In de week van 6-13 november 2024 vindt de jaarlijkse Week van de Pleegzorg plaats. Als CJG043 besteden wij ook graag extra aandacht aan dit onderwerp. Dit doen we door het delen van een ervaringsverhaal rondom pleegzorg. Dit keer is dat het verhaal van Linda (38 jaar), een alleenstaande vrouw met een onvervulde kinderwens, die ruim twee jaar geleden koos voor deeltijdpleegzorg en inmiddels trotse pleegmoeder is van Kira! In nauwe samenwerking met de moeder van Kira en met steun van haar eigen ouders biedt zij dit meisje van viereneenhalf jaar een veilige basis om zich verder te ontwikkelen! 

Deeltijdpleegzorg

Bij deeltijdpleegzorg logeert een kind of jongere regelmatig (een paar) dagen in een pleeggezin. Vaak wordt dit ingezet om ouders te ontlasten, die weinig netwerk hebben om hen te steunen in de zorg voor hun kind, Door inzet van deeltijdpleegzorg kan het kind een aantal dagen ‘uit logeren’ en leuke dingen doen in een andere omgeving en kunnen ouders even op adem komen en nieuwe energie opdoen. In dit artikel op onze site lees je meer over de verschillende vormen van pleegzorg.

Kinderwens

Pleegouder word je niet zomaar. Daar gaat vaak een lang beslissingsproces aan vooraf. Zo ook bij pleegmoeder Linda. Zij vertelt: “Ik heb altijd een sterke kinderwens gehad. Eerst heb ik gewacht op een man en toen die niet kwam, heb ik overwogen om met een donortraject in verwachting te raken. Ik wilde gewoon heel graag de ervaringen hebben die horen bij het moederschap. Ik had echt het gevoel dat ik iets miste; de ervaring om je kind naar school te brengen, elke avond in bed te stoppen, dat soort dingen. Maar ook in mijn eigen groei; je leert immers heel veel van een kind!”

Pleegzorg

“Ik weet dat mijn ouders vroeger ook over pleegzorg hebben nagedacht, omdat ik enig kind ben. Daardoor wist ik van het bestaan van pleegzorg. Maar wat me tegenstond aan pleegzorg, was de wetenschap dat er een kans bestaat dat het kind uiteindelijk weer bij je weg gaat. Dat zou ik heel lastig vinden. Daarom ben ik eerst nog voor adoptie gaan kijken. Door allerlei misstanden die destijds aan het licht kwamen rondom adoptie, werd dit stil gelegd. En toen zag ik ergens een grote poster voor pleegzorg…”

Belangrijke keuze

“Ik realiseerde me dat ik wat verbitterd of jaloers geworden was naar mensen in mijn omgeving die wél kinderen hadden, omdat ik dat ook wilde. En dat de angst die ik voelde om het kind uiteindelijk weer kwijt te raken, me tegenhield om er überhaupt aan te beginnen. Ik zag de keuze die ik op dat moment had tussen nooit het moederschap zullen ervaren, met de garantie dan ook nooit ‘dag’ te hoeven zeggen. Of wél al die mooie ervaringen mogen opdoen, met het risico dat je op een gegeven moment afscheid moet nemen. Dan toch liever dat laatste scenario!”

Samenwerking met ouders

“Ik heb toen bewust gekozen voor deeltijdpleegzorg, omdat dat meer in samenwerking met de ouders is. Hierdoor is er doorgaans ook minder weerstand bij ouders. Ik schatte in dat daardoor de kans ook groter is dat je betrokken mag blijven bij het kind, ook wanneer de pleegzorg afgesloten wordt. Dat er dan toch nog verbinding kan zijn en de mogelijkheid om in een andere vorm contact te houden.”

