‘Een gezonde geest, in een gezond lichaam’, zo luidt het spreekwoord. Maar hoe zit dat eigenlijk met onze jeugd die opgroeit in een ‘obesogene’/dikmakende samenleving? Oftewel, een samenleving die mensen uitnodigt tot veel eten en weinig bewegen. Een artikel over de gevolgen hiervan op de mentale en fysieke gezondheid van kinderen en jongeren.

Overgewicht

Wanneer kinderen/jongeren structureel meer calorieën binnen krijgen dan ze verbranden, ontstaat er overgewicht. Van overgewicht weten we dat dit allerlei gezondheidsrisico’s met zich mee brengt. Zowel op korte termijn als ook later, in het volwassen leven. Kinderen met overgewicht hebben bijvoorbeeld vaker last van gewrichtsproblemen door overbelasting. Maar ook snurken, kortademigheid, hoofdpijn, slaapstoornissen en huidinfecties komen vaker voor. Op latere leeftijd geeft overgewicht meer risico op het ontwikkelen van artrose, diabetes en hart- en vaatziekten.

Naast fysieke gevolgen, kan overgewicht ook een psychologische impact hebben op kinderen. Zo worden kinderen met overgewicht bijvoorbeeld vaker slachtoffer van pesten. Ze voelen zich buitengesloten en worden onzeker. Veel kinderen met overgewicht schamen zich voor hun lichaam en ontwikkelen een negatief zelfbeeld. Daardoor durven ze minder makkelijk contacten te leggen en vriendschappen aan te gaan en kan er een vicieuze cirkel ontstaan. Door dit alles worden kinderen met overgewicht vaak somber of soms zelfs depressief.

Motorische fitheid

Uit onderzoek blijkt dat de motorische fitheid bij basisschoolkinderen de afgelopen jaren is afgenomen. Kinderen scoren lager dan 20 jaar geleden op testjes voor spierkracht, snelheid/wendbaarheid, lenigheid en coördinatie. Met name de kinderen die wat ‘inactiever’ zijn (minder vaak aan sport deelnemen, minder vaak buiten spelen) en kinderen die overgewicht hebben, blijken minder motorisch fit te zijn. Zij zullen daardoor ook meer moeite hebben om mee te doen met sport- en spelactiviteiten en hier ook minder plezier aan beleven. Bovendien lopen ze een grotere kans op sportblessures. Hoe komt het dat de motorische fitheid van basisschoolkinderen is afgenomen? Dit heeft verschillende oorzaken; ze spelen veel minder vaak buiten, zitten in plaats daarvan meer achter een beeldscherm en ze gaan minder vaak te fiets naar school.

Slaapproblemen

Recent was er in de landelijke media weer veel aandacht voor het feit dat steeds meer jongeren kampen met slaapproblemen, ten gevolge van hun smartphonegebruik. Veel jongeren gamen of zijn actief op social media tot vlak voor ze gaan slapen. Door het licht van het mobieltje krijgen de hersenen een ‘signaal’ dat je wakker moet blijven. Bovendien slapen veel jongeren met hun gsm naast hun bed. Ze blijven reageren op ieder binnenkomend bericht en gaan daardoor later slapen. Of ze gaan ’s nachts weer online als ze even wakker worden en zijn dan onnodig lang wakker. Uit onderzoek van de Hersenstichting blijkt dat maar liefst één op de tien jongeren last heeft van ernstige slaapproblemen en dat de overgrote meerderheid kampt met slaaptekort. Met alle gevolgen van dien; concentratieproblemen, verhoogde prikkelbaarheid, verminderde schoolprestaties en zelfs schoolverzuim. Op de lange termijn kunnen slaapproblemen bovendien lijden tot ernstigere problematiek, zoals angststoornissen, depressies en overmatig alcoholgebruik.

>> Lees ook: Slaapproblemen bij basisschoolkinderen en Slaapproblemen bij pubers.

Zelfbeeld en psychische klachten

D. de Vries heeft in haar promotieonderzoek aangetoond dat het gebruik van sociale netwerksites ongewenste consequenties kan hebben voor hoe adolescenten hun lichaam zien. Naarmate jongeren vaker gebruik maken van sociale netwerksites, gaan ze niet alleen meer belang hechten aan het eigen uiterlijk, ze worden ook meer ontevreden over het eigen uiterlijk! Meer hierover in ons artikel ‘Sociale druk op social media‘. Zowel het meer belang hechten aan het eigen uiterlijk als lichaamsontevredenheid hebben een negatief effect op het welzijn van jongeren. Ze vormen belangrijke risicofactoren voor het ontwikkelen van psychische problemen zoals eetstoornissen en depressie. Bovendien spenderen adolescenten die veel belang hechten aan hun uiterlijk meer tijd, energie en geld aan hun uiterlijk, wat ten koste kan gaan van hun academische ontwikkeling, relaties en lichamelijke gezondheid. Jongeren die door het frequent gebruik maken van sociale netwerksites meer belang hechten aan het eigen uiterlijk, hebben ook vaker een wens voor cosmetische chirurgie.

Een gezonde geest, in een gezond lichaam?

Wanneer je dit zo leest allemaal, kun je haast niet anders dan concluderen dat het voor de huidige generatie jongeren een hele uitdaging is om dat gezonde lichaam en die gezonde geest te realiseren. Daarom is het voor ons als oudere generatie een belangrijke taak weggelegd hen hierin te begeleiden én het juiste voorbeeld te geven!

We hopen dat dit artikel je geholpen heeft. Wil je meer weten of heb je nog vragen? Chat met ons! We denken graag met je mee.