DE IMPACT VAN EEN SCHEIDING OP KINDEREN

In gesprek met Michelle, Maud en Yvonne van Stichting Yvoor
In gesprek met Michelle, Maud en Yvonne van Stichting YvoorGespecialiseerd in begeleiding bij (complexe) scheidingen

Jaarlijks krijgen zo’n 30.000 kinderen te horen dat hun ouders gaan scheiden. Een gebeurtenis die vaak veel impact heeft op kinderen. Stichting Yvoor is gespecialiseerd in het begeleiden van kinderen en ouders bij (complexe) scheidingen. Wij gingen met een drietal teamleden in gesprek over hoe zij in de praktijk zien dat kinderen en jongeren omgaan met de scheiding van hun ouders. Welke fases maken zij door in het verwerkingsproces? En hoe kun je hier als ouders of jeugdprofessional het beste op inspelen?

Achtbaan

“Voor alle kinderen, in welke leeftijd dan ook, is het verwerken van de scheiding van ouders een soort rouwproces. De overgang van een ‘traditioneel’ gezin naar twee eenoudergezinnen is een verlieservaring. En daar komt een stuk rouw bij kijken. Maar dat is geen vastomlijnd proces met fases die je in een vaste volgorde doorloopt. Dat gaat kriskras door elkaar. Wij gebruiken vaak de metafoor van een achtbaan. Waarin je alle gevoelens door elkaar kunt voelen en flink op en neer wordt geslingerd. Van boosheid naar verdriet, naar misschien soms ook opluchting en weer terug… Als je dat visualiseert zie je dat kinderen heel goed kunnen aangeven waar in die ‘achtbaan’ ze zich op dat moment bevinden qua gevoel.”

Veerkrachtig

“Aan de andere kant is het wonderbaarlijk te zien hoe veerkrachtig kinderen zijn. Dat zeggen we ook vaak tegen ouders om ze een hart onder de riem te steken. Kinderen kunnen herstellen van een scheiding. Je ziet dat dit vrij snel gebeurt, zodra ouders een nieuwe vorm vinden die haalbaar is. Als de strijd afneemt. Dat is echt cruciaal voor kinderen. We horen vaak dat dit de grootste wens is van kinderen, dat ouders stoppen met ruziemaken. Kinderen vinden dat vaak nog belangrijker dan dat ouders weer bij elkaar komen.”

Haalbaar of strijdverhogend?

“Natuurlijk gaat het vinden van die nieuwe ‘vorm’ gepaard met veel emotie”, vervolgt Michelle haar verhaal. Het is je kind, dat is je hoogste goed. Het gaat niet om de Fiat500 die je moet verdelen. Wat je vaak ziet gebeuren, is dat de ouder die voor de scheiding de grootste zorgtaak had, gevoelsmatig denkt grotere rechten te hebben in het bepalen wat ‘goed’ is en hoe het verder moet. Dat kan voor de andere ouder een trigger zijn om na de scheiding dan juist wel voor zijn/haar eigen opvoedideeën te gaan staan. Zo ontstaan er dan al snel verhitte discussies over verschillende opvoedstijlen. Terwijl het daar helemaal niet om gaat! Kinderen kunnen er prima mee omgaan wanneer bij papa andere regels gelden dan bij mama. Zolang het maar duidelijk is en er geen strijd over gevoerd wordt. Wij houden ouders dan ook altijd voor ‘het is heel mooi dat je dat nastreeft, maar is het haalbaar?’ En dus helpend? Of is het op dit moment vooral stressverhogend? In dat laatste geval: laat het los!’.

Normen en waarden

“In onze maatschappij bestaan enorm hoge normen en waarden van hoe je als ‘goede’ ouders zou moeten handelen na een scheiding. Hierbij bestaat het beeld dat je je eigen emoties als het ware maar even in de koelkast moet zetten. Terwijl een scheiding ook voor ouders vaak een traumatische gebeurtenis is, die nu eenmaal gepaard gaat met allerlei emoties. Wij zijn er dus echt een voorstander van om de verwachtingen die ouders in een scheidingsproces van zichzelf hebben, bij te stellen. Als iets in een bepaalde fase nog te moeilijk is, is het te moeilijk. Doe alleen wat op dat moment kan. En bespreek dat ook zo met de kinderen. Lukt het nog niet om samen rond de tafel te gaan zitten met je ex om af te stemmen over de kinderen? Of vind je het lastig om je kind bij de breng- en haalmomenten tot aan de deur te brengen? Zoek een alternatief wat wél werkt voor jullie. De rest komt later wel!”

Scheidingsmelding

“Wat ook een cruciaal moment is in een scheidingsproces, is het moment waarop kinderen te horen krijgen dat hun ouders gaan scheiden. Soms pakt een van de ouders na een escalatie z’n spullen en vertrekt. En volgt er nooit meer een gesprek met beide ouders over de aanleiding van de scheiding. Dat kan voor kinderen heel belastend zijn. Soms doen we dat in onze begeleiding gewoon nog een keer over. Voor de verwerking van de kinderen, is het heel belangrijk dat een zogenaamde scheidingsmelding heel duidelijk is. Anders blijven kinderen zich verantwoordelijk voelen om de ouders weer bij elkaar te brengen of gaan deze kinderen de ‘schuld’ bij zichzelf zoeken. Zeg je bijvoorbeeld tegen een kind dat jullie gaan scheiden omdat er veel ruzie is, kan op het moment dat er minder ruzie is direct weer ‘hoop’ ontstaan bij het kind dat het toch nog goed komt. Of het kind gaat zich ‘heel lief’ gedragen om ruzies tussen jullie te voorkomen. Met de hoop dat het alsnog goed komt. Het is beter om op het niveau van het kind uit te leggen dat de liefde tussen jullie als ouders definitief over is. Dat dat niets met het kind te maken heeft en ook zonder daarbij een van de ouders als schuldige aan te wijzen. Probeer in dat kader als ouders samen tot een verhaal te komen waar jullie beide achter kunnen staan. Ook al is er bijvoorbeeld een ander in het spel en voelt het wel heel duidelijk alsof die ouder de schuldige is. En het allerbelangrijkste: maak je kind heel duidelijk dat jullie allebei onverminderd van jullie kind blijven houden. Ook als jullie niet meer samen in huis wonen!”

De impact van een scheiding in verschillende leeftijdsfasen – In gesprek met Stichting Yvoor

Lees meer over de impact van een scheiding op baby’s

Lees meer over de impact van een scheiding op peuters en kleuters

Lees meer over de impact van een scheiding op kinderen van 6 tot 8 jaar

Lees meer over de impact van een scheiding op kinderen van 9 tot 12 jaar

Lees meer over de impact van een scheiding op pubers

Tips voor gescheiden ouders

5 tips van Stichting Yvoor voor gescheiden ouders van peuters en kleuters

7 tips van Stichting Yvoor voor gescheiden ouders van basisschoolkinderen

5 tips van Stichting Yvoor voor gescheiden ouders van pubers