Hoewel veel ouders het niet het leukste of makkelijkste deel van de opvoeding vinden, hoort ook het geven van een stuk seksuele opvoeding bij het ‘takenpakket’! Met een goede seksuele opvoeding help je je kind zelf te bepalen wanneer het toe is aan seksualiteit en daarin de eigen grenzen te bewaken. Misschien vraag je je af wat het juiste moment is om hierover te beginnen? En weet je niet goed hoe je zo’n gesprek moet aanpakken? Wij geven je een aantal tips!

Tip 1: Begin op tijd!

Juist omdat we het bespreken maken van seksualiteit nogal eens lastig vinden als ouder, schuiven we dit thema vaak voor ons uit! Toch is het goed om onderwerpen als verkering, liefde en seks al op jonge leeftijd bespreekbaar te maken met je kind. Uiteraard pas je je daarbij aan, aan de belevingswereld en ontwikkeling van je kind. Je hoeft ook niet alles in één keer te bespreken. Liever niet zelfs! Zeker niet als er dan één moment gepland moet worden waarop het gesprek moet gaan plaatsvinden. Dit maakt het erg krampachtig en dan is de kans groot dat het gesprek door wederzijdse spanning stroef verloopt. Geef je kind liever terloops de informatie, op momenten die passen bij hetgeen er op dat moment speelt. Je kind of vriend(in) is misschien verliefd, dat kan al jong spelen, dit is een goed aanknopingspunt.

Tip 2: Bereid je kind voor op lichamelijke veranderingen

Vaak kan het een mooi begin zijn om vroeg in de puberteit (rond 10/11 jaar) eens met je kind te praten over de lichamelijke veranderingen die plaats (gaan) vinden. Schaamhaar, transpiratiegeurtjes, borstvorming, menstruaties, baardhaar, zaadlozingen en al wat meer, kunnen je zoon of dochter namelijk onzeker maken. Dit zijn ook onderwerpen die ze doorgaans niet zo makkelijk met leeftijdgenoten bespreken. Benoem wat je ziet bij je kind of zijn leeftijdsgenootjes en vraag wat het hier al vanaf weet. Haak daarop aan en geef je kind mee dat al dit soort veranderingen heel normaal zijn. En, als jouw kind er vroeg bij is, dat al zijn klasgenootjes deze ontwikkeling vroeg of laat zullen gaan doorlopen.

>> Meer weten over de aankomende veranderingen? Lees eens ons artikel: De seksuele ontwikkeling van je puber tussen 12 – 15 jaar.

Tip 3: Doe een reality-check met je kind

Kinderen krijgen via de media allerlei voorbeeldgedrag mee over verkering, liefde en seks. Een acteur in een serie maakt op dit gebied in één seizoen mee, wat de gemiddelde volwassene in zijn hele leven nog niet gaat meemaken! Op basis van wat er gebeurt in de films of series die je kind kijkt, vormt het zich een beeld over wat ‘normaal’ is. En dit hoeft dus niet altijd te stroken met de realiteit. Ook dit kan een mooie ingang zijn om het gesprek met je kind over dit soort onderwerpen aan te knopen. Vraag je kind wat het vindt van hetgeen het net zag in die film of serie. Zou dit in het echt ook kunnen gebeuren? Onder welke omstandigheden is dat wel of niet passend? Zou het zelf ooit in een dergelijke situatie verzeild kunnen raken en wat zou het dan doen?

Tip 4: Praat over porno

In het verlengde van de tip 3: vroeg of laat zal je kind ook online op zoek gaan naar (informatie over) seks. Ook op internet is natuurlijk van alles te vinden, wat niet altijd strookt met de realiteit. Pornofilmpjes kunnen een agressieve lading hebben of ongebruikelijke seksuele handelingen laten zien. Het kan goed zijn je kind erop voor te bereiden dat het op internet shockerend materiaal kan tegenkomen. Leg je kind daarbij uit dat er een breed spectrum is aan seksuele voorkeuren, waarbij sommige mensen extremen opzoeken, zoals bijvoorbeeld in bepaalde pornofilmpjes. Wijs je kind erop dat hetgeen je in dit soort filmpjes ziet, anders is dan hoe het er in de meeste gevallen aan toe gaat als ‘echte’ mensen (in een relatie) seks met elkaar hebben.

Tip 5: Stel kaders, maar geen verbod!

Experts raden af om je kind seksueel contact te verbieden. Allereerst omdat het geen garantie is dat je kind dit verbod zal opvolgen. Wat je met een dergelijk verbod wel vrijwel zeker bereikt, is dat je kind zijn seksuele ontwikkeling/ervaringen niet meer met je zal delen. Daardoor raak je het zicht dus kwijt! En ook als je kind onverhoopt een negatieve ervaring op zou doen op seksueel vlak, zal de drempel voor je kind enorm hoog zijn om dit bespreekbaar te maken. Tenslotte kan je kind zich schuldig gaan voelen over zijn eigen seksualiteit, met alle gevolgen van dien!

