin af aan met open armen ontvangen. Ik heb nooit echt weerstand gevoeld. Ze hebben ook nog nooit in een boze bui geroepen dat ik hun vader niet ben of iets in die richting. Misschien is dat ook wel omdat ik ze ruimte geef. Als ze alleen op hun kamer willen zijn, laat ik ze. Als ze een keer geen zin hebben om te vertellen over wat ze hebben meegemaakt, vertellen ze het niet. En ik spreek soms ook gewoon uit dat ik het even niet weet, omdat ik hun vader niet ben en dus niet altijd weet wat ik wel of niet kan doen. Ik kan me voorstellen dat je daarmee ook minder snel weerstand uitlokt.”

Wie ben ik?

“Weet je; de kinderen hebben hun vader, een goede vader ook. Ik ben hun vader niet en probeer dat ook niet te zijn. Maar wie ben ik dan voor hen? Wat is mijn rol? Dat vind ik met momenten nog steeds wel een struggle. Je komt in een gezin terecht waar al kinderen zijn. De oudste werd 10 toen we officieel iets kregen. Je hebt dan een heel groot stuk overgeslagen. Ik ben niet meegegroeid naar deze fase van tiener zijn. En opeens sta ik daar en ‘moet ik iets zijn’, maar ik heb geen idee wat.

Nu we sinds een jaar samenwonen, ben ik mede-opvoeder. Maar hoe geef je daar invulling aan? In het begin van onze relatie heb ik vooral gekeken naar hoe Ellen haar kinderen opvoedt. Ik had daar zelf toen geen rol in. Met mij deden ze de leuke dingen; een spelletje, wat kletsen. Door van de zijlijn toe te kijken, ben ik meer gaan nadenken over het wat is om een kind op te voeden. Hoe doe je dat überhaupt? Hoe ga je met bepaalde dingen en situaties om? Met de tijd ben ik steeds meer mijn eigen rol gaan innemen.”

Leerzaam

“Tijd is daarin denk ik ook heel belangrijk. Zulke dingen moeten zich vormen. En ik heb daarin veel geleerd. Als er bijvoorbeeld iets van spanning was tussen de kinderen onderling, had Ellen dat al geschoten voor ik überhaupt door had dat er iets speelde. Zij greep direct in, waar ik zoiets zou hebben van ‘laat toch gaan’. Uiteindelijk merk je dan toch dat het inderdaad effectiever is om zoiets meteen af te kappen. Soms probeerde ik mijn rol te pakken door op ‘mijn manier’ op een situatie te reageren. Ellen wist dan al vaak wat er zou gaan gebeuren, maar liet me begaan. Zo van ‘prima, probeer maar’. Vaak werkte het dan inderdaad niet. Jammer in die situatie, maar daar heb ik zelf dan wel weer van geleerd.”

Communicatie

“Ellen en ik zijn gelukkig gewend om veel te communiceren. Ook over opvoeddingen. Als ik haar zie opvoeden, dan zou ik dat bij de meeste dingen zelf ook zo doen. Natuurlijk heb je allebei je eigen normen en waarden, die je misschien ook hebt meegekregen uit je eigen jeugd. Vaak zijn dat kleine dingetjes, waar ik dan anders over denk. Dan probeer ik ergens een punt van te maken, waarvan zij dan denkt ‘waar gaat het over?’. Laatst was het bijvoorbeeld warm weer en kwam de jongste zonder t-shirt aan tafel. Ik vroeg hem om iets aan te trekken voor het eten en Ellen had zoiets van ‘hij is toch gewoon thuis?’. Op zo’n moment word ik overruled op iets waar ik dan kennelijk even mijn stempel op wilde duwen. Maar ach, dat zijn geen grote dingen.”

Lastig

“Wat ik het lastigste vind aan het stiefouderschap?”, herhaalt Bas de gestelde vraag. “Ik denk het grenzen aangeven, het corrigeren van de kinderen. Is dit iets waar ik kwaad over moet worden? In welke mate mag ik boosheid laten zien? Doe ik dat dan op dat moment of pak ik het op een later moment met ze terug? Vaak hoef ik dat niet te doen, omdat Ellen al ingegrepen heeft. Maar in dat soort situaties heb ik zeker in het begin wel het gevoel gehad dat ik voor de leeuwen werd gegooid. Wat ik daarin heb geleerd, is het benoemen van de impact van hun gedrag op mij.

En wat ik lastig vind, is het opbouwen van een band met de oudste. Toen ik echt in beeld kwam, was zij al op een leeftijd dat ze meer haar eigen ding ging doen. Daardoor heb ik eigenlijk te weinig tijd met haar gespendeerd om echt een band met haar op te bouwen. Nu doen we af en toe wel iets met z’n tweetjes. Ik zou dat wel meer willen, maar ik heb het gevoel dat zij dat wat afhoudt. Dat hoort natuurlijk ook bij de puberteit. Dat is ok. Ik zorg dat ik er ben en gooi af en toe een balletje op om samen iets te doen. Zo gaan we soms een potje boksen bij mij in de sportstudio. Dat vinden we allebei leuk. Ik wil graag die band ook met haar opbouwen, om het gevoel te hebben dat we met z’n allen onderdeel zijn van het gezinssysteem.”

Gezin

“Voor mij is dat belangrijk. Toen bij mij de knop om is gegaan, had ik wel direct zoiets van ‘ok, we gaan een gezin vormen en ik ben daar onderdeel van’. De kinderen horen erbij en ik wil ze behandelen alsof het mijn eigen kinderen zijn. Zoals ik het ook zou doen als het mijn eigen kinderen waren. Ik probeer er zoveel mogelijk voor ze te zijn. En ik vind het belangrijk dat ons huis voor hen voelt als een plek waar ze altijd terecht kunnen. Een plek waar ze open kunnen zijn, waar ze veilig zijn. Los van of Ellen thuis is of dat ik alleen thuis ben.

Ik vind dat je daarin als ‘stiefouder’ of ‘bonusouder’ of hoe je het dan ook noemt je verantwoordelijkheid moet nemen. De kinderen kiezen niet voor deze situatie. Het is hun thuis. Dus als je ervoor gaat, moet je er 100% voor gaan. Dan kan het je ook veel brengen. Ik heb ontzettend veel geleerd. Over opvoeden, maar ook over mezelf. Kinderen kunnen je enorm spiegelen. Al ligt dat natuurlijk ook eraan in hoeverre je die dingen van jezelf wil zien…”

Gouden tip

“Mijn gouden tip voor andere stiefouders? Die ligt denk ik in het verlengde van wat ik net zei. Je gaat niet alleen een relatie aan met de vrouw of man waar je verliefd op bent, maar ook met de kinderen die daarbij horen. Als je dat niet kan, dan weet ik niet of je zo’n relatie moet aangaan. De kinderen krijg je er sowieso bij. En je doet hen geen plezier ermee als er iemand in het gezin is, die er maar half voor je is. Het is misschien lastig, maar je kunt niet alleen voor je eigen gewin gaan. Het is een ‘package-deal’. Als je dat niet kunt… Bij mij heeft het ook een hele tijd geduurd. Maar op een gegeven moment was ik in elk geval verstandelijk op een punt dat ik wist ‘als ik dit doe, dan doe ik het voor de volle 100%’. En uiteindelijk is het met het gevoel ook 100% goed gekomen. Op het punt waar ik nu sta, kan ik vol overtuiging zeggen dat de sprong in het diepe een goede keuze is geweest!”