Veel gezinnen maken wel eens een moeilijke periode mee. Door allerlei factoren – denk bijvoorbeeld aan ziekte, financiële zorgen of relatieproblemen – kun je je als ouder een tijdje overbelast voelen. Hoe fijn zou het zijn als je in zo’n moeilijke periode wat ontlast zou kunnen worden in de verzorging en opvoeding van de kinderen? Zonder dat je meteen allerlei hulpverleners over de vloer krijgt… Het kan! Met de hulp van het nieuwe initiatief ‘Buurtgezinnen Maastricht en Eijsden-Margraten’. We spraken coördinator Delina Overdijk. 

BEGIN VAN BUURTGEZINNEN

Buurtgezinnen is een landelijk concept dat in 2017 in Maastricht en op 1 juli 2022 in Eijsden-Margraten is gestart. Waar het op neer komt, is dat gezinnen die (tijdelijk) overbelast zijn (vraaggezinnen), worden gekoppeld aan gezinnen in de buurt die ondersteuning willen geven (steungezinnen). Zodat de ouder(s) in het vraaggezin weer wat op adem kunnen komen en de kinderen zich positief kunnen blijven ontwikkelen. Een paar uurtjes kwalitatieve aandacht per week, voor een kind waar het thuis even moeilijk gaat, kan namelijk echt het verschil maken.

Buurtgezinnen is opgezet om op een laagdrempelige manier, preventief ondersteuning in te zetten en op die manier te voorkomen dat er (zwaardere) zorg of hulpverlening nodig is. “Eigenlijk hopen we door wat we nu doen ouders worden ontlast en de problemen niet escaleren of groter worden dan ze al zijn”, legt Delina uit. “We zijn geen hulpverleners, we zijn een stichting en werken met vrijwilligers die van mens-tot-mens verbinding maken met ouders. Dit om ervoor te zorgen dat kinderen in een zo positief mogelijke omgeving kunnen opgroeien”.

NIEUWE COÖRDINATOR

In 2017 is Katrien Jozephs van Trajekt begonnen met Buurtgezinnen in Maastricht en Eijsden-Margraten, in de vorm van een proeftuin. In november 2021 heeft Delina het stokje overgenomen en inmiddels werkt ze 25 uur per week voor de stichting, zowel in Maastricht als Eijsden-Margraten. Delina heeft sinds haar start ook al meer dan 20 koppelingen mogen maken in Maastricht en 2 in Eijsden-Margraten. “Mijn hart maakt echt een sprongetje dat ik dit werk mag doen”, vertelt Delina enthousiast. “Ik doe het werk met zoveel plezier en daardoor kan ik het met zoveel overgave doen”, gaat ze verder. “Ik las de vacature en ik wist: hier hoor ik bij”. Delina merkt dat de vraag erg groot is. Ze heeft zelfs al een keer een stop moeten invoeren. “Dat vond ik erg lastig en moeilijk om te doen. Gelukkig heeft de gemeente dat opgepakt en is er ruimte gekomen voor meer uren”.

VOOR WIE IS BUURTGEZINNEN?

Mensen kunnen terecht komen bij Buurtgezinnen via ketenpartners, zoals een CJG, een huisarts, basisschool of de GGD. “Deze partners zijn verbonden met het gezin en zij kunnen inschatten of een gezin gebaat is bij Buurtgezinnen”, legt Delina uit. Een gezin kan zich ook rechtstreeks aanmelden bij Delina als coördinator via de website (www.buurtgezinnen.nl). Dat proces is heel simpel. Na de aanmelding wordt er binnen enkele dagen contact opgenomen om een afspraak te maken. Het is bedoeld voor iedereen die een steuntje in de rug kan gebruiken. “Soms kan een probleem echter wel te groot zijn. Bijvoorbeeld een probleem dat echt uit de hand dreigt te lopen. Dan zijn wij degene die aangeven dat er (andere) hulpverlening nodig is”.

Mensen kunnen deelnemen als ze al kinderen hebben, maar bijvoorbeeld ook als ze net zwanger zijn. Het kan ook zijn dat iemand ziek is en steun kan gebruiken bij de opvoeding, of iemand die net gescheiden is en ‘verdrinkt’ in de problemen. Dan kan het kind af en toe bij het steungezin terecht om de overbelaste ouder ademruimte te geven. “Het is niet bedoelt als vervanging van de reguliere kinderopvang; het gaat er echt om dat iemand heel even uit de ‘aanstaan-modus’ kan komen”.

HOE KOMT EEN MATCH TOT STAND?

