HET WERK VAN EEN SCHEIDINGSADVOCAAT

In gesprek met Isabelle Daemen
In gesprek met Isabelle DaemenvFAS Advocaat / Scheidingsmediator

In september vindt de landelijke Dag van de Scheiding plaats. Op deze dag kun je vrijblijvend en zonder afspraak binnen lopen bij een advocatenkantoor van de vFAS bij jou in de buurt. Maar wat kan een vFAS-advocaat eigenlijk voor je betekenen als je gaat scheiden? En hoe gaat dit dan precies in z’n werk? Wij zochten het voor je uit, tijdens ons bezoek aan vFAS advocate Isabelle Daemen in Maastricht.

Wat is het verschil tussen een vFAS-advocaat-scheidingsmediator en een gewone advocaat of een scheidingsbemiddelaar?

“vFAS staat voor Vereniging van Familierecht Advocaten en Scheidingsmediators. Als vFAS-advocaat heb je een juridische specialisatieopleiding familierecht afgerond en daarnaast een mediationopleiding, helemaal gericht op het familierecht. Een vFAS-advocaat is juridisch goed onderlegd en daarnaast ook thuis in de emotionele kant van een scheidingsproces. Daarnaast moeten vFAS-ers zich voortdurend bijscholen om de deskundigheid en kwaliteit van de dienstverlening te garanderen.

“Mensen in scheiding zitten vaak in ‘crisis’. En als je in crisis zit, kun je niet echt helder denken. Je reageert anders dan normaal. Dan kan het helpen als je iemand hebt, iemand van buiten, die niet emotioneel betrokken is. Iemand die ervaring heeft en je begrijpt en die je kan vertellen ‘dit is waar je mee te maken gaat krijgen en dit is waar je op moet letten als je beslissingen gaat nemen.”

Op welk moment in het scheidingsproces schakel je een scheidingsadvocaat in?

“Het moment waarop mensen bij mij als scheidingsadvocaat terecht komen, kan verschillen:

  • Het kan bijvoorbeeld zijn dat je in je hoofd al heel lang bezig bent die beslissing te nemen en dat er dan iets gebeurt waardoor je denkt ‘ok, ik ben er klaar mee, ik wil nu scheiden’, en dat je dan een advocaat gaat zoeken.
  • Het kan ook zijn dat je opeens wordt geconfronteerd met de scheidingswens van je partner en dat je dit niet had zien aankomen. Dan kun je contact opnemen met een scheidingsadvocaat voor informatie en advies. Wat komt er allemaal op me af, waar moet ik rekening mee houden?
  • Het komt ook wel eens voor dat partners samen een gesprek aanvragen, omdat ze er over nadenken te gaan scheiden en zich willen informeren over de gevolgen daarvan. Dan kan het best zijn dat ze daarna besluiten om het toch nog een keer te proberen samen of in relatietherapie gaan.
  • Ten slotte kunnen ook mensen die niet getrouwd zijn, maar wel jarenlang hebben samengewoond (al dan niet met een samenlevingscontract) bij een scheidingsadvocaat terecht. Ook zij moeten immers van alles regelen met het huis of met de kinderen en dan kan het fijn zijn een advocaat te hebben om een aantal dingen goed te laten vastleggen”.

vFAS advocaat scheiden

Hoe ga jij als scheidingsadvocaat te werk?

“Nadat mensen zich bij mij hebben gemeld, gaan we samen aan tafel. Ik gebruik het eerste gesprek meestal om kennis te maken, het verhaal aan te horen en uitleg te geven over wat mensen kunnen verwachten. Ook bespreken we volgens welke aanpak we te werk gaan. Dat kan namelijk op verschillende manieren:

Mediation

Wanneer beide ex-partners de zaken het liefst in gezamenlijk overleg willen regelen, sta ik als vFAS-advocaat en bemiddelaar beide partijen bij. In een inhoudelijk gesprek bekijken we samen wat er precies geregeld moet worden. De cliënten leveren allerlei stukken aan. Vervolgens stel ik een conceptconvenant op. Dan komen we nog één of twee keer bij elkaar om af te stemmen en in principe zou je dan een ondertekend echtscheidingsconvenant moeten kunnen hebben.

Daarna dien ik een gemeenschappelijk verzoekschrift tot echtscheiding in bij de Rechtbank, waarbij wordt verzocht de onderling getroffen regelingen in convenant en ouderschapsplan in de beschikking op te nemen. De procedure verloopt dan helemaal schriftelijk. Er vindt geen zitting plaats.

Uiteraard kan het altijd zijn dat er meer nodig is of dat je gaandeweg merkt dat dingen anders lopen dan van tevoren gedacht.  Als de partner die het huis zou overnemen de hypotheek niet rond krijgt bijvoorbeeld. Dit kan ook weer consequenties hebben voor de alimentatieafspraken en de rest van de verdeling. Dan moet je opnieuw rond de tafel met elkaar.

