Veel gezinnen maken weleens een moeilijke periode mee. Door allerlei factoren – denk bijvoorbeeld aan ziekte, financiële zorgen of relatieproblemen – kun je je als ouder een tijdje overbelast voelen. Hoe fijn zou het zijn als je in zo’n moeilijke periode wat ontlast zou kunnen worden in de verzorging en opvoeding van de kinderen? Zonder dat je meteen allerlei hulpverleners over de vloer krijgt… Het kan! Met de hulp van Buurtgezinnen. Een initiatief dat al aangeboden wordt in Maastricht en sinds kort ook in de gemeente Valkenburg! In dit interview met coördinator Malika lees je er alles over!

Wat is Buurtgezinnen?

Malika: “Buurtgezinnen zorgt ervoor dat gezinnen die steun kunnen gebruiken, gekoppeld worden aan een stabiel steungezin in de buurt. Vaak is er in de vraaggezinnen sprake van (tijdelijke) overbelasting, door bijvoorbeeld ziekte, het verliezen van een baan, weinig sociaal netwerk en eenzaamheid. Een steungezin is meestal een stabiel gezin in de buurt, dat tijd en ruimte over heeft om een ander gezin te ontlasten. En dat kan op verschillende manieren; bijvoorbeeld door het kind 1x per week of 1x per twee weken op te vangen. Maar ondersteuning kan ook zijn om af en toe een kop koffie te drinken met de vraagmoeder, of samen met de vraagmoeder iets leuks te ondernemen met het kind. We werken best vaak met alleenstaande moeders. Voor hen is het creëren van verbinding, een netwerk om samen iets mee te ondernemen vaak ook heel waardevol.”

Preventief & informeel

“Buurtgezinnen is echt een preventief aanbod”, vervolgt Malika haar verhaal. Met inzet van Buurtgezinnen proberen we te voorkomen dat situaties uit de hand lopen, waardoor inzet van professionele hulpverlening nodig zou zijn. Dat wil overigens niet zeggen dat gezinnen waar al professionele hulpverlening bij betrokken is, geen gebruik zouden kunnen maken van Buurtgezinnen. Als coördinator van Buurtgezinnen bekijk ik in zo’n geval of inzet van Buurtgezinnen een waardevolle toevoeging kan zijn.

De kracht van Buurtgezinnen

“Wat ik zo mooi vind aan Buurtgezinnen is dat we werken met onbaatzuchtige vrijwilligers. Deze vrijwilligers begrijpen dat een klein gebaar ontzettend veel kan betekenen voor een kind en het effect later in het leven van zo’n kind. Een luisterend oor bieden, een bemoedigend woordje, een schouderklopje en soms een schouder om op te huilen. En niet alleen voor kinderen werkt Buurtgezinnen ondersteunend en helend. Veel ouders in vraaggezinnen zijn door allerhande zaken in het leven het vertrouwen in zichzelf en de omgeving een beetje kwijtgeraakt. Doordat er een open en onbevooroordeeld gezin klaarstaat neemt het vertrouwen in anderen vaak weer toe. Dit is belangrijk, omdat vraaggezinnen (tijdelijk) kwetsbaar zijn en je al gauw in een neerwaartse spiraal kunt terechtkomen zodra je bijvoorbeeld ziek raakt of eenzaam bent na een echtscheiding of een verhuizing. Wij proberen dit als Buurtgezinnen te voorkomen en een vraaggezin weer in zijn kracht te zetten met hulp van dat lieve steungezin uit de lokale gemeenschap.”

Buurtgezinnen; hoe gaat het precies in z’n werk?

Gezinnen werven & kennismaken

“Als coördinator ben ik druk bezig om bekendheid te geven aan dit nieuwe aanbod in de gemeente Valkenburg. Zodat zowel vraaggezinnen als steungezinnen mij weten te vinden. Ik heb contact gelegd met verschillende organisaties, die mogelijk gezinnen kunnen verwijzen. Ik doe aan promotie via kranten, tijdschriften en social media. En de Gemeente Valkenburg helpt ook actief met werven van nieuwe gezinnen.

Wanneer een gezin zich aanmeldt voor Buurtgezinnen, vraaggezin of steungezin, worden er twee kennismakingsgesprekken gepland. Met het vraaggezin ga ik in gesprek over wat de situatie is, wat de hulpvraag is en wat voor verwachtingen men heeft van het steungezin.”

Screening Steungezinnen

“Met het steungezin ga ik tijdens de twee kennismakingsgesprekken open het gesprek aan over hun drijfveren; wat maakt dat je dit wil gaan doen? Waarom vind je het belangrijk om je hiervoor in te zetten? In die gesprekken vraag ik ook altijd door naar hun eigen achtergrond en jeugd. Ik vind het belangrijk om echt een diepgaand gesprek aan te gaan om een goede inschatting te kunnen maken of een steungezin geschikt is. Voor mij is het belangrijk dat ik een goed gevoel heb bij een steungezin. Het vraaggezin gaat hier immers toch hun kind, hun grootste goed, achterlaten. Ook moet elk steungezin een VOG (Verklaring omtrent Gedrag) aanvragen. Als dat allemaal in orde is, komen ze in de database met steungezinnen.”

