De puberteit is niet alleen een overgangsfase voor je kind, maar eigenlijk ook voor jou als ouder. Je kind is niet meer het kleine meisje of jongetje dat altijd jouw hulp en sturing nodig had. Sterker nog: hij of zij wil steeds meer zelf bepalen. Dat is logisch én gezond – pubers zijn hard bezig hun eigen identiteit te ontwikkelen. Maar eerlijk is eerlijk: dat loslaten is makkelijker gezegd dan gedaan. Want wat als je kind een keuze wil maken die jij onverstandig vindt? Als ouder wil je het beste, dus je wil je puber beschermen tegen fouten, pijn, verdriet en gevaar. En tegelijkertijd weet je: ze moeten ook leren door te ervaren. Het resultaat? Je staat als ouder ineens voor allerlei dilemma’s. Laat je het toe of verbied je het? Geef je ruimte of stel je grenzen? In dit artikel zetten we een aantal herkenbare puber-dilemma’s op een rij en geven we tips om hier constructief mee om te gaan, zonder dat het direct uitmondt in ruzie of gesloten deuren.

Puber-dilemma’s: herkenbaar of nog toekomstmuziek?

Ze zeggen weleens: “Kleine kinderen, kleine zorgen – grote kinderen, grote zorgen.” Of dat écht zo is, laten we in het midden. Maar feit is: pubers kunnen je als ouder behoorlijk uitdagen met hun ideeën, plannen en gedragingen. Hier een rijtje van veelvoorkomende dilemma’s die voor kunnen komen in de puberteit:

• Je kind wil een tattoo of piercing.
• Je kind wil make-up dragen, terwijl jij haar/hem daar te jong voor vindt.
• Je kind wil kleding dragen die jij afschuwelijk of ongepast vindt.
• Je kind wil bij zijn/haar vriend(in) slapen – en jij maakt je zorgen dat dat betekent dat ze seks zullen hebben.
• Je dochter vraagt om de pil.
• Je kind wil uitgaan of naar een festival, club of feest.
• Je puber wil met vrienden op vakantie.
• Je kind wil ’s avonds laat op straat hangen of chillen bij ‘vrienden’.
• Je kind gaat om met mensen die jij als ‘foute vrienden’ beschouwt.
• Je kind wil een profiel of studie kiezen waar jij niet in gelooft.
• Je kind wil stoppen met school om haar/zijn droom na te jagen.
• Je puber wil werken en geld verdienen in plaats van (door)studeren.

Sommige onderwerpen zie je al van ver aankomen, andere kunnen je volkomen overvallen. Soms is het vooral de leeftijd waarop iets speelt die voor spanning zorgt: een elfjarige die make-up wil dragen voelt heel anders dan een zestienjarige. En sommige dilemma’s hoop je misschien gewoon nóóit mee te maken. Toch zul je je als ouder altijd tot zulke situaties moeten verhouden. En hoe je dat doet, kan het verschil maken tussen strijd en verbinding.

Hoe voorkom je dat een dilemma een strijd wordt? Hieronder vind je vier inzichten en tips die je helpen om met puber-dilemma’s om te gaan op een manier die ruimte laat voor jouw zorgen én de groei van je kind.

Tip 1. Ga samen in gesprek over het thema

Voor veel pubers voelt een verbod als een aanval op hun zelfstandigheid. Als je direct ‘nee’ zegt, loop je het risico dat je kind zich afsluit of zich toch niet laat tegenhouden – maar dan stiekem. Probeer in plaats daarvan het gesprek aan te gaan. Vraag waarom je kind iets wil, wat het voor hem of haar betekent, en wat hij/zij er zelf van verwacht. Deel vervolgens ook jouw kant: wat maakt je ongerust? Wat zijn je twijfels? Zo’n gesprek is natuurlijk geen garantie voor volledige overeenstemming, maar vaak ontstaat er wel meer begrip over en weer. Misschien kun je samen tot een tussenoplossing komen. Zie het als een soort ‘proeftijd’: als je kind zich aan afspraken houdt, kun je in de toekomst misschien wat meer loslaten.

>> Lees ook eens: Praten met je Puber: Tips om in Gesprek te Komen en te Blijven

Tip 2. Bedenk dat niet alles een gevaar is

Als je dochter haar haren paars wil verven, vind jij dat misschien niet mooi, maar ze schaadt er verder niemand mee. Misschien krijgt ze er wel spijt van en zal ze een volgende keer langer erover nadenken. Als je zoon muzikant wil worden in plaats van studeren, zal hij in de meeste gevallen niet direct op straat komen te staan. Hij zal moeten ontdekken wat zijn kansen zijn om er zijn geld mee te verdienen en wat de nadelen zijn van zijn keuze. Als je je kind een beetje vrijheid en ruimte geeft om keuzes te maken die niet direct gevaarlijk zijn, zal zij/hij zich ook meer serieus genomen voelen, zich meer openstellen, en meer met je bespreken in plaats van achterhouden. Het wordt uiteraard anders wanneer er wel gevaar dreigt. Een keer blowen is wat anders dan op straat dealen, een piercing is wat anders dan 20 piercings, en een vakantie naar Spanje is wat anders dan naar El Salvador.

Tip 3. Probeer mee te denken

Het kan goed zijn je kind tegemoet te komen. Misschien is een tattoo die je zoons hele rug bedekt nog too much, maar een kleine tattoo op zijn schouder is al minder heftig. Dat je dochter wil dat haar vriend blijft slapen betekent vaak dat ze toch al seks heeft, dus kan ze het maar beter in een veilige omgeving doen en weten dat ze bij jou terecht kan als er iets is. Meedenken betekent niet dat je overal mee akkoord gaat. Het betekent wél dat je laat zien dat je openstaat voor het perspectief van je kind. En die houding maakt het gesprek makkelijker en gelijkwaardiger.

4. Laat merken dat je er bent, ook als het schuurt

De puberteit is een tijd van loskomen, grenzen verleggen, zoeken en uitproberen. Soms ga je botsen. Soms zegt je puber dat je je nergens mee moet bemoeien. Maar ook als je kind zich afzet, heeft hij of zij je harder nodig dan ooit. Wees er voor je kind. Blijf beschikbaar. Toon interesse, ook als je wordt afgewezen. En probeer je puber niet alleen als ‘puber’ te zien, maar als een jong mens in ontwikkeling. Ja, het is soms lastig, maar het is ook mooi om te zien hoe je kind op weg is naar zelfstandigheid. Als je die ruimte kunt geven – mét duidelijke grenzen waar nodig – leg je een basis voor vertrouwen, nu en in de toekomst. En bedenk dat de puberteit eindig is. Je kunt nu een hechte band opbouwen met je puber en die band kan voor het leven zijn. Als je dochter of zoon volwassen is, kunnen jullie het nog een keer hebben over ‘die ene keer’…

>> Meer weten over de puberteit? Lees eens het artikel: Alles over de puberteit en het omgaan met je puber!

We hopen dat dit artikel je geholpen heeft. Wil je meer weten of heb je nog vragen? Chat met ons! We denken graag met je mee.