Voorbereiding

“Als je die keuze voor jezelf hebt gemaakt, begint een heel voorbereidingsproces. Zelf heb ik eerst een informatiebijeenkomst van Xonar Pleegzorg bezocht. Die worden een aantal keer per jaar georganiseerd. Vervolgens heb ik het weer een tijdje laten liggen alvorens ik me heb aangemeld als pleegouder. Dan krijg je een aantal gesprekken met een medewerker van pleegzorg over wat het inhoudt en waar je je op moet voorbereiden. Omdat ik destijds in de zorg werkte met onregelmatige diensten, werd duidelijk dat ik mijn leven eerst wat bestendiger moest maken, voor ik aan pleegzorg wilde beginnen. Toen ik op mijn werk op een andere afdeling gestart was, ben ik de verplichte cursus voor pleegouders gaan doen. Ik kon mijn voorkeuren doorgeven voor de leeftijd en de frequentie van de deeltijdplaatsing. En een aantal weken na het positief afronden van de cursus werd ik gebeld met de vraag voor Kira…”

Uitgroeien naar meer

“Mijn voorkeur ging uit naar een kind in de basisschoolleeftijd dat ik 1 weekend per maand zou opvangen, waarbij het voor mij geen probleem zou zijn als dat uiteindelijk zou uitgroeien naar meer. Omdat Kira nog zo jong was, gaven de betrokken professionals aan dat het voor haar beter zou zijn als ze direct al twee keer per maand zou kunnen komen. Dat zou het voor haar makkelijker maken om een band op te bouwen. Uiteindelijk werd dit al na een aantal maanden veel meer…

De moeder van Kira werd overvraagd door alles wat er op dat moment in haar leven speelde, waardoor de voltijdse zorg voor Kira haar te veel was. Team Jeugd van de gemeente Maastricht maakte de inschatting dat Kira meer structuur en stimulering nodig had dan moeder haar kon bieden. Zodoende kreeg ik de vraag of ik hier iets in zou willen en kunnen betekenen. Voor mij was het belangrijk dat Kira niet naar nog een ander gezin zou moeten. Dus ik besloot te gaan onderzoeken wat ik zou kunnen regelen met mijn werk. En zo hebben we de deeltijd plaatsing geleidelijk aan uitgebouwd naar de huidige situatie, waarbij Kira elke week van zondag tot en met woensdag bij mij is en van donderdag tot zondag bij haar moeder.”

Samenwerking

Sandra, de betrokken pleegzorgwerker van Xonar vult aan: “Deeltijdpleegzorg begint altijd met een kennismaking tussen de ouder(s) en de pleegouder(s). Daarbij is het belangrijk niet te snel te willen gaan. Je kind is toch je meest kostbare goed, dat maakt dat het vaak lastig om de zorg zomaar over te dragen aan een ander die je nauwelijks kent. Linda is altijd heel erg open en eerlijk geweest naar de moeder van Kira en heeft haar steeds bij alles betrokken. Dat is mooi om te zien!” Linda: “Kira is bijvoorbeeld begonnen met zwemles. Dat doet ze in België. Als moeder wil, kan ze mee. Soms lukt haar dat wel en soms lukt haar dat niet. Maar soms zijn er ook dingen die mij niet lukken en dan accepteert moeder dat ook…”

Wederzijds begrip 

Sandra: “Moeder weet dat Linda in sommige dingen wat sterker is. Bijvoorbeeld als het gaat om regeldingen met school.” Linda knikt: “En er zijn ook dingen waar moeder beter in is. Zij heeft bijvoorbeeld een beter geheugen dan ik. En zo vullen we elkaar aan. We hebben begrip voor elkaar en weten wat elkaars goede en minder goede kanten zijn. Daardoor durven we elkaar ook op te bellen en in alle eerlijkheid te zeggen ‘help, dat of dat is om welke reden dan ook niet gelukt’.

Dat wederzijds begrip, dat dingen soms niet lukken, is wel investeren geweest. Want natuurlijk gebeuren er soms ook dingen waar je je geïrriteerd over zou kunnen voelen. En ook dat geldt voor beide kanten. Voor mij helpt het dan me te realiseren dat moeder op zo’n moment aan haar max heeft gezeten. Dan moet je niet zeggen ‘foei foei’. Ik probeer in zo’n situaties te denken ‘hoe kan ik haar ondersteunen?’ of ‘hoe kan ik Kira en moeder beschermen door voortaan vooraf samen te kijken hoe we met zo’n situatie om kunnen gaan?’. Dat vraagt iets van mij, maar ook van moeder. Het is knap van haar dat ze mij zo kan accepteren en dat we de zorg voor Kira echt kunnen delen.”