Kennismaking van beide gezinnen

“Wanneer ik een passende match vind tussen een vraaggezin en een steungezin, wordt er een kennismaking gepland. Dit kan plaatsvinden bij een van beide gezinnen thuis, maar ook op een externe locatie. Net wat het beste past. Tijdens deze kennismaking gaat het vooral over de vraag of er een klik is tussen het vraaggezin en het steungezin. Na afloop kunnen beide gezinnen nadenken wat ze ervan vonden. Na een paar dagen neem ik dan weer contact op om te vragen hoe men het heeft ervaren en of men de match voort wil zetten.”

Proefperiode

“Wanneer er een match is, wordt er altijd gestart met een proefperiode van twee maanden. Daarna volgt een evaluatie, waarbij ik ook aanwezig ben. Als alles goed verlopen is, kan er na die twee maanden indien gewenst geïntensiveerd worden. Vaak is het voor beide partijen in het begin toch een beetje spannend. Daarom adviseer ik altijd om rustig van start te gaan en geleidelijk uit te bouwen. Misschien begin je met 1x per twee weken een middagje spelen in het steungezin en kan dat na verloop van tijd ook 1x per week of vaker worden. Of misschien kan een keertje logeren op termijn ook passend worden voor beide partijen…”

Duurzame match

“In principe wordt er na de proefperiode elk half jaar geëvalueerd. In de tussentijd ben ik als coördinator natuurlijk ook altijd op de achtergrond aanwezig voor vragen of eventuele zorgen. De begeleiding vanuit Buurtgezinnen stopt na 2 jaar. De insteek van Buurtgezinnen is dat we voor duurzame matches gaan. Dus steungezinnen en vraaggezinnen kunnen ook daarna aan elkaar verbonden blijven, als beide partijen daarvoor openstaan.”

Steungezin worden?

“Vaak wordt gedacht dat je zelf opgroeiende kinderen moet hebben om je te kunnen aanmelden als steungezin. Dat is niet het geval. Wel moet je opvoedervaring hebben of affiniteit met kinderen. We hebben ook steungezinnen in ons bestand, dat zijn opa’s en oma’s, van wie de kleinkinderen niet in de buurt wonen. Of stellen die gepensioneerd zijn en zelf geen kleinkinderen hebben.

Wat ik ook regelmatig terug hoor van steungezinnen, is dat ze twijfelen over of ze wel genoeg tijd hebben om echt iets te kunnen betekenen. Daarop geef ik altijd aan dat we ook al heel blij zijn met een steungezin dat 1x per twee weken iets kan betekenen. In die zin is het echt heel laagdrempelig. Je hoeft ook niet allerlei dingen te gaan organiseren of ondernemen; ‘maak het niet te groot voor jezelf’, zeg ik altijd. Vaak komen de kinderen uit een thuissituatie die onrustig is. Zij zijn gebaat bij rust; gewoon meedraaien in een ander gezin, even tv kijken, een puzzeltje leggen. Het gaat om de rust en aandacht die je ze kunt geven. Het hoeven echt geen fancy uitjes te zijn.”

Aanmelden als vraaggezin?

Buurtgezinnen is momenteel actief in de gemeenten Maastricht en Valkenburg. Woon je in een van deze gemeenten en kun je tijdelijk wat ontlasting gebruiken in de zorg voor je kind(eren)? Dan kun je je aanmelden voor Buurtgezinnen. Buurtgezinnen kan worden ingezet voor kinderen van  0-18 jaar.

Zeker in de dorpen van de gemeente Valkenburg zie je dat vraaggezinnen zich wel eens zorgen maken over hun privacy. Ze willen niet dat dorpsgenoten weten dat ze een steungezin nodig hebben. Dat is natuurlijk heel goed invoelbaar. Daarom letten we erop dat het zoekprofiel zo anoniem mogelijk wordt opgesteld. En als een vraaggezin echt niet gematcht wil worden met een steungezin uit het eigen dorp, kunnen we natuurlijk ook in een ander dorp zoeken.

Een andere vraag die ik vaak krijg van vraaggezinnen, gaat erover of de veiligheid van het kind wel voldoende gegarandeerd kan worden in het steungezin. Ook dat is natuurlijk een hele legitieme vraag. Zoals eerder gezegd werken we met een uitgebreide screening, steungezinnen moeten een recente VOG kunnen overhandigen. En ik zeg altijd: Ik ga niet met een steungezin in zee, als ik mijn eigen kind hier niet met een goed gevoel zou durven achterlaten’. Vaak stelt dat ouders wel gerust.

Meer informatie & contact

Malika
Coördinator Buurtgezinnen Valkenburg a/d Geul, Beek & Stein
06 – 51 63 93 81
www.buurtgezinnen.nl

Volg mij ook op sociale media! Voor Valkenburg a/d Geul zie: Facebook en Instagram.