Geen verbod dus! Maar dat wil niet zeggen dat je je kind geen kaders of grenzen kunt stellen. Zeker bij jongere pubers kun je als ouder heel goed aangeven wat je wel of niet vindt passen. Vanaf welke leeftijd of duur van de verkering vind je bij elkaar logeren bijvoorbeeld oké? Daarnaast kun je je kind natuurlijk bepaalde normen meegeven. Bijvoorbeeld dat het belangrijk is te wachten met seks tot je er zelf aan toe bent, dat je geen seks hebt met iemand die je niet (goed) kent, dat het belangrijk is respect te hebben voor elkaar en elkaars grenzen, en last but not least: dat je altijd veilig vrijt!

Tip 6: Ben open over je eigen ervaringen

Als je het met je kind gaat hebben over seks, zal het misschien ook nieuwsgierig zijn naar jouw eerste ervaringen. Ook als het er (uit schaamte of ongemak) zelf niet naar vraagt, kun je zelf iets vertellen over hoe oud jij was bij de eerste kus of vrijpartij. Hoe ging dat? Hoe voelde het? Hoe wist je dat het voor jou het juiste moment en de juiste persoon was? Dit biedt je ook de kans om aan je kind mee te geven dat de eerste keer vaak tegenvalt. En dat seks iets is dat je moet leren! Dat kan een hoop twijfel en verwarring voorkomen, wanneer je kind de eerste keer niet als prettig zou ervaren.

Je merkt wel aan je kind of het deze openheid van jouw kant prettig vindt en waardeert of juist niet. Hou daar rekening mee. Belangrijk is in je houding open en eerlijk te zijn, zonder alle details te hoeven delen! Daarmee geef je het signaal dat seks open besproken kan worden en niet iets is om je voor te schamen. Benoem ook naar je kind dat het altijd bij je terecht kan met vragen over seks. Ook als het al langere tijd seksueel actief is. Je hoopt dat je kind zich vrij genoeg voelt om dingen bespreekbaar te maken, bijvoorbeeld als er iets is misgegaan of als het een negatieve ervaring heeft opgedaan.

Tip 7: Grenzen zijn cruciaal!

‘Grenzen’ is een sleutelwoord als het aankomt op seksualiteit. Het is heel normaal dat je kind gaat verkennen en ontdekken wat de eigen grenzen zijn in zijn/haar seksualiteit. Voor jou als ouder is het belangrijk je kind mee te geven dat het altijd een keuze heeft als het op seks aankomt. En dat het zijn/haar verantwoordelijkheid is om de eigen grenzen te bewaken! Geef je kind mee dat het heel normaal is om, als je experimenteert met seks, op een gegeven moment te benoemen dat je iets niet prettig vindt. En dat je dan van je (seks)partner mag verwachten dat hij deze grenzen respecteert. Met name voor meisjes die erg opkijken tegen hun vriend, kan het lastig zijn om aan te geven een bepaalde handeling (nog) niet te willen doen. En dan ook weerstand te blijven bieden als hun partner blijft aandringen of het gewoon toch probeert.

Tip 8: Maak veilig vrijen makkelijk!

Als ouder heb je weinig invloed op het moment waarop en de persoon waarmee je kind zijn eerste seksuele ervaring opdoet. Waar je wél invloed op hebt als ouder, is op het wel of niet gebruiken van voorbehoedmiddelen. Niet alleen door ‘veilig vrijen’ als norm te stellen, maar ook in praktische zin. Door bijvoorbeeld een pak condooms neer te zetten op een plek waar je kind er makkelijk bij kan. Daarbij helpt het natuurlijk als dit een grote verpakking betreft (waarbij een condoom meer of minder niet opvalt) en als de verpakking al geopend is!

Lukt het niet? Zoek naar alternatieven!

Het kan natuurlijk zijn dat het bij jullie, om welke reden dan ook, niet lukt om thema’s als verkering, liefde en seks op een open manier bespreekbaar te maken. Misschien door schaamte bij jou of je kind. Of misschien vind je het als alleenstaande vader of moeder lastig om dit thema bespreekbaar te maken met je kind van het andere geslacht? In dat geval is het belangrijk je kind te stimuleren om dan met een andere volwassene te praten over dit onderwerp. Bij voorkeur iemand bij wie je kind zich voldoende op z’n gemak voelt om het over dit soort onderwerpen te hebben. Je kunt je kind ook verwijzen naar de website van Sense. Hier is niet alleen een schat aan betrouwbare informatie te vinden, je kind kan ook zijn of haar vraag stellen via telefoon, mail of chat. Er kan zelfs een persoonlijke afspraak gemaakt worden.

We hopen dat deze tips je geholpen hebben. Wil je meer weten of heb je nog vragen? Chat met ons! We denken graag met je mee.