Grenzen aangeven

Linda: “Een van de belangrijkste dingen die ik heb geleerd van het pleegouderschap, is hoe belangrijk het is om mijn eigen grenzen te bewaken. Je moet gewoon ook goed voor jezelf zorgen om het vol te kunnen houden. Daarin is het heel fijn dat je begeleiding krijgt van pleegzorg. Omdat je je voor 100% wil geven, heb je die spiegel echt nodig. Zeker in mijn geval, als alleenstaande die geen rekening hoeft te houden met andere mensen. Dan ben je nog meer geneigd om (te)veel te geven. Daarin heb ik mezelf vaak moeten bijsturen. Het blijft belangrijk om in elke fase kritisch te kijken naar wat ik nodig heb, hoe ik het makkelijker kan maken voor mezelf.”

Zwaar

“De zorg voor en begeleiding van Kira is met momenten behoorlijk zwaar geweest. Ik heb nooit getwijfeld of ik de zorg zou teruggeven. Maar wel mezelf de vraag moeten stellen ‘kan ik dit nog wel?’ of ‘kan ik mijn leven genoeg aanpassen om dit draagbaar te krijgen?’. Zo heb ik uiteindelijk een andere baan gezocht, buiten de zorg, die me veel meer flexibiliteit biedt. En ik heb kinderopvangtoeslag aangevraagd waardoor Kira naar de BSO kan. Waarbij ik wel ook echt heb moeten leren om me niet schuldig te voelen als ze naar de BSO gaat, terwijl ik thuis ben.”

De kracht van kwetsbaarheid

Linda: “Ik denk dat het heel belangrijk is om je kwetsbaar te durven opstellen. Het is voor mij een dilemma geweest om BSO aan te vragen. Maar daardoor hebben we nu wel een superfijne BSO gevonden, die heel goed meedenkt. Met dank ook aan mijn ouders die helpen met halen en brengen. Het zindelijk worden van Kira is een enorme klus geweest, wat veel gevraagd heeft van ons allemaal. Ook daarin hebben we door hulp te vragen de juiste begeleiding gekregen. Kira was 2.5 jaar en had een rugzakje met allerlei moeilijke ervaringen. Daar komt pleegzorg dan nog eens bij als iets wat lastig is voor een kind. Maar binnen dit ‘uitdagende scenario’ proberen we haar de beste ervaring te geven. Daarvoor moet je durven kijken naar ‘wat hebben wij in onze situatie nodig?’ in plaats van naar ‘wat is normaal?’.

Gezamenlijk doel

“Doordat moeder en ik de zorg voor Kira, bijna als co-ouders, deeltijd doen, kunnen we allebei bijtanken. Hierdoor kunnen we haar allebei voor 100% energie geven op de momenten dat ze bij ons is. En dat zie je terug in de groei die Kira laat zien. Kira kende verlatingsangst en kon reageren met boosheid en agressie als ik ’s avonds van haar kamertje ging als ze moest gaan slapen. Dat was voor mij heel zwaar. Nu hebben we daar onze weg in gevonden en kan ik er enorm van genieten als ze rustig in haar bedje ligt te slapen. Daaraan zie ik dat ze zich fijn en geborgen voelt hier. Ook is ze inmiddels zover dat ze alleen buiten durft te spelen met een jongetje uit de buurt. Op school doet ze het goed en heeft ze haar achterstanden kunnen inhalen. Dan voel je je ontzettend trots! Heel eerlijk; het was soms ‘a hell of a job’. Maar wat heeft het gebracht? Kira! Het is voor ons allemaal een flinke investering geweest, maar zij is ons gezamenlijke doel en dat geeft ontzettend veel voldoening! 

Interesse in pleegzorg

Heb jij na het lezen van dit interview ook interesse in (deeltijd)pleegzorg en zou je hier graag meer over willen weten? Op deze website van Xonar Pleegzorg vind je meer informatie en vind je ook terug wanneer de volgende informatiedag plaatsvindt!