“Ik ga altijd twee keer op bezoek wanneer een gezin zich aanmeldt”, geeft Delina aan. “In een van die twee afspraken wil ik iedereen even gezien hebben. Dan breng ik in kaart wie ze zijn en wat ze kunnen bieden, zowel bij het steungezin als het vraaggezin. Vervolgens plan ik een kennismaking, als ik denk dat ik een match heb, en dan komt er een koppelgesprek. Dat is wat ik allemaal begeleid, inclusief een aantal evaluatiemomenten. Dat is allemaal onderdeel van onze werkwijze. Uiteraard is er ook contact tussendoor, bijvoorbeeld via de app. Het hoeven niet altijd gezinnen uit de buurt te zijn trouwens, dit kan wel en is soms prettig – maar hoeft niet altijd!”

SUCCESSEN TOT NU TOE

Het komt weleens voor dat een match vroegtijdig stopt, door uiteenlopende oorzaken. Maar het komt ook vaak genoeg voor dat de gezinnen op eigen initiatief verder gaan. Dan wordt er gezegd: “we gaan echt niet stoppen, het gaat zo goed, dit is mij te belangrijk”. Het is dan een win-win situatie, zowel voor het vraaggezin als het steungezin. “Dat is het mooie van Buurtgezinnen: het is van mens tot mens en van hart tot hart”, vat Delina samen.

Ook kan deelname aan Buurtgezinnen leiden tot het verlagen van de drempel om hulp te vragen. Mensen realiseren zich dat het niet erg is om hulp te vragen, maar juist heel sterk. Deelname aan Buurtgezinnen geeft zelfvertrouwen. Dat zorgt weer voor een sneeuwbaleffect. “En dat komt alleen maar ten goede van het kind”.

PHOEBE

Een voorbeeld van een geslaagde match is Phoebe. Zij en haar partner hebben samen een zoontje van 1,5 jaar. Phoebe vertelt dat ze het best zwaar had na de bevalling met het ‘nieuwe moeder-zijn’. “Er kwam zoveel op me af dat ik op sommige momenten echt met mijn handen in het haar zat. Af en toe heb je wel even behoefte aan tijd voor jezelf, en wanneer je een kind hebt moet je aan veel dingen denken”. Het werd Phoebe daarom allemaal een beetje te veel en ze vroeg om hulp bij haar praktijkondersteuner. Op die manier is ze uiteindelijk bij Buurtgezinnen terecht gekomen waar al vrij snel een match gevonden werd.  “Mijn zoontje was eigenlijk best mensenschuw, maar voelde zich bij het steungezin direct thuis. Hij ging gelijk van alles ontdekken, en dat waren we niet van ‘m gewend”, zegt Phoebe lachend. “Dat was wel een aangename verrassing en dat gaf ons gelijk een fijn gevoel”. Het steungezin heeft ervoor gezorgd dat Phoebe en haar partner beter zijn gaan communiceren en ook elkaar beter kunnen ondersteunen. Een kind hebben was vooral voor Phoebe’s partner heel erg nieuw. Door Buurtgezinnen heeft hij wat meer vrijheid gekregen om zichzelf te ontwikkelen. Phoebe zelf is begonnen met rijlessen en een opleiding, haar partner heeft een nieuwe baan gevonden. “Samen hebben kunnen ontwikkelen, zijn we meer naar elkaar gaan luisteren en hebben we de rust teruggevonden”, vat Phoebe samen.

VOOR DE TOEKOMST

Delina heeft voor de toekomst ook een aantal leuke ideeën. Gezinnen geven bijvoorbeeld aan dat het ze leuk lijkt om een moment te hebben waarop ze samen kunnen zijn. “Daarom ben ik opzoek naar een leuke locatie, waar ouders bij elkaar kunnen komen”. We kunnen een thema bedenken, maar het gaat vooral om het even samen zijn – het gevoel van community”. Het zou niet alleen gaan om gekoppelde gezinnen, maar ook om gezinnen die Buurtgezinnen willen leren kennen. “Het hoeft niet eens gaan om steun geven iedere week, maar dat kan ook op een andere manier. Met kerst kregen we bijvoorbeeld kleren, speelgoed en zelfs hele kerstpakketten. Dat is natuurlijk fantastisch!”.

STEUNGEZIN WORDEN?

Buurtgezinnen is altijd opzoek naar steungezinnen. Lijkt het je wat om bij te dragen aan dit initiatief? Geef je dan op via www.buurtgezinnen.nl of neem contact op met Delina via delina@buurtgezinnen.nl