Procedure op tegenspraak

Bij een procedure op tegenspraak hebben beide partijen een eigen advocaat. De een doet een verzoek, de ander voert verweer of doet een tegenverzoek. De rechter bestudeert alle aangeleverde stukken, hoort beide partijen aan op zitting en neemt dan een beslissing.

Hoewel het natuurlijk fijn is als alles in goed onderling overleg geregeld kan worden, kan dat niet altijd. Soms zijn ex-partners simpelweg niet meer ‘on speaking terms’ of is er sprake van psychische problematiek. Dit soort omstandigheden kan een mediationtraject in de weg staan. Dan sta ik één van beide partijen bij en richt ik mij namens mijn cliënt tot de wederpartij. Wel zal ik ook dan eerst onderzoeken of een regeling mogelijk is. Na één brief weet je vaak al of de ander zich coöperatief opstelt of niet. Als iemand totaal niet reageert of alleen maar tegenwerkt, kan je cliënt ook niet verder, dan moet je soms een procedure starten om duidelijkheid te verkrijgen.

Vaak hebben mensen het idee dat een procedure op tegenspraak meteen een vechtscheiding wordt. Dat er jarenlang geprocedeerd moet worden en dat alle geld hieraan op gaat. Dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Je kunt ook snel een convenant sluiten wanneer beide partners een eigen advocaat hebben”.

“Mijn ervaring is dat het soms juist heel goed werkt als beide partijen hun eigen advocaat hebben. Dat klinkt misschien raar omdat ik ook mediator ben. Maar in een viergesprek, waarin beide partijen worden bijgestaan door hun advocaten, kun je soms heel goed spijkers met koppen slaan.”

hoe relatiebreuk scheiding verwerken

Heb je als vFAS-advocaat ook contact met kinderen?

“Het komt wel eens voor, maar niet heel vaak. Kinderen van 12 jaar of ouder worden door de rechter gehoord. Dit betekent dat ze ook hun zegje mogen doen. Soms vinden kinderen dit spannend, omdat ze niet weten wat ze kunnen verwachten. Dan mogen ze mij altijd komen vragen om uitleg. Het komt ook wel eens voor dat kinderen hier naar kantoor komen. Bijvoorbeeld als de ouders het maar niet eens kunnen worden over wat er in het ouderschapsplan moet komen. Als de ouders zelf met de kinderen praten, krijgen ze vaak heel verschillende antwoorden. Dan stel ik wel eens voor om de kinderen bij mij uit te nodigen en ze te laten vertellen wat ze van de hele gang van zaken vinden. Maar ik laat dat wel over aan de ouders of zij dit ook echt willen. Het moet niet zo zijn dat het extra zwaar wordt allemaal. De kinderen worden er vaak genoeg helaas al teveel bij betrokken”.

>> Lees ook: De impact van een scheiding op kinderen – Interview met experts van Stichting Yvoor 

Stel je wil scheiden, maar hebt geen geld om een advocaat te betalen. Wat dan?

“Als je niet in staat bent zelf de advocaatkosten te betalen, kun je kijken of je in aanmerking komt voor een toevoeging. Deze vraag ik dan voor je aan bij de Raad voor Rechtsbijstand. Er wordt gekeken naar je inkomen en vermogen van 2 jaar geleden. Als dit onder een bepaalde grens is, kun je in aanmerking komen voor een toevoeging en hoef je alleen een eenmalige eigen bijdrage te betalen. De overige kosten komen dan voor rekening van de overheid. Als je een bijstandsuitkering hebt, kun je vaak via de Sociale Dienst de eigen bijdrage en eventuele andere kosten in verband met de scheiding ook nog vergoed krijgen in het kader van bijzondere bijstand. Er zijn altijd wel mogelijkheden dus. Ook voor mensen die net niet in aanmerking komen voor een toevoeging en een beetje tussen wal en schip vallen. Ik doe altijd mijn best om daar toch een oplossing voor te vinden”.

“Ik ben wel van de praktische insteek. Ik ga niet allerlei sessies aan bepaalde onderwerpen wijden als dat niet nodig is. Mensen moeten geholpen worden, die willen door met hun leven.”

Vrijblijvend kennis maken

“Ik vind dat het laagdrempelig moet zijn om contact met mij op te nemen. Mensen kunnen dus altijd zomaar bij mij binnenlopen, niet alleen op de Dag van de Scheiding. Daarom zit ik ook niet in een groot statig pand met marmeren vloeren. Hier staan gewoon IKEA-meubels. Mensen komen vaak in een situatie dat ze opeens een advocaat nodig hebben. Dat hadden ze liever niet gehad. Daarom vind ik het belangrijk een wat meer informele sfeer te creëren, waar men zich snel op het gemak voelt. Uiteindelijk zijn het toch best persoonlijke dingen die besproken worden en ga je samen met je advocaat een proces in. Dan is het belangrijk dat je een klik voelt met een bepaalde advocaat. Tijdens een eerste gratis gesprek kun je gemakkelijk ontdekken of deze klik er is!”