Nu je peuter niet meer in een ledikantje slaapt, is de kans groot dat ie wel eens uit bed komt als het ’s avonds niet kan of wil slapen. Dit hoort erbij. Maar als je kind er elke avond een spelletje van maakt bij het slapen gaan, en steeds uit bed blijft komen, wil je dit patroon als ouder waarschijnlijk graag doorbreken. Hoe pak je dit aan? Wij geven je een aantal tips!

Tip 1: Wat is er aan de hand?

Als je peuter ’s avonds niet wil slapen, probeer dan eerst helder te krijgen wat er aan de hand is. Er kunnen namelijk verschillende oorzaken zijn als je peuter steeds weer uit bed komt. Wat geeft je kind aan? Is het bang, heeft het dorst of pijn? Of is het een typisch gevalletje van ‘niet willen slapen’ en tijd rekken of aandacht vragen? Als er sprake is van pijn of een lichamelijk ongemak, zoals bijvoorbeeld te warm of koud of een kriebelend kaartje van de pyjama, kun je je kindje helpen. Geeft je kind aan bang te zijn, kan het soms helpen een lampje aan te laten. Ook een knuffel tot ‘super-held’ benoemen, kan je peuter helpen zich wat veiliger te laten voelen, waardoor het makkelijk kan inslapen.

Lees ook: Over angst bij kinderen: in gesprek met Peter Muris, kinder- en jeugdpsycholoog.

Tip 2: Ga voor een uitgebreid bedritueel

Een vast bedritueel is een belangrijk onderdeel van een goed slaappatroon voor kinderen. Het biedt je kind een stukje voorspelbaarheid en het helpt de dag op een rustige manier af te sluiten. Door alle eventuele ‘smoesjes’ om nog even uit bed te komen of je aandacht te vragen, standaard op te nemen in het bedritueel, kun je heel wat ‘smoesjes’ van je kind voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan wat drinken na het tandenpoetsen en nog even naar het toilet gaan voor het slapen gaan. Je kunt ook overwegen om standaard een glaasje water en een potje op het kamertje van je kind neer te zetten. Dan hoeft het je daar in elk geval niet voor te roepen. Laat je eens inspireren door de blog van onze mamablogger Evy, waarin ze het bedritueel van haar zoontje Xavi deelt! 

Tip 3: Hou het kort

Let erop dat je het kort houdt als je – na het bedritueel – nog een keertje terug gaat naar je kindje omdat het uit bed gekomen is. Laat je niet verleiden om in gesprek te gaan! Ook niet als je kind je een hele korte vraag stelt over wat je gaat doen bijvoorbeeld. Zeg dan op een duidelijke, maar liefdevolle manier: ‘het is bedtijd, mama wil dat je nu gaat slapen, welterusten’. Blijf dit herhalen bij elke poging die je kind doet om je aandacht langer vast te houden. Als je peuter aangeeft niet te kunnen slapen, kun je benoemen dat het dan in elk geval moet gaan liggen en uitrusten en dat de slaap dan vanzelf zal komen. Ga dus niet in discussie met je kind over het wel of niet kunnen/willen slapen.

Tip 4: Wees neutraal

In het verlengde van de vorige tip: als kinderen geen zin hebben om te gaan slapen, doen ze vaak hun uiterste best om jouw aandacht zo lang mogelijk vast te houden. Daarbij maakt het op een gegeven moment niet meer uit of het positieve of negatieve aandacht is, die ze krijgen. Dus ook als je na de zoveelste poging je kind te laten slapen boos naar boven komt, kan dat een vorm van aandacht zijn die je kindje leuker vindt dan alleen in bed liggen. Daarom is het belangrijk om na het bedritueel zo neutraal mogelijk naar je kindje te zijn. Probeer je rust te bewaren!

Tip 5: Heb geduld

Wanneer jouw kindje al een hele tijd elke avond uit bed komt en ‘gewend’ is geraakt daarmee nog een hele poos jouw aandacht te kunnen winnen, kan het een tijdje duren voordat het leert dat de eerder gebruikte smoesjes niet meer werken. Dat bekent dus dat jij als ouder de nieuwe strategie van het kort houden en neutraal reageren een tijdje consequent moet volhouden. Wees je er bewust van dat je als het ware weer ‘opnieuw’ moet beginnen, als je toch een keertje toegeeft. Want dan heeft je kindje weer ervaren dat de smoesjes toch kunnen werken en dan zal het dit weer een tijdje gaan proberen! In het interview met jeugdverpleegkundige Wilke van der Pluijm over omgaan met ondeugende en eigenwijze peuters, lees je hier meer over!

Tip 6: Geef complimenten

Als het steeds uit bed komen bij jullie een structureel probleem is, kan het goed zijn om met een beloningssysteem te gaan werken. Complimenteer je kind de volgende ochtend als het direct is gaan slapen. Of werk met een kalender waarop het een stickertje mag plakken voor elke avond dat het zonder problemen is gaan slapen. En kies dan een voor jullie passende beloning als het een week goed is gegaan. Bijvoorbeeld een middag naar de speeltuin of iets lekkers bij de tv in het weekend?

Themachat ‘Slaapproblemen bij kinderen’

Heb je na het lezen van deze tips nog verdere vragen over het (niet) slapen van jouw kind. Maak dan gebruik van onze maandelijkse themachat Slaapproblemen bij Kinderen. Tijdens deze themachat kun je chatten met een slaapcoach of jeugdverpleegkundige van de GGD.

We hopen dat deze tips je geholpen hebben. Wil je meer weten of heb je nog vragen? Chat met ons! We denken graag met je mee.